Uşaqları hansı yaşda idmana yönəldək?

İdman bir mədəniyyət olaraq edilməlidir. Övladınız hansı yaşda idmana başlamasından asılı olmayaraq mütləq sağlamlıq müayinəsindən keçməlidir. Bir mütəxəssisi tərəfindən müayinə edilən uşağın, əzələ və skelet sisteminin, seçim edilən idmanı etməyə uyğun olub olmadığına qərar verilməlidir. Əgər uşağınızın müəyyən bir sağlamlıq problemi varsa həkim tərəfindən müəyyən olunub, özünə uyğun olan idman növünün qərarlaşdırılması çox əhəmiyyətlidir.

Uşaqlıq dövründəki idmanlar oyuna istiqamətli olmalıdır. Uşaqlıq dövründə idmana başlayan kəslərlə, irəli yaşda idman etməyə başlayanlar arasında; fiziki, sosial, ruhi və şəxsiyyət inkişafına qədər hər sahədə fərqliliklər var.

Uşaqlıq dövründə edilən idmanlar daha çox oyuna söykənən idman növü olmalıdır. Uşaqlara ağırlığa meylli idmanlarla məşğul olmaq zərərlidir. Uşaqlar, inkişaf mərhələsində olduğu üçün güclü məşğələlərə davamlı gətirə bilmirlər. Çünki uşaqlıq dövründə sümüklər hələ inkişafa açıqdır, ürək tutumu fərqlidir, karbonhidrat anbarı yetkinlərə görə daha azdır.

Bunun üçün uşaqlar həddindən artıq güc sərf edəcəkləri idmanlardan uzaq dayanmalıdır. Ailələrin uşaqlarını, seçim etdikləri və sağlamlıq vəziyyətlərinin uyğun olduğu idman növlərinə istiqamətləndirməsi lazımdır.

Hər bir uşaq 4 yaşından etibarən idman etməyə başlaya bilər. Bu yaşlarda uşaqlar fərdi işlərdən çox qrup idmanlarına istiqamətləndirilə. 4-9 yaş arası uşaqlar əsas idman növü deyilən üzmə, gimnastika, atletizm və sürüşmə idmanlarını edə bilər. Bunlar daha çox oyuna söykənən idmanlardır. Uşaqlar 9-11 yaşlarına gəldikdə isə; voleybol, basketbol, futbol, tennis, alətli gimnastika kimi texniki bacarıqlarının inkişaf etdirilməsinə yardımçı olan idman budaqlarına istiqamətləndirilə bilər.

Uşağın professional idmançı olmasını istəyirsinizsə, əvvəlcə bu yolun çox çətin olduğunu qəbul etmək lazımdır. Bu zaman düzgün istiqamətləndirmə müsbət nəticə verə bilər. Səhv istiqamətləndirmə idmandan soyumasına və uzaqlaşmasına səbəb ola bilir. Əgər məqsəd uşağın professional idmana yönəlməsini təmin etmək deyilsə, hər yaşda istədiyi idmana başlaya bilər. Ancaq burada əhəmiyyətli olan ona uyğun bir proqram seçilməsi və xüsusi məşqlərə erkən dövrdə deyil, irəliləyən dövrdə başlanması gərəkdir. Yaşın da mütləq nəzərə alınması lazımdır.

2-3 yaş: Qaçma, tutma və tullanma kimi təməl hərəkətləri edə bilirlər. Bu səbəbdən bunları ehtiva edən bağçada qaçma, getmə, rəqs etmə, suda nəzarət altında oynama və təcrübəli kəslər yoldaşlığında gimnastika təhsili ola bilər.

4-6 yaş: Rəqs, üzmə, gimnastika, ip atlama və üç təkərli velosipedə minmək kimi idmanlar idealdır.

7-10 yaş: Gimnastika, üzmə, futbol, basketbol, voleybol, həndbol, velosiped, tennis və üzmə kimi idmanlarla əlaqədar təməl təhsilə yönləndirilə bilər.

10 yaş və yuxarı: Əvvəlki yaşlarda başladıqları idmanları daha mütəşəkkil olaraq etməyə davam edərkən, atletizm, güləşi başlaya bilər. Bir neçə il sonra isə güc tələb edən boks, tekvando və karateyə də keçə bilərlər.

Uşağın 14 yaşından əvvəl boks, güləş və karateyə başlaması uyğun deyil. Çünki sümük inkişafı hələ tamamlanmamıştır və bədənə ağırlıq salan bu idman növü bədən üçün zərərli ola bilər. Xüsusilə bu dövrdə uşağın başlayacağı idmana, fiziki quruluşunun uyğun olub olmadığı çox əhəmiyyətlidir.

Gənclik dövrü ümumiyyətlə komanda işinə istiqamətli idman növü üçün uyğundur. Ancaq seçilən idmana bağlı olaraq tək istiqamətli məşqlərin edilməsi doğru deyil. Bu vəziyyət, uşağın skelet sistemi üçün mənfi təsir yarada bilər. Çünki skelet sistemi çox həssasdır, böyümə valları deyilən boy uzanma və inkişaf valları, yüklənmədən və zədələrdən mənfi təsirlənə bilər. Bunun üçün ailələr 14 yaşından əvvəl qız ya da oğlan uşaqlarının ağırlıqlarla işinə icazə verməməlidir. Bu dövrlərdə qətiliklə ağırlıq və qüvvət məşqləri edilməməlidir.

İdman növünün başlama yaşı:
Yüngül atletika 10-12 yaş
Basketbol 7-8 yaş
Boks 13-14 yaş
Velosiped 14-15 yaş
Gimnastika 6-7 yaş
Xizək 6-7 yaş
Futbol 10-12 yaş
Üzmə 3-7 yaş
Cüdo 8-10 yaş