Rus dilində mürəkkəb sözlər

Rus dilində mürəkkəb sözlər

Rusca mürəkkəb sözlərin yazılışı bəzən çətinlik doğurur. Əvvəla qeyd etmək lazımdır ki, mürəkkəb sözlər (сложные слова) rus dilində ое birləşdirici saitlərin köməyi ilə, bəzən isə onlarsız əmələ gəlir. Məsələn; водовоз, пулемёт, Ленинград, трёхметровое (расстояние) və s. Bundan başqa mürəkkəb ixtisarlar (сложносокращенные слова) sözlərin baş hərflərindən və ya başlanğıc səslərindən düzələ bilər. Məsələn: МИД (Министерство Иностранных Дел), СССР və s Mürəkkəb ixtisarlar sözlərin müəyyən hissələrinin köməyilə əmələ gələ bilir. Məsələn: профком, облисполком və s.

Mürəkkəb sözlərin yazılış qaydaları aşağıdakılardır
Defislə yazılanlar bunlardır:
a) iki müstəqil sözdən düzələn mürəkkəb isimlər: выста ка-продажа, изба-читальня, генерал-майор;
b) bu isimlər: северо-запад, юго-запад, северо-восток,, юго-восток;
v) mürəkkəb xüsusi adlar: Иваново-Франковск, Салтыков-Щедрин və s.
q) yuxarıda göstərilən isimlərdən əmələ gələn sifətlər: генерал-майорский, северо-западный, ивано-франковский;
d) и bağlayıcısının köməyilə iki sifətin birləşməsindən düzələn mürəkkəb sifətlər, habelə rəng çaları bildirən sifətlər:
электронный и вычислительный—электронно-вычислительный,
денежный и вещевой—денежно-вещевой,
светло-голубой, красно-синий» изжелта-зеленый.
Пол söz hissəsi saitdən, л hərfindən və xüsusi isimdən əvvəl gəldikdə defislə yazılır: пол-лимона, пол-огорода, но: полгорода, полдома, полдороги və s.

Aşağıdakı sözlərin yazılışını yadda saxlamaq lazımdır:
1) сорокалетний (-летие), сорокаградусный, но: сороконож ка;
2) девяностолетний (-летие):
3) столетний (-летие), сторуб-лёвый.стоглазый;
4) авиамотор, авиаписьмо, авиапочта və s.

Aşağıdakı sözləri dəftərlərinizə yazın və onların mənasını lüğətlərdən axtarın və ya müəllimlərinizdən soruşun: буревестник, путешественник, заводуправление, сталевар, дождемер, камнедробилка, мышеловка, коневодство, земледелие, равноправие, носорог, шелкопряд, мухомор, частокол, мировоззрение, пылесос, паровоз, мыловарение, зверолов, водопровод, грузооборот.
Равноправие, путешественник, сталевар sözləri ilə cümlələr qurub dəftərinizə yazın: мышеловканосорог sözlərini hallara görə dəyişdirin. 

Пословицы и поговорки

Кто собою не управит, тот и другого на разум не наставит.
Наказывать легче, воспитывать труднее.
Учение образует ум, воспитание—нравы.
Побои мучат, а не учат.
Крупицу золота можно найти, крупицу времени — никогда.
Один враг больше зла, чем сто друзей добра.
Лучше вода у друга, чем мёд у врага.
По платью встречают, по уму провожают.
Выше головы носа не поднимай.
Жизни не пощадим, а врага победим.
Top