Mumiyo xalq təbabətində üç min il bundan əvvəl də tətbiq edilirdi.
İbn Sina demişdir: «Mumiyo hiss etmə qabiliyyətini kəskinləşdirən, mədəni möhkəmlədən, nəfəs almanı yüngülləşdirən ən təkmilləşmiş mürəkkəb dərmandır». «Mumiyo» yunan sözü olub «bədəni saxlayan» deməkdir. Bunu anlamaq çox da çətin deyildir, axı, mumiyo və mumiya sözü eyniköklüdür. Belə məlum olur ki, uzun əsrlər boyu Misir mumiyalarının saxlanmasına kömək edən «illiriya qətranıdır», о, bizə bəlli olan qəhvəyi rəngli, qətranlı maddədən başqa bir şey deyildir və həqiqətən də heyrətamiz xassələrə malikdir.
BÜTÖVLÜKDƏ YIĞILMIŞDIR
Mumiyo, çatlamış qayalar arasında qara-qəhvəyi rəngli, artımlar kimi əmələ gəlir və ona görə də, hərdənbir onu «dağların göz yaşı» adlandınrlar. Mumiyo, orqanizmə hərtərəfli müalicəvi təsir göstərən, bioloji cəhətdən fəal üzvi və mineral maddələrin, mikroelementlərin və başqa birləşmələrin nadir kombinasiyasını təşkil edir.
«Dağ qətranı» Mendeleyevin kimyəvi dövri sisteminin 50 elementini özündə birləşdirir və ən əsasları bunlardır: kalsium, fosfor, maqnezium, xrom, manqan, dəmir, mis, gümüş, qızıl, kobalt, nikel, sink, silisium, vismut və s. Mumiyonun tərkibində xüsusən çox olan elementlər kalsium, maqnezium və misdir. «Dağ məlhəmi» manqan ilə daha zəngindir. Bu element, birləşdirici və qığırdaq toxumalarının sümük quruluşu üçün zəruridir və bundan başqa o, vəzilərin sintezində də iştirak edir. Onun orqanizmdə kifayət qədər olmaması, boy artımını və inkişafı zəiflədir. Sümük sisteminin əsasını təşkil edən kalsium və fosforun orqanizmdə olması sayəsində, zədələnmə, smıq və çıxıq zamanı, qeyri-spesifik müalicə vasitəsi kimi, mumiyodan istifadə olunur.
Tənəffüs sistemi fermentləri olan sitoxromlar və eritrositlərin tərkibinə dəmir, xrom, kobalt və mis daxildir. Yüzdən artıq müxtəlif cür fermentlərin və hormonların sintezi üçün sinkin olması zəruridir. Maqnezium, orqanizmin enerji hasil etməsində, qlükozanın metabolizmində, amin turşularının fəallaşmasında, zülalın biosintezində, orqanizmin soyuğa qarşı uyğunlaşmasında, damarın elastik olmasında iştirak edir və böyrəküstü, cinsi vəzilərin qabığındakı hormonların strukturuna
Mumiyonun tərkibinə daxil olan üzvi maddələr, heç də az əhəmiyyət kəsb etmir. Onun tərkibində 6-8 amin turşusu vardır. Ən başlıcaları qlisin və qlyutamin turşusudur. Qlisin alkoqola hərisliyi zəiflədir, depressiya və abstinensiya halmı azaldır, yuxunu da normallaşdırır. Qlyutamin və kəhrəba turşusu, əzələ üçün, xüsusən də ürək əzələsi üçün enerji verir.
AĞDAN QARAYADƏK
Baş bilənlər sübut etməyə çalışırlar ki, əsl mənada müalicə əhəmiyyətli olan nadir dərmanların istehsalı üçün yüksək keyfiyyətli xammala tələbat vardır — axı, bu gün də mumiyonun bir neçə növü məlumdur, onlar təkcə mənşələrinə görə yox, həm də orqanizmə müalicəvi təsirinə görə bir-birindən fərqlənir. Məsələn, qırğızlar mumiyonun növlərini belə ayırırlar: qırmızı rəngli mumiyo -qızıl, ağ rəngli — gümüş, mavi rəngli — mis, qara-qəhvəyi rəngli — qara mumiyo adlanır. Tədqiqatçıların bəziləri hesab edirlər ki, ən faydalı mumiyo qara rənglidir, başqaları isə hesab edirlər ki, onlar arasındakı fərq, çox da böyük deyildir.
YERİ GƏLMİŞKƏN...
Qədim Şərq təbibləri mumiyo vasitəsi ilə sınıq və çıxıq, poliomielit və miqren, epilepsiya və zəhərlənmə, mədə yarası və vərəm kimi xəstəlikləri müalicə edirdilər. İndiki zamanda mumiyo Mərkəzi Asiya, İran, Əfqanıstan, Tibet və Hindistan kimi ölkələrin xalq təbabətində çox yayılmışdır. Belə hesab edilir ki, bu dərman, orqanizmin müxtəlif toxumalarında regenerasiya prosesini gücləndirir və bundan əlavə, soyuqdəyməyə qarşı, antitoksin və ümumi möhkəmləndirici preparat kimi istifadə edilir, həm də baş beyin və əsəb sisteminin bir neçə zəruri funksiyalarını bərpa edir.
Mənbə Qanun jurnalı