Aşağıdakı hallarda coğrafi adların qarşısında the artiklı işlədilmir:
Körfəz adlarının qarşısında:
Hudson Bay, Mexico Gulf...
İstisna:Lakin körfəz adlarının “of” sözönü ilə düzəldilən birləşmələrində the artiklı işlədilir:
the Gulf of Mexico və s.
Yarımada adlarının qarşısında (yalnız yarımadanın adını çəkdikdə):
Kamchatka, Kola, Absheron...
Lakin Yarımada adları peninsula (yarımada) sözü ilə birlikdə işlədildikdə onların qarşısında the artiklı işlədilir:
The Absheron Peninsula, The Kola Peninsula…
Əgər göl adlarından sonra lake (göl) sözü gələrsə, onların qarşısında the artiklı işlədilmir. Lake sözü gəlmədikdə isə işlədilir:
Lake Michigan, Lake Ontario... The Lake Michigan, The Lake Ontario...
The Michigan, The Ontario... Michigan, Ontario...
Şəlalə adları qarşısında:
Niagara Falls the Niagara Falls
Ayrı-ayrılıqda ada adları qarşısında:
Great Britain, Cuba, Sicily... the Great Britain, the Cuba, the Sicily...
Ayrı-ayrılıqda dağ və zirvə adları qarşısında:
Elbrus, Kilimanjaro... the Elbrus, the Kilimanjaro...
Qitə adları qarşısında:
Europe, Asia, North/South America, South Africa, South-East Asia… the Europe, the Asia, the North/South America..
Ölkə adları qarşısında:
France, China, Russia, England...the France, the China, the Russia, the England...
İstisna-1:
the Ukraine/the Argentine/the Congo/the Sudan/the Yaman/the Netherlands kimi dövlətlərin adları istisnalıq təşkil edir.
İstisna-2: Qitə, dövlət, ada adları republic/ kingdom/ state/ continent/ island və s. sözlərlə işləndikdə onların qarşısında the artiklı işlədilir:
The Azerbaijan Republic/ The United Kingdom etc.
Vilayət, ştat, şəhər, qəsəbə, kənd adları qarşısında the artiklı işlədilmir:
Quebec, Texas, California, Paris, Washington, Moscow, London, Oxford...
Qeyd:Cəm halında olan coğrafi/yer adlarının qarşısında the işlədilir:
the Taylors/ the Netherlands/ the Bahams/ the Alps və s.
The + nationality Bəzi xalq adlarının qarşısında the artiklının işlədilməsi onların cəm formasını düzəldir:
1- ch/sh ilə qurtaran xalqlar- The French- fransızlar/a Frenchman- fransız (kişi)/ a Frenchwoman- fransız (qadın)/ the English/an Englishman və s.
2- ese ilə qurtaran xalqlar- The Chinese- Çinlilər/ a chinese- çinli/ the Japanese — Yaponlar/ a Japanese- yapon və s.
3- Digər xalq adlarının cəm forması isə adi qayda ilə düzəlir: an italian- Italian/ Italians- italyanlar/ a Turk- türk/ Turks- türklər və s.
Aşağıdakı hallarda the artiklı
işlədilmir:
Breakfast/lunch/dinner qarşısında the artiklı işlədilmir:
What time is dinner? What time is the dinner?
“Noun + number” olduqda atrikl işlədilmir:
Room 126, Platform 5, Our train leaves from platform 5 və s.
Bed/work/home- qarşısında heç vaxt the işlədilmir:
• Ferid is at home.• Gunay is at work.
“Mr./Mrs./capitain/doctor… + ad” olduqda the işlədilmir:
Mr. Jack the Mr. Jack
Sayılmayan isimlərin qarşısında heç vaxt a/an artiklı işlədilmir:
coffee a coffee time a time
Qeyd: Nəzərə almaq lazımdır ki, mücərrəd isimlərin qarşısında təyinedici söz gələrsə onlar a/an artiklı ilə işlədilə bilər: a good time a good knowledge a hard life
Fənn və idman oyunları adlarının qarşısında artikl işlədilmir:
• We play tennis everyday. • I am good at history.
“İlə/vasitəsilə” mənalarında “by” sözönündən sonra heç vaxt artikl işlədilmir:
• I go to work by car. I go to work by a/the car.
Yiyəlik əvəzliyi, yiyəlik hal, işarə əvəzliklərindən və no əvəzliyindən bilavasitə sonra heç vaxt artikl işlədilmir:
My book My a book my the book
this book this a book this the book
Nurlan’s book Nurlan’s a book Nurlan’s the book
“at + noon/night/midnight” olduqda artiklsız işlədilir:
• Where will you be at night? Where will you be at the night?
“next/last/every + day/week/month/year…” olduqda next/last/every sözlərinin qarşısında heçvaxt artikl işlədilmir:
• She will come next month. She will come a/the next month.
Zərfin üstünlük dərəcəsinin qarşısında:
Tim ran fastest of all.
Tim ran the fastest of all.
Qeyd:-“Last” sözü “axırıncı” mənasında the artiklı ilə işlədilə bilər:
The last lesson is English.
-“at + the + next/last” kombinasiyasına diqqət etmək lazımdır:
At the next year they have a dictation.
Küçə/yol/prospekt/meydan/park adlarının qarşısında artikl işlədilmir:
Azadliq Avenue the Azadliq Avenue Hyde Park the Hyde Park
Şirkət/aeroport adlarının qarşısında the artiklı işlədilmir:
Heydar Aliev Airport the Heydar Aliev Airport
