Dünyanın təbii zonaları cədvəl şəklində
Təbii zonalar | İqlim tipi | Bitkilər | Heyvanat | Torpaqlar |
Arktik (antarktik) səhralar | Arktik (antarktik) dəniz və kontinental | Mamır, şibyə və yosunlar. Böyük sahələr buzla örtülüb | Ağ ayı, suiti, morj, pinqvin, quş bazarları |
İbtidai torpaqlar |
Tundra | Subarktik | Kolcuqlar, mamır, şibyə, cil, tüklücə | Şimal maralı, tundra tülküsü, canavar, lemminq, quşlar |
Tundra-qleyli |
Meşətundra |
Subarktik | Tozağacı, küknar, qara şam, mamır, kolcuqlar, cil | Sığın, qonur ayı, sincab, ağ dovşan, tundra heyvanatı |
Tundra-qleyli |
Tayqa | Mülayim kontinental, kontinental | İynəyarpaq meşələr (küknar, qara şam, ağ şam, tozağacı, ağcaqovaq | Sığın, qonur ayı, sincab, ağ dovşan, vaşaq, burunduk, samur | Podzol (küləçalan) |
Qarışıq meşələr | Mülayim kontinental, kontinental | Küknar, şam, palıd, ağcaqovaq, ağcaqatın cökə | Sığın, sincab, dələ, su samuru, qunduz |
Çimli podzol |
Enliyarpaq meşələr | Dəniz, mülayim kontinental, musson | Palıd, fıstıq, vələs, ağcaqayın, cökə, qarağac | Cüyür, maral, dələ, qunduz |
Boz-meşə və qonur-meşə |
Meşəçöl | Mülayim kontinental, kontinental | Şam, qaraşam, tozağacı, enliyarpaq ağaclar, müxtəlif otlu sahələrlə | Canavar, tülkü, dovşan, gəmiricilər | Boz-meşə, podzollu qara |
Çöl | Mülayim kontinental, kontinental, subtropik kontinental | Ağot, şırınlı topal, müxtəlif otluq | Canavar, korsak, dovşan, gəmiricilər |
Tipik qara, şabalıdı |
Mülayim qurşağın yarımsəhra və səhraları |
Kontinental | Yovşan, taxıl, yarımkollar | Ceyran, sayqak, dəvə, sürünənlər, gəmiricilər, korsak | Açıq şabalıdı, şorakət, şoran, boz-qonur |
Aralıq dənizi həmişəyaşıl codyarpaq meşə və kolluqları | Subtropikin Aralıq dənizi tipi | Mantar ağacı, zeytun, dəfnə, sərv, piniya | Dağ keçi və qoçları, evdovşanı |
Qəhvəyi |
Rütubətli subtropik meşələr | Subtropik musson | Dəfnə, kameliya, bambuk, palıd, fıstıq, vələs, sərv | Himalay ayısı, panda, bəbir, meymunlar | Qırmızı, sarı |
Tropik səhra | Tropik kontinental | Şoran ot, yovşan, sukkulentlər (kaktus, aloye, südləyən), akasiya | Antilop, dəvə, sürünənlər | Qumsal, boz, boz-qonur |
Savannalar | Subekvatorial, Tropik | Baobab, akasiya, palmalar, küsdüm ağacı, sukkulentlər, banan | Antilop, zebr, fil, camış, şir, timsah, begemot, kərkədan |
Qırmızı-qonur |
Musson (dəyişən rütubətli) meşələri | Subekvatorial, Tropik | Hind palıdı, evkalipt və s. | Fil, camış, donuz, meymunlar | Qırmızı, sarı |
Rütubətli ekvatorial meşələr | Ekvatorial | Palmalar, lianalar, paxlalılar, heveya və s. | Okapi, tapir, kiçik begemot, bəbir, meymunlar, donuz | Qırmızı-sarı ferralit |