Abses

Abses

Abses bədənin istənilən yerində əmələ gələ bilən və iltihablaşmış toxuma ilə əhatə olunan irin toplantısıdır.Absesin əmələ gəlməsinin əsas səbəbi toxumanın infeksiyalaşması və bədənin immun sisteminin onunla mübarizəsidir. Ağ qan hüceyrələri damar divarından keçərək infeksiya yerinə hərəkət edir və zədələnmiş toxumada olan bakteriya və yad cisimləri məhv etməyə çalışır. Bu proses nəticəsində irin formalaşır. İrinin formalaşması ilə yanaşı onun ətrafında irinin qonşu toxumalara yayılmasının qarşısı alınsın.

İrin özlüyündə maye, sağlam və ölmüş ağ qan hüceyrələrindən, ölmüş toxumalardan, bakteriya və digər yad maddələrdən təşkil olunmuşdur. Abses daha çox bakteriyalar, parazit və yad maddələr tərəfindən törənir. Abses tər və ya piy vəziləri axarlarının tutulması nəticəsində də əmələ gələ bilər. İmmun sistemi zəif olan insanlarda abseslər daha tez-tez əmələ gəlir. Çünki belə insanlarda orqanizmin müdafiə sistemi bakteriya və yad cisimlərə qarşı kifayət dərəcədə mübarizə apara bilmir. Aşağıdaki hallar absesin əmələ gəlmə riskini daha da artırır:
- Diabet
- Xərçəng
- Kimyəvi terapiya (xərçəng xəstələrində)
- Dializ alan xəstələr
- Böyrək çatışmazlığı
- AİDS
- Leykemiya
- Periferik damar xəstəliyi
- Kron xəstəliyi
- Yaralı kolit
- Ağır yanıqlar
- Ağır travmalar

Absesin əlamətləri

Absesin əlamətləri yerləşdiyi yerdən aslı olaraq fərqli ola bilər. Amma əsasən aşağıdakı əlamətlər qeyd oluna bilər:
- Abses çox ağrılı olur
- Səthi qırmızı rəngdə olur
- Toxunduqda isti və gərgin olur
- Bəzən absesin öz-özünə partlaması baş verir
- Açılmayan abseslərin çoxu getdikcə daha ciddi ağırlaşmalar törədir. İnfeksiya daha dərin toxumalara işləyər və hətta qan dövranına keçərək sepsis törədə bilər.
- İnfeksiyanın yayılması hallarında yüksək hərarət, ürəkbulanma, qusma, ağrının artması, dəri üzərində qızartının artması ilə müşayət oluna bilər.

Hansı müayinələr aparıla bilər?

- Həkim ilk olaraq sizdən absesin formalaşma tarixçəsini soruşacaq: abses yerində zədələnmə olubmu, hər hansı dərman qəbul edirsinizmi, allergiyanız varmı, yüksək hərarətiniz olubmu və s.
- Həkim abses və onu yaxın olan sahələri müayinə edəcək. Əgər abses anal dəliyə və uşaqlığa yaxındırsa həkim rektal və vaginal müayinə apara bilər.
- Həkim sizin qoltuq altında və qasıq büküşünüzdə limfa düyününün olub olmamasını müayınə edəcək
- Həkim qanın ümumi analizını təyin edə bilər
- Əgər abses dəri səthində deyil digər nayihələrdədirsə həkim əlavə olaraq ultrasəs müayinəsi, computer tomoqrafiyası təyin edə bilər.

Absesin müalicəsi

Əgər abses 1 sm-dən kiçikdirsə evdə isti kompress qoya bilərsiniz və bu absesin formalaşmasının qarşısını ala bilər. Özünü müalicədən maksimal çəkinin. Bəziləri formalaşmış absesi sıxaraq açmağa cəhd edirlər. Bu infeksiyalaşmış materialın daha dərin toxumalara keççəsinə səbəb ola bilər. İynə və ya iti ələtlə irinliyin açılması da təhlükəli ola bilər. Siz irinlik altında olan damarı zədələyə bilər və infeksiyanın yayılmasına gətirib çıxarar. Odur ki, absesin xəstəxana şəraitində müalicəsi tövsiyyə olunur. Həkim yerli ağrısızlaşdırma altında abses boşluğunu açaraq xaricə dreləşdirəcək. Həkim yaranı bir müddət açıq saxlayır ki, abses boşluğunda olan irin tam xaric olsun. Yara amblator olraq gündə təmizlənir və sarğı olunur. Absesin böyük olmasıhallarında ümumi ağrısızlaşmanın tətbiq edilə bilər və sizə bir neçə gün xəstəxana şəraitində müalicə təklif edilə bilər.

Top