Xren bitkisinin faydaları

Xren çoxillik bitki olub kələmkimilər fəsiləsinə daxildir. Onun sərt kökü və 120 santimetrə qədər böyüyə bilən tünd yaşıl yarpqları olur. Xren may-iyun aylarında böyüyür, yarpaqları böyüdükcə onun kökü də inkişaf edir.

Xrenin müxtəlif növləri var. Xrendən çox xoşlananalar onu öz bostanlarında da yetişdirə bilirlər. Onun qədim zamanlarda yunanlar, pomlılar və misrlilər tərəfindən daha çox istifadə edildiyi söylənilir. İndi xren dünyanın bir çox ölkələrndə yabanı halda yetişir. Bu bitkinin ən çox qida sənayesində ətrindən istifadə edirlər.

Qədim zamanlarda yunanlar xrendən ədviyyat vasitəsi kimi istifadə ediblər. O yunan mətbəxinin ən kəskin, ən sərt və ən çox istifadə edilən ədviyyatı hesab edilib. Müalicə məqsədilə xren kökünün payız aylarında yığılıb qurudulmuşundan istifadə edilir. Onu yığdıqdan sonra qurudub, xüsusi qayda ilə saxlayırlar. Xrendən Fransa, Braziliya və İsveçrənin farmokologiyasında da istifadə edilir.

Xrenin tərkibi
Xrenin tərkibində efir yağları, liflər, fitonsidlər, çoxlu vitaminlər (B1, B2,B3,B6,E), fol turşusu, makro və mikroelementlər (kalum, kalsium, dəmir, fosfor, natrium, marqanes,mışyak və s.), şəkər,amin turşuları, bakteriasid təsirli maddələr (lizosim və orqanik birləşmələr) var. Xrenin tərkibində olan C vitamini portağal və limonun tərkibində olandan 5 dəfə artıqdır. Xren yarpaqlarının tərkibində olan efir yağları dəriyə toxunduğu zaman yerli qıcıqlanma və qızartı əlamətlərinin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Dərinin eyni yerinə uzun müddət xren yarpaqlarının toxunması yanıqların, hiperemiyanın və qanqrenanın əmələ gəlməsinə səbəb olur. Xalq təbabətində xrendən radikulitlərin müalicində geniş istifadə edir.

Xren ödqovucu xüsussiyyətə malikdir və o bağırsaqların fəaliyyətini yaxşılaşdırır. Respirator virus xəstəlikləri zamanı qəbul edilən qidalara xren əlavə etməkdə çox fayda var. Öskürmə zamanı da az miqdarda xren yarpaqlarından dəmlənmiş çayı gündə 3-4 dəfə qəbul etdikdə xəstəliyin əlamətləri azalır.

Amerikada xrendən kosmetologiya sahəsində də geniş istifadə edilir. “Laskinin xərçəng əleyhinə kitabı”ında xrenin metastaz əleyhinə təsiri barədə yazılara rast gəlmək mümkündr. Həkim kitabında xren kökünü sürtçəgdən keçirib, suda qaynadaraq buğunu iyləməyin xərçəng xəstələri üçün faydalı olduğnu qeyd edir. Onun sözlərinə görə bu üsulla metastazın əmələ gəlməsinin qarşısını almaq mümkündür. Xreni tibb aləmində strateji bitki də adlandıranlar var. Bu ad ona kosmetika və diş pastalarında orqanizmə təsir edən profilaktik nəaliyyətlərinə görə verilib.

Xrenin faydaları
Xrenin tərkibində olan C vitamini portağal və limonun tərkibində olandan 5 dəfə artıqdır. Xren yarpaqlarının tərkibində olan efir yağları dəriyə toxunduğu zaman yerli qıcıqlanma və qızartı əlamətlərinin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Dərinin eyni yerinə uzun müddət xren yarpaqlarının toxunması yanıqların, hiperemiyanın və qanqrenanın əmələ gəlməsinə səbəb olur. Xalq təbabətində xrendən radikulitlərin müalicəsində geniş istifadə ediir.

Xren ödqovucu xüsussiyyətə malikdir və o bağırsaqların fəaliyyətini yaxşılaşdırır. Respirator virus xəstəlikləri zamanı qəbul edilən qidalara xren əlavə etməkdə çox fayda var. Öskürmə zamanı da az miqdarda xren yarpaqlarından dəmlənmiş çayı gündə 3-4 dəfə qəbul etdikdə xəstəliyin əlamətləri azalır.

Amerikada xrendən kosmetologiya sahəsində də geniş istifadə edilir. “Laskinin xərçəng əleyhinə kitabı”ında xrenin metastaz əleyhinə təsiri barədə yazılara rast gəlmək mümkündr. Kitabında həkim xren kökünü sürtçəgdən keçirib, suda qaynadaraq buğunu iyləməyin xərçəng xəstələri üçün faydalı olduğnu qeyd edir. Onun sözlərinə görə bu üsulla metastazın əmələ gəlməsinin qarşısını almaq mümkündür. Xreni tibb aləmində strateji bitki də adlandıranlar var. Bu ad ola kosmetika və diş pastalarında orqanizmə təsir edən profilaktik nəaliyyətlərinə görə verilib

Xrenin ziyanı
Xren dəriyə qıcıqlandırıcı təsir göstəriri və bəzən genş həcmli yanıq əlamətləri əmələ gətirir. Böyrək, qaraciyər və mədə-bağırsaq sistemi xəstəliklərindən əziyyət çəkən xəstələrə xrendən ehtiyatla istifadə etmək məsləhət görülür.