401. Orta beynin funksiyası hansı sırada düzgün verilib?
A) Əzələ tonusu və bədənin vəziyyəti, eşitmə və görmə orqanlarının qabıqaltı mərkəzlərində
B) Tənəffüsün və sidik ifrazının tənzimində
C) Sidik ifrazı, əzələ tonusunda
D) Əzələ tonusu, tənəffüsdə
E) Əzələ tonusu, sidik ifrazında
402. Hipotalamus və onun 32 cüt nüvələri hansı beynin bir hissəsidir?
A) Ara beynin
B) Baş beyin qabığının
C) Uzunsov beynin
D) Orta beynin
E) Beyinciyin
403. İnsan orqanizmində beyincik hansı funksiyaları yerinə yetirir?
A) Əzələ tonusunun tənzimi, bədənin müvazinətinin idarə olunması, əzələ təqəllüsünün koordinasiyasını
B) Defakasiya, sidik ifrazı və çoxalma funksiyalarını
C) Əzələ tonusu, sidik ifrazının tənzimini
D) Defakasiya, bədən müvazinətini
E) Bədən müvazinəti, çoxalma funksiyasını
404. İnsanın baş beynindən neçə cüt kəllə-beyin siniri xaric olur?
A) 12
B) 11
C) 10
D) 9
E) 31
405. Hərəki mərkəzlər beyin yarımkürələrinin hansı hissələrində yerləşir?
A) Mərkəzi şırımdan öndə;
B) Yan hüdudi şırımda;
C) Mərkəzi şırımdan arxada;
D) Mahmız şırımında;
E) Gicgah payında;
406. Görmə mərkəzi qabığın hansı sahəsində yerləşir?
A) Ənsə
B) Alın
C) Təpə
D) Gicgah
E) Dəri-əzələ
407. Yaşlı adamın beyninin çəkisi nə qədərdir?
A) 1400 q
B) 600 q
C) 850 q
D) 1700 q
E) 1900 q
408. Limbik sistemdə iştirak edən qabığaltı strukturlar:
A) Badamabənzər jisim, şəffaf arakəsmə nüvəsi, talamusun ön nüvəsi və məməyəbənzər cisim
B) Qalxanabənzər jisim, şəffaf arakəsmə nüvəsi, talamusun ön nüvəsi və məməyəbənzər cisim
C) Piramidəbənzər jisim, şəffaf arakəsmə nüvəsi, talamusun ön nüvəsi və məməyəbənzər cisim
D) Slindrəbənzər jisim, şəffaf arakəsmə nüvəsi, talamusun ön nüvəsi və məməyəbənzər cisim
E) Konusabənzər jisim, şəffaf arakəsmə nüvəsi, talamusun ön nüvəsi və məməyəbənzər cisim.
409. Hipokampın funksiyaları:
A) Emosional gərginliklərdə və yaddaş funksiyasında iştirak edir
B) Fiziki gərginliklərdə və yaddaş funksiyasında iştirak edir
C) Əqli gərginliklərdə və yaddaş funksiyasında iştirak edir
D) Psixi pozğunluqlarda və yaddaş funksiyasında iştirak edir
E) Hərəkət fəaliyyətində və yaddaş funksiyasında iştirak edir
410. Solğun nüvənin funksiyaları:
A) Sadə və mürəkkəb davranışın təşkilində İE
B) Sadə və mürəkkəb davranışın tənzimində iştirak edir (İE)
C) Sadə və mürəkkəb davranışı məhdudlaşdırır
D) Sadə və mürəkkəb davranışı istiqamətləndirir
E) Sadə və mürəkkəb davranışı blokadaya alır.
411. İfraz etdikləri mediatorlara görə neyron qrupları:
A) Xolinergik və adrenergik
B) Xolinergik və noradrenergik
C) Noradrenalinergik və adrenergik
D) Xolinergik və somatikergik
E) Lizinergik və adrenergik.
412. VSS-in refleksləri:
A) Vissero -visseral, vissero-kutan, kutano-visseral
B) Vissero-visseral, vissero-kutan, kutano-kutan və s
C) Vissero-visseral, retno-kutan, kutano-visseral və
D) Qastro-visseral, vissero-kutan, kutano-visseral və s
E) Kardio -visseral, vissero-kutan, kutano-visseral və s.
413. Karbohidrat mübadiləsinin tənzimində mərkəzi sinir sisteminin hansı strukturları iştirak edir?
A) Uzunsov beyin, hipotalamus və böyük yarımkürələrinin qabığı
B) Orta beyin, böyük yarımkürələrinin qabığı
C) Orta beyin, hipotalamus və böyük yarımkürələrin qabığı
D) Hipotalamus və böyük yarımkürələrin qabığı
E) Aralıq beyin və böyük yarımkürələrin qabığı
414. VSS-in ali mərkəzi MSS-in hansı nahiyəsində yerləşir?
A) Baş beyin qabığında
B) Ara beyində
C) Beyincik qabığında
D) Hipokampda
E) Qabığaltı düyünlərdə.
415. Fotoreseptorlar gözün hansı qişasında yerləşir?
A) Torlu qişada
B) Ağlı qişada
C) Güzehli qişada
D) Buynuz qişada
E) Damarlı qişada
416. Göz almasının qişaları:
A) Buynuzlu qişa, damarlı və torlu qişa.
B) Buynuzsuz qişa, damarlı və torlu qişa
C) Buynuzlu qişa, sinirli və torlu qişa
D) Buynuzlu qişa, damarlı və əzələ qişası
E) Çöpcük qişa, damarlı və torlu qişa
417. Gözün müdafiə aparatı hansı hissələrdən ibarətdir?
A) Göz qapağı, kirpiklər, göz yaşı vəzləri, konyuktiv
B) Göz seliyi, qaşlar, göz yaşı vəzləri, konyuktiv
C) Göz alması, kirpiklər, göz yaşı vəzləri, konyuktiv
D) Göz qişaları, kirpiklər, göz yaşı vəzləri, konyuktiv
E) Büllur, kirpiklər, göz yaşı vəzləri, konyuktiv.
418. Xemoreseptorlar hansı qıcıqlandırıcıları qəbul edir?
A) Dad və qoxu
B) Dəri və əzələ
C) Ağrı və istilik
D) Taktil və toxuma
E) Görmə və eşitmə
419. İşıq şüasını sındıran gözün optik sistemi:
A) Buynuz qişa, ön kamera, büllur, şüşəyəbənzər
B) Damarlı qişa, ön kamera, büllur, şüşəyəbənzər jisim )
C) Lifli qişa, ön kamera, büllur, şüşəyəbənzər
D) Buynuz qişa, arxa kamera, büllur, şüşəyəbənzər
E) Buynuz qişa, ön kamera, büllur, badamabənzər
420. Optik sistemin şüanı sındırma qüvvəsi nə ilə ifadə edilir?
A) Dioptriya ilə ifadə edilir
B) Bioptriya ilə ifadə edilir
C) Trioptriya ilə ifadə edilir
D) Sioptriya ilə ifadə edilir
E) Somoptriya ilə ifadə edilir.
421. Gözün müxtəlif məsafələrdə yerləşən əşyaları görməyə uyğunlaşmasına:
A) akkomodasiya deyilir
B) uyğunlaşma deyilir
C) görmə itiliyi deyilir
D) uzaqgörmə deyilir
E) yaxıngörmə deyilir.
422. Fotoreseptorlar gözün hansı qişasında yerləşir?
A) torlu qişada
B) ağlı qişada
C) qüzehli qişada
D) Buynuz qişada
E) Damarlı qişada
423. Tükcüklü hüceyrələrdən siqnallar hansı sinirlə beynə ötürülür?
A) İlbiz siniri vasitəsilə beyinə daxil olur
B) Dəhliz siniri vasitəsilə beyinə daxil olur
C) Üz siniri vasitəsilə beyinə daxil olur
D) Təbil siniri vasitəsilə beyinə daxil olur
E) Qulaq siniri vasitəsilə beyinə daxil olur.
424. Hissələri təsvir olunan orqanın adı: O, dəhliz hissədən (vestibulum) Və üç yarımdairəvi kanallardan təşkil olunmuşdur. Bu kanallar bir-birinə perpendikulyar olan üç müstəvi üzərində yerləşir.
A) Müvazinət orqanı
B) Eşitmə orqanı
C) Dəhliz orqanı
D) Sümük labirintləri
E) Zarlı labirintlər.
425. Neçə növ dad duyğusu vardır?
A) Acı, turş, duzlu və şirin
B) Şor, turş, duzlu və şirin
C) Acı, dadsız, duzlu və şirin
D) Acı, turş, duzsuz və şirin
E) Acı, dadlı, duzlu və şirin.
426. Dad duyğuları hansı beyin sinirlərilə nəql olunur?
A) Təbil teli və dil-udlaq sinirlərilə.
B) Azan və dil-udlaq sinirlərilə
C) Üz və dil-udlaq sinirlərilə
D) Dilaltı və dil-udlaq sinirlərilə
E) Əlavə və dil-udlaq sinirlərilə
427. Beyin qabığı qatlarında neyronların miqdarının fərqlənməsi onu neçə sitoarxetektonik sahələrə bölməyə imkan verir?
A) 53 sahəyə
B) 59 sahəyə
C) 55 sahəyə
D) 56 sahəyə
E) 58 sahəyə.
428. BBYQ filogenetik inkişaf baxımından necə təsnifatlandırılır?
A) Qədim qabıq, köhnə və yeni qabıq
B) Qədim qabıq, təzə və yeni qabıq
C) Çox qədim qabıq, qədim və yeni qabıq
D) Müasir qabıq, köhnə və yeni qabıq
E) Qədim qabıq, çox qədim və yeni qabıq.
429. Qədim və köhnə beyin birlikdə necə adlanır?
A) Qoxu yaxud visseral beyin
B) Qoxu yaxud ventral beyin
C) Dad yaxud visseral beyin
D) Qoxu qabarı yaxud visseral beyin
E) Qoxu soğanağı visseral beyin.
430. Görmə sisteminin proyeksiya olunduğu sahələr:
A) 17, 18 və 19-ju sahələrə proyeksiya olunur
B) 15, 18 və 17-ji sahələrə proyeksiya olunur
C) 16, 17 və 19-ju sahələrə proyeksiya olunur
D) 14, 19 və 20-ji sahələrə proyeksiya olunur
E) 17, 20 və 21-ji sahələrə proyeksiya olunur.
431. Şərtsiz qıcıq üzərində yaranan şərti refleks:
A) Birinci dərəcəli şərti refleks adlanır.
B) İkinci dərəcəli şərti refleks adlanır
C) Üçüncü dərəcəli şərti refleks adlanır
D) Dördüncü dərəcəli şərti refleks adlanır
E) Beşinci dərəcəli şərti refleks adlanır
432. Şərti reflekslərin sönməsinə səbəb:
A) Şərti qıcığın şərtsiz qıcıqla möhkəmləndirilməməsi
B) Şərtsiz qıcığın şərti qıcıqla möhkəmləndirilməsi
C) Şərti qıjığın kənar qıjıqla möhkəmləndirilməsidir
D) Şərti qıjığın şərti qıjıqla möhkəmləndirilməsidir
E) Şərtsiz qıcığın şərtsiz qıjıqla intensiv olaraq m.d
433. ŞR-si yaratmaq üçün səs tonlarından birini (1000 hs tonu) Şərtsiz qıcıqla daim möhkəmlətməklə yanaşı ona yaxın olan siqnalların təsirini isə şərtsiz qıcığın iştirakı olmadan davam etdikdə bir müddətdən sonra şərtsiz qıcıqla möhkəmləndirilən tona (1000 Hs tona) Qarşı şərti refleks saxlanılır, digər tonlara qarşı şərti refleks sönür. Daxili tormozlanmanın bu növü:
A) Differensasiya tormozlanması adlanır.
B) Xarici tormozlanma adlanır
C) Hüdudxarici tormozlanma adlanır
D) Hüduddaxili tormozlanma adlanır
E) Şərtsiz tormozlanma adlanır
434. Oyanma ilə tormozlanmanın hansı əlamətlərinə əsasən ASF-in tipləri təyin edilir?
A) Oyanma ilə tormozlanmanın qüvvəsi, müvazinəti və mütəhərrikliyinə
B) Oyanma ilə tormozlanmanın davamlılığı, müvazinəti və mütəhərrikliyinə əsasən
C) Oyanma ilə tormozlanmanın qüvvəsi, müddəti və mütəhərrikliyinə
D) Oyanma ilə tormozlanmanın qüvvəsi, müvazinəti və intensivliyi
E) Oyanma ilə tormozlanmanın sürəti, müvazinəti və mütəhərrikliyinə.
435. İnsan temperamentinin hansı tipləri vardır?
A) Sanqvinik, fleqmatik, xolerik və melanxolik
B) Sanqvinik, fleqmatik, xoatik və melanxolik
C) sanqvinik, fleqmatik, xolastik və melanxolik
D) Sanqvinik, fleqmatik, xolerxoatik və melanxolik
E) Sanqvinik, fleqmatik, xolerik və melanxoatik.
436. Orqanizmin qəbul etdiyi informasiyaların saxlanılması, möhkəmlənməsi və yada salınaraq ifa edilmə prosesinə:
A) Yaddaş deyilir
B) Mənimsəmə deyilir
C) Diqqət deyilir
D) Emosiya deyilir
E) Təfəkkür deyilir
437. Yaddaşın növləri:
A) Qısamüddətli, ara forma və uzunmüddətli yaddaş
B) Qısamüddətli, immun və uzunmüddətli yaddaş
C) Qısamüddətli, sinir və uzunmüddətli yaddaş
D) Qısamüddətli, humoral və uzunmüddətli yaddaş
E) Qısamüddətli, neyron və uzunmüddətli yaddaş.
438. Yaddaş prosesində iştirak edən MSS-nin strukturları:
A) Hipokamp, məməyəbənzər cisim, talamus və baş beyin qabığı iştirak edir
B) Hipokamp, badamabənzər cisim, talamus və baş beyin qabığı
C) Hipokamp, məməyəbənzər cisim, hipotalamus və baş beyin qabığı
D) Hipokamp, - quyruqlu nüvə , talamus və baş beyin qabığı
E) Hipokamp, böz qabar, hipotalamus və baş beyin qabığı
439. İ.P. Pavlov insan və heyvanlar üçün ümumi olan əlamətlərə:
A) Birinci siqnal sistemi adını vermişdir
B) İkinci siqnal sistemi adını vermişdir
C) Dərəcəsiz siqnal sistemi adını vermişdir
D) Dərəcəli siqnal sistemi adını vermişdir
E) Şərti siqnal sistemi adını vermişdir.
440. Fiziologiya elminin məzmunu aşağıdakı variantlardan hansında düzgün verilmişdir?
A) Orqanizmin və onun ayrı-ayrı hissələrinin həyat fəaliyyətini öyrənir
B) Orqanizmin və onun ayrı-ayrı hissələrinin quruluşunu öyrənir
C) Orqanizmin və onun ayrı-ayrı hissələrinin hüceyrəvi təşkilini öyrənir
D) Ayrı-ayrı orqan və toxumaların quruluşunu öyrənir
E) Orqanizmin və onun ayrı-ayrı hissələrinin morfoloji xüsusiyyətlərini öyrənir.
441. Adaptasiyanın mahiyyəti aşağıdakı variantlardan hansında düzgün verilmişdir?
A) Orqanizmin ətraf mühitlə vəhdətini təmin edən mexanizmlərdir
B) Fizioloji proseslərin daxili özünütənzim mexanizmləridir
C) Qazanılmış uyğunlaşdırıcı fəaliyyətdir
D) Anadangəlmə uyğunlaşdırıcı fəaliyyətdir
E) Hüceyrələrdə adaptiv zülalların sintezindən ibarətdir.
442. Fizioloji adaptasiya nədir?
A) Orqanizmin və onun ayrı-ayrı hissələrinin aktivliyinin elə bir səviyyəsinin əldə edilməsidir ki,dəyişilmiş həyat şəraitində orqanizm uzun müddət aktiv fəaliyyət göstərir və sağlam nəsl verə bilir
B) Orqanizmin ayrı-ayrı fizioloji sistemlərinin yeni həyat səviyyəsinə uyğunlaşmasıdır
C) Orqanizmin sosial mühitin yeni şəraitinə uyğunlaşması və nəsl vermə qabiliyyətinin qorunub saxlanmasıdır
D) Hüceyrələrdə adaptiv zülalların sintezidir
E) Subekstremal şəraitin uzun sürməsi nəticəsində orqanizmin fizioloji sistemlərinin aktivləşmiş vəziyyətidir.
443. Adaptiv reaksiyaların hansı formaları ayırd edilir?
A) Spesifik və qeyri-spesifik reaksiyalar
B) Umumi və qeyri spesifik reaksiyalar
C) Xüsusi və spesifik reaksiyalar
D) Ümumi , xüsusi və fizioloji reaksiyalar
E) Xüsusi və fizioloji reaksiyalar
444. Stress anlayışını elmə kim gətirmişdir?
A) Selye
B) Pavlov
C) Secenov
D) Freyd
E) Anoxin
445. Adaptasiyanın inkişafında hansı mərhələlər ayırd edilir?
A) “ təcili “ və uzunmüddətli
B) Sürətli və ləng
C) Sürətli və uzunmüddətli
D) Ləng və uzunmüddətli
E) ”təcili “ və ləng
446. Adaptasiyanın xüsusiyyətləri baxımından insanlar hansı qruplara bölünürlər?
A) ” sprinterlər “ ,” stayerlər “ , “mikstlər “
B) ” sprinterlər “ ,” stayerlər “, “stiflər”
C) ” sprinterlər “,“mikstlər “, stiflər”
D) ” stayerlər “ , “mikstlər “,” stiflər”
E) ”sfinkterlər “ , “mikstlər “,” stiflər”
447. Canlı hüceyrələrin qıcıqlanma qabiliyyəti nəyi ifadə edir
A) Qiciğa cavab olaraq maddələr və enerji mübadiləsini dəyişməklə cavab vermək qabiliyyətidir
B) Hüceyrələrin qıcıqlanmaya oyanma ilə cavab vermək qabiliyyətidir
C) Qiciğa morfoloji xüsusiyyətlərini dəyişməklə cavab vermək qabiliyyətidir
D) Qiciqlayıcı faktora əks təsir reaksiyası ilə cavab vermək qabiliyyətidir
E) Hüceyrə və toxumanın qıcığa qarşı verdiyi cavab reaksiyasıdır. .
448. Adaptasiyanın hansı fazaları ayırd edilir?
A) 1-başlanğıc və ya qəza fazası, 2-davamlı adaptasiyaya keçid, 3-davamlı adaptasiya
B) 1- başlanğıc və ya rezistentlik, 2-stress fazası , 3-davamlı adaptasiya
C) 1- başlanğıc və ya qəza fazası2-stress fazası , 3-davamlı adaptasiya
D) 1-stress və ya qəza fazası, 2-rezistentlik fazası, 3-davamlı adaptasiya
E) 1-stress və ya qəza fazası, 2-davamlı adaptasiya, 3- rezistentlik fazası.
449. Adaptasiyanın qəza fazası haqda aşağıda deyilənlərdən hansı düzdür?
A) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.
B) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS-nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir
C) bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur
D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir
E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir.
450. Davamlı adaptasiyaya keçid fazası haqda aşağıda deyilənlərdən hansı düzdür?
A) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS-nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir
B) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.
C) bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur
D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir
E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir.
451. Davamlı adaptasiya fazası haqda aşağıda deyilənlərdən hansı düzdür?
A) bu faza homeostazın yeni mühit şəraitinə adekvat olan yeni səviyyəsi ilə xarakterizə olunur, enerji ehtiyatları səfərbərliyə alınır, struktur və fermentativ zülallar sintez olunur, immun sistemlər səfərbər olur
B) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.
C) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS-nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir
D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir
E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir.
452. Dezadaptasiyanın mahiyyəti aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur?
A) idarəedici mexanizmlərin uzunmüddətli gərginliyi, sinir və humoral proseslərin, funksional sistemlərin əmələ gəlməsinin tükənməsi ilə xarakterizə olunur.
B) xarici mühitin dəyişilmiş şəraitində və ya patogen faktorun təsirinin lap əvvəlində inkişaf edir, visseral sistemlərin reaksiyası ilə, eləcə də emosional komponentlə müşayət olunur.
C) adaptasiyanı idarə edən funksional sistemlərin yaranması, MSS-nin oyanıqlığının azalması ilə xarakterizə olunur, adaptasiya prosesləri toxuma səviyyəsinə keçir, adaptasiya hormonlarının təsiri güclənir
D) sinir və humoral münasibətlər yenidən qurulur, yeni funksional sistemlərin əmələ gəlməsi prosesi tükənir
E) idarəedici mexanizmləır gərginləşir, adaptasiya hormonlarının ifrazı güclənir.
453. Ilk dəfə stress sözünü elmə kim gətirmişdir?
A) Q.Selye
B) A.M.Veyn
C) A.Ber
D) S.Qoldfreyter
E) N.Şmidt.
454. Stressin fazaları aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur?
A) həyacan fazası, rezistentlik və tükənmə fazası
B) həyacan fazası, reaktivlik və tükənmə fazası
C) həyacan fazası, reaktivlik və rezistentlik
D) rezistentlik, reaktivlik və tükənmə fazası
E) həyacan fazası, müdafiə qüvvələrinin səfərbər olması fazası, tükənmə fazası.
455. Stress mexanizminin aşağıdakı həlqələri ayırd edilir:
A) xarici təsir, hipotalamusun oyanması, simpatik-adrenal sistemin aktivləşməsi, bu sistemin hormonları ilə hipofizin oyonması, böyrəküstü vəzlərin qabıq qatının oyanması və kortikosteroidlərin təsiri altında stresə qarşı cabab reaksiyasının formalaşması
B) xarici təsir, hipotalamusun oyanması, simpatik-adrenal sistemin aktivləşməsi,
böyrəküstü vəzlərin qabıq qatının oyanması və kortikosteroidlərin təsiri altında stresə qarşı cabab reaksiyasının formalaşması
C) xarici təsir, simpatik-adrenal sistemin aktivləşməsi, bu sistemin hormonları ilə hipofizin oyonması ilə cabab reaksiyasının formalaşması
D) xarici təsir, hipotalamusun oyanması, mərkəzi sinir sisteminin oyanması və işçi orqanlara impulsun göndərilməsi, cavab reasiyasının formalaşması
E) ) xarici təsir, simpatik-adrenal sistemin aktivləşməsi, , bu sistemin hormonları ilə hipofizin oyonması , mərkəzi sinir sisteminin oyanması və işçi orqanlara impulsun göndərilməsi, cavab reasiyasının formalaşması.
456. Dezadaptasiya nədir?
A) fizioloji vəziyyətdən patoloji vəziyyətə keçid vəziyyətidir
B) uzun müddətli gərginlik nəticəsində tükənmə dövrünün başlamasıdır
C) uzun müddətli gərginlik nəticəsində rezistentlik dövrünün başlamasıdır
D) patoloji vəziyyətdən fizioloji vəziyyətə keçid vəziyyətidir
E) patoloji vəziyyətdən reaktivlik vəziyyətə keçid vəziyyətidir
457. Tibbi psixoloji aspektdən Solovyov adaptasiyanın neçə dövrünü ayırd etmişdir?
A) 3
B) 2
C) 4
D) 5
E) 1.
458. Tibbi psixoloji aspektdən adaptasiyanın dövrləri aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur?
A) adaptasuyaönü, səmt, əsl adaptasiya və normativ dövrü
B) adaptasuyaönü, əsl adaptasiya və normativ dövrü
C) adaptasuyaönü, səmt və əsl adaptasiya
D) normativ, səmt və əsl adaptasiya
E) adaptasuyaönü, normativ dövrü və səmt.
459. Adaptasiyanın mahiyyəti aşağıdakı variantlardan hansında düzgün verilmişdir?
A) Orqanizmin ətraf mühitlə vəhdətini təmin edən mexanizmlərdir
B) Fizioloji proseslərin daxili özünütənzim mexanizmləridir
C) Qazanılmış uyğunlaşdırıcı fəaliyyətdir
D) Anadangəlmə uyğunlaşdırıcı fəaliyyətdir
E) Hüceyrələrdə adaptiv zülalların sintezindən ibarətdir.
460. Fizioloji adaptasiya nədir?
A) Orqanizmin və onun ayrı-ayrı hissələrinin aktivliyinin elə bir səviyyəsinin əldə edilməsidir ki,dəyişilmiş həyat şəraitində orqanizm uzun müddət aktiv fəaliyyət göstərir və sağlam nəsl verə bilir
B) Orqanizmin ayrı-ayrı fizioloji sistemlərinin yeni həyat səviyyəsinə uyğunlaşmasıdır
C) Orqanizmin sosial mühitin yeni şəraitinə uyğunlaşması və nəsl vermə qabiliyyətinin qorunub saxlanmasıdır
D) Hüceyrələrdə adaptiv zülalların sintezidir
E) Subekstremal şəraitin uzun sürməsi nəticəsində orqanizmin fizioloji sistemlərinin aktivləşmiş vəziyyətidir.
461. Hüceyrə və toxumaların oyanıqlığı dedikdə nə ifadə olunur?
A) Hüceyrələrin qıcıqlanmaya oyanma ilə cavab vermək qabiliyyətidir
B) Qiciğa cavab olaraq maddələr və enerji mübadiləsini dəyişməklə cavab vermək qabiliyyətidir
C) Qiciğa morfoloji xüsusiyyətlərini dəyişməklə cavab vermək qabiliyyətidir
D) Qiciqlayıcı faktora əks təsir reaksiyası ilə cavab vermək qabiliyyətidir
E) Hüceyrə və toxumanın qıcığa qarşı verdiyi cavab reaksiyasıdır.
462. Oyanmanın spesifik reaksiyalarına aşağıdakılardan hansılar aiddir?
1-sinir toxumasının oyanmanı ötürməsi
2-fəaliyyət potensialının generasiyası
3-əzələlərin təqəllüsü
4-mübadilə proseslərinin dəyişilməsi
5-vəzlərin sekresiyası
A) 1,3,5
B) 1,, 5
C) 1,4
D) 2,4,5
E) 3,4,5.
463. Oyanmanın qeyri -spesifik reaksiyalarına aşağıdakılardan hansılar aiddir?
1- sinir toxumasının oyanmanı ötürməsi
2- fəaliyyət potensialının generasiyası
3- əzələlərin təqəllüsü
4- mübadilə proseslərinin dəyişilməsi
5- vəzlərin sekresiyası
A) 2,4
B) 1, 3, 5
C) 4, 5
D) 3, 4, 5
E) 1, 2
464. Canlı toxumaların elektrik oyanıqlığı qabiliyyətini ilk dəfə kim aşkar etmişdir?
A) Qalvani
B) Matteuçi
C) Dyubua
D) Raymon
E) Bernşteyn
465. Hüceyrə membranı hansı funksiyaları yerinə yetirir?
1- sədd funksiyası
2- tənzimləyici funksiya
3- qeyri-elektrik stimulların elektrik stimullarına çevrilməsi
4- qidalandırıcı funksiya
5- paraendokrin funksiyası
6- sinaptik çixıntılarda neyromediatorların ifrazı
A) 1,2,3,6
B) 2,3,5
C) 2,4,5,6
D) 3,5,6
E) 2,3,5
466. Hüceyrə membranının qalınlığı nə qədərdir ?
A) 6-12 nm
B) 20-22 nm
C) 30-34 nm
D) 16-20 nm
E) 24-28nm
467. Membran zülalları hansı funksiyaları yerinə yetirir ?
1- reseptor funksiya
2- fermentativ funksiya
3- ion kanallarını əmələ gətirir
4- nasos funksiyası
5- ion və molekulların daşıyıcısıdır
6- qidalanma fdunksiyası
7- tənzimləyici funksiya
A) 1,2,3,4,5
B) 1,2,3,6
C) 2,4,6,7
D) 1,3,5,7
E) 3,4,5,6,7
468. Membranın keçiricilik dərəcəsi nəyi ifadə edir, nə ilə müəyyən edilir və necə işarə olunur?
A) Membranın hər hansı bir maddəni buraxmaq qabiliyyətini ifadə edir,qatılıq qradienti ilə müəyyən edilir və P hərfi ilə işarə olunur
B) Membranın hər hansı bir maddəni buraxmaq qabiliyyətini ifadə edir,membrandan keçən hidratlaşmış ionların miqdarı ilə müəyyən edilir və P hərfi ilə işarə olunur
C) Membranın hər hansı bir maddəni buraxmaq qabiliyyətini ifadə edir,membrandan keçən hidratlaşmış ionların miqdarı ilə müəyyən edilir və P hərfi ilə işarə olunur
D) Membranın hər hansı bir maddəni buraxmaq qabiliyyətini ifadə edir,qatılıq qradienti ilə müəyyən edilir və Q hərfi ilə işarə olunur
E) Membranın hər hansı bir maddəni buraxmaq qabiliyyətini ifadə edir, membranın ümumi transmembran cərəyanı ilə müəyyən edilir və Q hərfi ilə işarə olunur.
469. İon kanallarının ölçüsü neçədir ?
A) 0,5-0,7 nm
B) 1,0-1,5 nm
C) 1,5-!,7 nm
D) 1,2-1,5 nm
E) 0,1-0,3 nm
470. İon kanalının açıq olma müddəti nədən asılıdır ?
A) Membran potensialının qiymətindən asılıdır
B) Hüceyrə daxilində ionların qatılığından asılıdır
C) Hüceyrə xarici mühitdə ionların qatılığından asılıdır
D) Qatılıq qradientindən asılıdır
E) Cəm ion axının qiymətindən asılıdır.
471. İon kanallarının hansı xüsusiyyətləri vardır ?
A) Selektivlik və keçiricilik
B) Elektrik tutumu və selektivliyi
C) Elektrik tutumu və keçiriciliyi
D) Elektrik müqaviməti və selektivliyi
E) Elektrik müqaviməti və elektrik tutumu.
472. Na ion kanalları haqda aşağıdakı ifadələrdən hansı doğrudur ?
A) Hüceyrə membranının müəyyən depolyarlaşma səviyyəsində giriş qapıları açılır,Na ionları hüceyrəyə daxil olur
B) Sükunət zamanı giriş qapıları açılır,Na ionları hüceyrəyə daxil olur
C) hüceyrə membranının müəyyən depolyarlaşma səviyyəsində giriş qapıları açılır,Na ionları hüceyrədən xaric olmağa başlayır.
D) Sükunət zamanı giriş qapıları açılır,Na ionları hüceyrədən xaric olmağa başlayır.
E) Hüceyrə daxilində Ca ionlarının miqdarı artdıqda çıxış qapıları açılır, Na ionları hüceyrədən xaric olmağa başlayır.
473. Aktivləşmiş Na kanalı 1m.san-də nə qədər ion buraxır?
A) 6000
B) 1000
C) 3000
D) 2500
E) 5000.
474. Hüceyrə xarici mühit potensialı 0 –kimi qəbul edilərsə sükunət potensialı neçəyə bərabərdir ?
A) 70-90 mv
B) 100-110 mv
C) 40-60 mv
D) 20-30 mv
E) 130-170 mv.
475. Sükunət potensialının mahiyyəti aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur ?
A) Normal metobolizmə, stabil xarici və daxili mühitə malik olan hüceyrədə yaranan potensiallar fərqi sükunət potensialıdır
B) Normal metobolizmə, stabil xarici və daxili mühitə malik olan hüceyrədə spayk və ya impuls şəklində yaranan potensiallar fərqi sükunət potensialıdır
C) Depolyarlaşdırıcı cərəyanın təsiri ilə ion kanallarının aktivləşməsi zamanı yaranan potensiallar fərqi sükunət potensialıdır
D) Stimullaşdırıcı elektodun təsirindən yaranan potensiallar fərqi sükunət potensialıdır
E) Sükünət potensialı membran potensialının elə səviyyəsidir ki,bu zaman ion kanalları açıq olur və membran K ionları üçün yüksək keçirici olur.
476. Aşağıdakı ifadələrdən hansı doğrudur ?
A) Oyanmamış vəziyyətdə hüceyrə membranı K ionları üçün yüksək keçiricidir.
B) Oyanmamış vəziyyətdə hüceyrə membranı Na ionları üçün yüksək keçiricidir.
C) Oyanmış vəziyyətdə hüceyrə membranı K ionları üçün yüksək keçiricidir
D) Oyanmış vəziyyətdə hüceyrə membranı Na ionları üçün keçirici deyil
E) Oyanmamış vəziyyətdə hüceyrə membranı K ionları üçün keçirici deyil.
477. Aşağıdakı ifadələrdən hansı doğrudur ?
A) Depolyarlaşdırıcı cərəyan zərbəsi Na –kanalını aktivləşdirir,Na – hüceyrə daxilinə cərəyanı artır,fəaliyyət potensialı əmələ gəlir.
B) Depolyarlaşdırıcı cərəyan zərbəsi K –kanalını aktivləşdirir,K – hüceyrə daxilinə cərəyanı artır,fəaliyyət potensialı əmələ gəlir.
C) Depolyarlaşdırıcı cərəyan zərbəsi Na –kanalını inaktivləşdirir,Na – hüceyrə xaricinə cərəyanı artır,fəaliyyət potensialı əmələ gəlir.
D) Depolyarlaşdırıcı cərəyan zərbəsi Ca –kanalını inaktivləşdirir,Ca – cərəyanı kəsilir ,fəaliyyət potensialı əmələ gəlir.
E) Depolyarlaşdırıcı cərəyan zərbəsi K –kanalını inaktivləşdirir,K – cərəyanı kəsilir ,fəaliyyət potensialı əmələ gəlir.
478. Na-kanalının inaktivləşməsi nəyə səbəb olur ?
A) Hüceyrə təkrar oyana bilmir, mütləq refraktor dövr başlanır.
B) Sükunət potensialı fəaliyyət potensialına keçir
C) Hüceyrənin təkrar oyanmasına və nisbi refraktor dövrün başlanmasına səbəb olur.
D) Supernormal vəziyyətə səbəb olur
E) Ekzaltasiya deyilən vəziyyətə gətirib çıxarır.
479. Labillik anlayışını kim vermişdir?
A) Vvedenskiy
B) Matteuçi
C) Dyubua
D) Raymon
E) Bernşteyn
480. Labilliyin ifadəsi aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə olunmuşdur ?
A) Labillik oyanıq toxumanın zaman vahidində generasiya edə bildiyi fəaliyyət potensialının miqdarıdır
B) Labillik verilmiş ionun ümumi transmembran cərəyanının qiymətinin onun transmembran potensiallar fərqinə olan nisbətidir.
C) Labillik hər bir konkret anda müəyyən miqdar kanalların açıq vəziyyətdə olma ehtimalı ilə müəyyən olunur
D) Qıcığa cavab olaraq maddələr və enerji mübadiləsini dəyişməklə cavab vermək qabiliyyətidir
E) Subekstremal şəraitin uzun sürməsi nəticəsində orqanizmin fizioloji sistemlərinin aktivləşmiş vəziyyətidir.
481. Skelet əzələlərinin hansı tipləri ayırd edilir?
1- oksidləşdirici tipli ləng lifli
2- oksidləşdirici tipli cəld lifli
3- qlikolitik oksidləşmə tipli cəld lifli
4- qlikolitik oksidləşmə tipli ləng lifli
5- tonik lifli
6- qırmızı əzələlər
7- ağ əzələlər
A) 1,2,3,5
B) 1,2,6,7
C) 3,4,5,7
D) 1,3,6,7
E) 1,4,6, 7
482. Hansı əzələ tipi qırmızı əzələlər adlanır ?
A) Oksidləşdirici tipli ləng fazalı əzələlər
B) Qlikolitik oksidləşmə tipi olan cəld fazalı əzələlər
C) Oksidləşdirici tipli cəld fa əzələlərzalı
D) Tonik lifli əzələlər
E) Qlikolitik oksidləşmə tipli ləng lifli əzələlər
483. Pozanın saxlanmasında hansı tipli əzələlər iştirak edir?
A) Qırmızı əzələlər
B) Ağ əzələlər
C) Tonik lifli əzələlər
D) Qlikolitik oksidləşmə tipli cəld lifli əzələlər
E) Qlikolitik oksidləşmə tipli ləng lifli əzələlər
484. Skelet əzələlərinin funksional vahidi nədir ?
A) Neyromotor vahid
B) Əzələ lifi
C) Qırmızı əzələ lifi
D) Ağ əzələ lifi
E) Sinir lifi
485. Neyromotor vahid nədir ?
A) MSS-də yerləşən motoneyron və onun aksonunun şaxələri ilə innervasiya olunan əzələ lifiəri qrupundan ibarətdir.
B) MSS-də yerləşən motoneyron və onun aksonunun şaxələri ilə innervasiya olunan qırmızı əzələ lifiəri qrupundan ibarətdir.
C) MSS-də yerləşən motoneyron və onun aksonunun şaxələri ilə innervasiya olunan ağ əzələ lifiəri qrupundan ibarətdir.
D) MSS-nin hərəki zonasında yerləşən motoneyrondan ibarətdir.
E) Skelet əzələsinin lifidir.
486. Aşağıdakılardan hansı skelet əzələlərinin xüsusiyyətlərini düzgün ifadə edir ?
A) Oyanıqlıq, keçiricilik, təqəllüs qabiliyyəti, elastiklik
B) Oyanıqlıq, keçiricilik, təqəllüs qabiliyyəti, selektivlik
C) Oyanıqlıq, təqəllüs qabiliyyəti, elastiklik
D) Oyanıqlıq, təqəllüs qabiliyyəti, selektivlik
E) Oyanıqlıq, təqəllüs qabiliyyəti, elastiklik,rezistentlik
487. Skelet əzələlərinin təqəllüs qabiliyyəti aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə edilmişdir ?
A) Oyanma zamanı qısalmaq qabiliyyətidir
B) Dartılma zamanı gərginliyin inkişaf etməsidir
C) Əzələ lifi boyunca fəaliyyət potensialını ötürmə qabiliyyətidir
D) Qıcığın təsirinə ion keçiriciliyini və membran potensialını dəyişməklə cavab vermək qabiliyyətidir.
E) Qıcığın təsirindən təqəllüs zülallarının əmələ gəlməsidir.
488. Skelet əzələlərinin oyanıqlıq qabiliyyəti aşağıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə edilmişdir ?
A) Qıcığın təsirinə ion keçiriciliyini və membran potensialını dəyişməklə cavab vermək qabiliyyətidir.
B) Oyanma zamanı qısalmaq qabiliyyətidir
C) Dartılma zamanı gərginliyin inkişaf etməsidir
D) Qıcığın təsirindən təqəllüs zülallarının əmələ gəlməsidir.
E) Əzələ lifi boyunca fəaliyyət potensialını ötürmə qabiliyyətidir
489. Təqəllüs zülalları hansılardır ?
A) Aktin və miozin
B) Aktin və mioqlobin
C) Miozin və mioqlobin
D) Aktin və miofibrill
E) Miofibrill və mioqlobin.
490. Aktin filamentlərinin ölçüləri aşagıdakı variantlardan hansında düzgün ifadə edilmişdir ?
A) Uzunluğu -1mkm, diametri-6-8nm
B) Uzunluğu -10mkm, diametri-60-80nm
C) Uzunluğu -6mkm, diametri-60-80nm
D) uzunluğu -0,1mkm, diametri-10-12nm
E) uzunluğu -20mkm, diametri-6-8nm
491. Əzələ hüceyrəsinin təqəllüs aparatının funksional vahidi necə adlanır ?
A) Sarkomer
B) Motoneyron
C) Miofibrill
D) Neyromotor
E) Aktin filamenti.
492. Aşağıda deyilənlərdən hansı doğrudur ?
A) Aktin sapları nazik, miozin sapları daha qalın və daha uzundur
B) Miozin sapları nazik, aktin sapları daha qalın və daha uzundur
C) Aktin sapları daha tünd ,miozin sapları isə açıq rəngdə olur
D) Təqəllüs zamanı aktin və miozin saplarınin uzunluğu qısalır
E) Qıcıq verilənSkelet əzələsində baş verən zamanı sarkomerin uzunluğu dəyişmir.
493. Skelet əzələlərində enerji çevrilmələri necə baş verir ?
A) Kimyəvi enerji istilik və mexaniki enerjiyə çevrilir
B) Kimyəvi enerji mexaniki enerjiyə çevrilir
C) Kimyəvi enerji istilik enerjisinə çevrilir
D) Mexaniki enerji kimyəvi və istilik enerjisinə çevrilir
E) Mexaniki enerji kimyəvi enerjiyə çevrilir.
494. Əzələ lifinin yığılması zamanı hansı elektrokimyəvi dəyişikliklər baş verir ?
1- fəaliyyət potensialının generasiyası
2- Ca ionlarının tropinlə təsirə girməsi nəticəsində aktin filametlərində aktin mərkəzləırinin azad olmnası
3- fəaliyyət potensialının eninə borucuqlar sisteminə (T-sistemə) Yayılması
4- miozin başcıqların aktinlə qarşılıqlı təsirə girməsi nəticəsində başciğın fırlanması və gərilmənin inkişaf etməsi
5- T-sistem və sarkoplazmatik şəbəkənin təmas yerinin elektrik stimullaşması,fermentlərin aktivləşməsi,Ca ionlarının hüceyrədaxili qatılığının artması
6- aktin və miozinin bir-birinə nəzərən yerini dəyişməsi, sarkomerin ölçüsünün kiçilməsi, əzələ lifinin yığılması
A) 1,3,5
B) 1,3,6
C) 1,2,3
D) 1,5,6
E) 4,5,6
495. Əzələ lifinin yığılması zamanı hansı xemomexaniki çevrilmələrlər baş verir ?
1-fəaliyyət potensialının generasiyası
2- Ca ionlarının tropinlə təsirə girməsi nəticəsində aktin filametlərində aktin mərkəzləırinin azad olmnası
3- fəaliyyət potensialının eninə borucuqlar sisteminə (T-sistemə) Yayılması
4- miozin başcıqların aktinlə qarşılıqlı təsirə girməsi nəticəsində başciğın fırlanması və gərilmənin inkişaf etməsi
5- T-sistem və sarkoplazmatik şəbəkənin təmas yerinin elektrik stimullaşması,fermentlərin aktivləşməsi,Ca ionlarının hüceyrədaxili qatılığının artması
6- aktin və miozinin bir-birinə nəzərən yerini dəyişməsi, sarkomerin ölçüsünün kiçilməsi, əzələ lifinin yığılması
A) 2,4,6
B) 1,2,5
C) 1,5,6
D) 3,5,6
E) 1,3,5.
496. Oyanmanın motoneyrondan əzələ lifinə ötürülməsi hansı mediatorun iştirakı ilə gedir?
A) Asetilxolin
B) Adrenalin
C) Noradrenalin
D) Serotonin
E) Melatonin
497. Oksidləşdirici tipli ləng fazik lifləri olan əzələlər hansı variantda düzgün xarakterizə olunmuşlar?
A) tərkibində oksigeni birləşdirmək qabiliyyətinə malik olan mioqlobin vardır, çox sayda mitoxondrilərə malikdir, tünd qırmızı rəngdədir,pozanın saxlanmasında iştirak edir,gec yorulur,neyromotor vahidində çoxlu sinir lifləri vardır.
B) cəld təqəllüsləri yerinə yetirir,çox sayda mitoxondriləri hesabına çoxlu ATF əmələ gəkir, yorulma baş vermir,neyromotor vahidində sinir lifləri azdır, mioqlobini olmadığı üçün ağ rəngdədir
C) liflərində ATF qlikoliz hesabına əmələ gəlir,tez və güclü təqəlüsləri həyata keçirir,lakin tez yorulurlar,bir və ya bir neçə uc lövhəciyi olan akson xarakterdir
D) təqəllüsünün inkişafı ləng gedir.,boşalma da ləng inkişaf edir, hərək iaksonu sinir liflərinin membranı ilə çox sayda sinaptik kontaktlar əmələ gətirir
E) ağ əzələlər adlanır, yorulma tez baş verir,mioqlobin adlanan zülala malikdir, ATF qlikoliz hesabına baş verir.
498. Oksidləşdirici tipli cəld fazik lifləri olan əzələlər hansı variantda düzgün xarakterizə olunmuşlar ?
A) cəld təqəllüsləri yerinə yetirir,çox sayda mitoxondriləri hesabına çoxlu ATF əmələ gəkir, yorulma baş vermir,neyromotor vahidində sinir lifləri azdır, mioqlobini olmadığı üçün ağ rəngdədir
B) tərkibində oksigeni birləşdirmək qabiliyyətinə malik olan mioqlobin vardır, çox sayda mitoxondrilərə malikdir, tünd qırmızı rəngdədir,pozanın saxlanmasında iştirak edir,gec yorulur,neyromotor vahidində çoxlu sinir lifləri vardır.
C) liflərində ATF qlikoliz hesabına əmələ gəlir,tez və güclü təqəlüsləri həyata keçirir,lakin tez yorulurlar,bir və ya bir neçə uc lövhəciyi olan akson xarakterdir
D) təqəllüsünün inkişafı ləng gedir.,boşalma da ləng inkişaf edir, hərək iaksonu sinir liflərinin membranı ilə çox sayda sinaptik kontaktlar əmələ gətirir
E) ağ əzələlər adlanır, yorulma tez baş verir,mioqlobin adlanan zülala malikdir, ATF qlikoliz hesabına baş verir.
499. Oksidləşmənin qlikolitik tipi xas olan cəld fazik lifləri olan əzələlər hansı variantda düzgün xarakterizə olunmuşlar?
A) liflərində ATF qlikoliz hesabına əmələ gəlir,tez və güclü təqəlüsləri həyata keçirir,lakin tez yorulurlar,bir və ya bir neçə uc lövhəciyi olan akson xarakterdir
B) tərkibində oksigeni birləşdirmək qabiliyyətinə malik olan mioqlobin vardır, çox sayda mitoxondrilərə malikdir, tünd qırmızı rəngdədir,pozanın saxlanmasında iştirak edir,gec yorulur,neyromotor vahidində çoxlu sinir lifləri vardır.
C) cəld təqəllüsləri yerinə yetirir,çox sayda mitoxondriləri hesabına çoxlu ATF əmələ gəkir, yorulma baş vermir,neyromotor vahidində sinir lifləri azdır, mioqlobini olmadığı üçün ağ rəngdədir
D) təqəllüsünün inkişafı ləng gedir.,boşalma da ləng inkişaf edir, hərək iaksonu sinir liflərinin membranı ilə çox sayda sinaptik kontaktlar əmələ gətirir
E) ağ əzələlər adlanır, yorulma tez baş verir,mioqlobin adlanan zülala malikdir, ATF qlikoliz hesabına baş verir.
