İnsanlar bakteriyalardan necə asılı qalır?

Ilk olaraq, orta yaşlı bir insanda olan bütün mikrobları toplayıb bir bir parçaya bürüdüyünüz təqdirdə, iki kiloqrama yaxın bakteriya əldə etmiş olarıq. Bu, haradasa beyinin kütləsiylə eyni ola bilər. Mikrobları görmürük, lakin buna baxmayaraq onlar insan dərisində və insanın daxili orqanlarda mövcuddur.

Qallaktikamızda təxminən 250 milyard ulduz var. İnsan bədənindəki hüceyrələrin sayı 10 trilyondur. Bədəndəki mikroorqanizmlərin sayı 100 trilyondur. Daha bir neçə rəqəm insanın vücuduna sahib olmasını şübhə altına alır.

Hər «homo sapiens»da 20 min şəxsi gen və 2 milyondan 20 milyona qədər miksimbiont geni mövcuddur. Mikroblar insanı fərdi hala gətirir. Alimlər insan bakteriyalarını dörd qrupa ayırır: oral, dəri, cinsi yollar və nəcis. Üstəlik, bu qrupların tərkibi çox fərqlidir. İnsanlar bir-birlərindən mikroblar qədər fərqləndiyi kimi heç bir şeylə fərqlənmirlər. Təsadüfi olaraq alınan iki insanın DNK quruluşu 99,99% -ə bənzəyir. Bağırsaq mikroflorası, məsələn, yalnız 10% ilə üst-üstə düşür. Nəticədə, alimlər araşdırma apararaq 95% -ə qədər dəqiqliklə smartfon və ya bıçağa kimin əli dəydiyini təyin edə bilər. Bununla belə, müstəntiqlər barmaq izləri, cəmi 65% -dən çox oxşar olduqda onları eyni hesab edir. Bütün bu faktlar ABŞ İnsan Sağlamlıq İnstitutunun amerikalı alimləri tərəfindən "İnsan mikrobiomunun öyrənilməsi" proqramı çərçivəsində aşkar edilib.

Bakteriyalar çox kiçik canlı varlıqlardır, onları adi gözlə görmək olmur. Onların yaşayış tərzi bəsit həyat formalarından biridir. Bakteriyalar heyvanlardan daha çox bitkilərə bənzəyir. Onlar müxtəlif- silindrik, spiralvari və ya şarşəkilli formalara malikdirlər.

 

Bakteriyaların minlərlə növü mövcuddur. Hara baxsan çox böyük miqdarda bakteriya tapmaq olar. Bakteriyaların çoxu torpaqda yaşayıb ölmüş heyvan və bitkilərin toxumalarının çürüməsinə yardım göstərərək torpağı münbitləşdirirlər. Bəzi bakteriyalar hətta bizim bədənimizin daxilində yaşayır- onlar bizə qidanı həzm etməyə yardım göstərirlər. Bakteriyalar sürətlə artırlar. Onlardan bəziləri hər 20 dəqiqədən bir ikiyə bölünürlər. Bir neçə saat ərzində bir bakteriyadan milyonlarla yeni bakteriya törəyə bilər.
Bakteriyaların əksəriyyəti tamamilə zərərsizdir, amma bəziləri infeksiya törədə bilər. Belə bakteriyaları mikrob adlandırırlar. Sızanaqlar və irinli yaralar bakteriyalardan yaranır. Bəzi bakteriyaların insan orqanizminə düşməsi çox təhlükəlidir. İndi bizim əlimizdə bakteriyaları öldürən penisillin kimi antibiotiklər- xüsusi dərmanlar var. Amma bakteriyalar belə sürətlə çoxaldıqlarına görə uyğunlaşmaq qabiliyyətinə malikdirlər və buna görə də dərmanlara qarşı həssas olmayan yeni bakteriya növləri yaranır. Onlarla mübarizə aparmaq üçün yeni dərmanlar yaratmaq lazım gəlir.

 

 

Mənbə: medicina.az