Narsizm

Narsistlər ən sadə dildə desək özlərinə sevdalı insanlardır. Ətraflarındakı insanlar duyğu naminə nə varsa əmər və bununla bəslənirlər. Daim başqalarından tərif, alqış gözləyir, lakin özləri heç bir şey verməyə yanaşmazlar.

Bəzi insanlar həqiqətən özlərini o qədər bəyənirlər ki, aynanın qarşısında uzun saatlar keçirə bilirlər. Bu uşaqlar üçün normal bir davranışdır. Uşaqlar özlərini tanımaq üçün uzun-uzun aynaya baxa bilərlər.

Yeniyetmələr də yetkinlik başlayan müddətdə bədənlərindəki dəyişiklikləri izləmək və ya sivilcələrini kontrol etmək üçün uzu müddət aynanın qarşısında qala bilirlər. Amma 30-40 yaşındakı bir adamın aynanın qarşısında saatlarla vaxt itirməsini heç birimiz normal qarşılamırıq.

Narsizm sadəcə özunu vurğunluqdan ibarət şəxsiyyət pozuntusu deyildir. Narsistlər özünə sevdalı insanlar başqa insanları istismar etmə mövzusunda da qabaqcıldırlar. Öz mənfəətləri üçün hərkəsi çeynəyib keçə bilərlər. Hər şərtlər altında önəmli olan özləridir. Onların gözündə digər insanların heç bir önəmi yoxdur Öz mənfəətlərinin dalınca gedir və bundan da ən kiçik bir üzüntü və peşmanlıq duymazlar.

Təəsüf ki, günümüzdə cəmiyyətdə narsist insanlar gedərək çoxalmaqdadır. Çünki bu cür insanlıq keyfiyyətinə sahib olmaq insana başqalarına nəzərən bir az daha önəçıxma fürsəti verir. Özünə vurğun, özünü yerə-göyə sığdırmayan, “ kiçik dağları mən yaratdım” deyən insanlar cəmiyyətdə daha çox dəyər görürlər.

Narsistik şəxslərin müəyyən olan yönlərindən biri də çox aşırı hissedilən paxıllıq duyğusudur. Paxıllıq qisqanclıqdan bir az daha fərqli çox neqativ bir duyğudur. Paxıllıq duyğusunu daşıyan insanın başqalarının xoşbəxtliyinə, uğuruna qətiyyən dözümü yoxdur.

Narsist insanlar iş həyatında önə çıxa bilirlər. İşlərini həqiqətən çox sevdikləri üçün deyil özlərini başqalarına bəyəndirmək üçün daha çox işləyə bilərlər. Bir narsistin ən güclü istifadə etdiyi silah kəlimələridir. Kəlimələri ilə insanları yerin dibinə batirirlar.

Özünü sevməklə narsizm arasındakı fərq ortaya qoyulmalıdır. Hamımız özümüzü sevirik buna ehtiyacımız da var. Çünki özünü sevməyən, etdiyi yaxşı şeylərə qiymət verməyən bir insan sonunda gələcəyə duyduğu ümüdü itirər.

İnsanların narsistlik meyl etmədə çölə vurmalarında günümüzdə cəmiyyətin rəqabətini daha ön plana çıxaran quruluş da təsirlidir. Bu quruluşda vurğulanan düşüncə, “hər mövzuda yaxşı olmaq məcburiyyətindəsiniz əks təqdirdə başqları gəlib sizin yerinizi əlinizdən alar” şəklində özünü göstərir. Belə bir düşüncə tərzi hər mövzuda eqoistliyə şans qazandırır və insanda fərqində olmadan psixopatalogiyalar əmələ gətirir.

Lalə Ələkbərova
Narınc Uşaq Psixologiya Mərkəzinin psixoloqu