Dünya tarixində böyük iz buraxmış müəllimlər
Dünya tarixində böyük iz buraxmış müəllimlər
Müəllimlik dünyanın hər yerində çox müqəddəs və çətin bir peşə kimi təsvir edilmişdir. Kiməsə nə isə öyrətmək, kiçik bir uşağın həyatına təsir etmək, bəlkə də onu dəyişdirmək dünyalara dəyər. Ancaq əlbəttə ki, hər müəllim öz işini layiqli şəkildə yerinə yetirə bilmir. Bu peşədə idealist olmaq lazımdır.
1.Mustafa Kamal Atatürk
Baş müəllim Mustafa Kamal Atatürk milləti üçün atdığı hər adımda və inqilablarda təhsili hər zaman çox vacib amil olaraq gördü. Həyatı boyu hər fürsətdə təhsilin və müəllimlərin əhəmiyyətini vurğuladı. Atatürkün bir çox fərqli sahədə etdiyi yeniliklərdən biri məktub islahatı idi. 1 noyabr 1928-ci ildə yeni türk hərfləri haqqında qanun qəbul edildi. Atatürk və onu təqib edən müəllimlər bu yeni əlifbanı xalqa tanıtmaq və öyrətmək üçün çalışdılar. 24 Noyabr 1928-ci ildə Millət Məktəbləri açıldı. Millət Məktəblərinin açılışı ilə birlikdə Ulu Öndər Atatürkə Baş Müəllim adı verildi.
Aristotel həmişə təhsilin zəruriliyindən və müəllimlərin əhəmiyyətindən danışırdı, o özü də pedaqoq idi. Ailələrin də təhsildə payı olduğunu, ancaq müəllimlərin təhsildə ən vacib rola və təsirə sahib olduğunu müdafiə edirdi. «Yaxşı müəllimlər bizim biz olmağımızda, bizi düzəltməkdə mühüm rol oynayırlar və heç kimin edə bilmədiyi bir şeyi edirlər: dünya görüşümüzü dəyişdirmək və bizi olduğumuzdan daha yaxşı yerlərə gətirmək.»
3.Friedrich Fröbel
4.Jan Amos Comenius
«Müasir təhsilin atası» kimi məşhurdur. Dərsliklərdə şəkillərdən istifadənin əhəmiyyətinin fərqinə varıb tətbiq edən, eyni zamanda bunu ümumbəşəri təhsil konsepsiyası kimi əks etdirən ilk pedaqoqdur. İnanırdı ki, təhsil yeniyetməliyinilk günlərindən başlamalı və həyat boyu davam etməlidir.
Comenius, varlı və ya kasıb, istedadlı və ya əqli qüsurlu hər bir uşağın tam təhsil almaq hüququna sahib olduğuna inanırdı. Onun üçün təhsilin məhdudlaşdırılması bəşəriyyətin tərəqqisinə böyük maneə idi. Nəticədə bir sıra əla dərsliklər yazmaqla bu məhdudiyyətləri aradan qaldırmaq üçün səy göstərdi.
Jan Amos Comenius'un doğum günü olan 28 Mart, Slovakiyada «Müəllimlər Günü» olaraq qeyd olunur.
5.Anne Sullivan
Anne Sullivan Amerikalı və qismən görmə əngəlli bir müəllim idi. Görmə və eşitmə əngəli olan «Helen Keller» adlı balaca bir qızla tanış oldu. Sullivanın özünün qismən görmə əngəli onu kiçik qızın qapalı dünyasını açmağa həvəsləndirdi. Möcüzəvi yeniliyi və uşağın potensialı sayəsində Helenin ovucuna yazmağa əsaslanan işarə dilindən istifadə edərək Heleni öyrətdi.
1957-ci ildə Sullivan Kellerin əllərindən birini axan suyun altına qoydu; Digər tərəfdən, onu s-u kimi yazdı, bu söz Helenin beyninə yerləşdirildi və onlar bu şəkildə işləməyə davam etdilər. Helen aldığı dəstək və təhsillə İncəsənət bakalavr dərəcəsinə yiyələnən ilk görmə və eşitmə əngəli olan bir insan oldu. Əlilliyi olmasına baxmayaraq, etdikləri işlər insanları ruhlandırdı. Beş dildə danışan, velosiped sürən, səyahət edən, üzgüçülüklə məşğul olan və şahmat oynayan Helen Keller həyatını, məqalələri və kitabları ilə əlilliyi olan şəxslərə kömək etməyə həsr edib. Bir çox təşkilatda, xüsusən Amerika Görmə Əlillər Fondunda iştirak etdi. Helen Keller «Hər şey Su ilə başladı» adlı bir kitab da yazdı.
6.Maria Montessori
Tələbələri ilə çox mehriban olduğu ilə tanınır. Doğum gününün Hindistanda «Müəllimlər Günü» kimi qeyd olunması da ona olan hörmətin göstəricisidir.
8.Savitribai Phule
Savitribai Phule, Hindistandakı ilk qadın məktəbinin ilk qadın müəllimi idi. Bütün maneələrə və təhqirlərə baxmayaraq təhsil və qadınlar üçün bir çox araşdırmalar etdi. Sonda onun təhsilə verdiyi töhfə İngiltərə hökuməti tərəfindən təqdir edildi. Bu gün Hindistanda bir çox qadın, Savitribai Phule'nin qadınların təhsil alması yolunda mövcud olan maneləri aradan qalmaq üçün apardığı mübarizə və əldə etdiyi uğura görə ona minnətdardır.
9.Jaime Escalante
1988-ci ildə Amerikada "Ən yaxşı müəllim" adlı bir kitab nəşr olundu və «Dayan və təslim ol» adlı bir film çəkildi. Həm kitab, həm də film təhsilə əhəmiyyətli töhfələr verən bir müəllim haqqında idi: Jaime Escalante.
1.Mustafa Kamal Atatürk
Baş müəllim Mustafa Kamal Atatürk milləti üçün atdığı hər adımda və inqilablarda təhsili hər zaman çox vacib amil olaraq gördü. Həyatı boyu hər fürsətdə təhsilin və müəllimlərin əhəmiyyətini vurğuladı. Atatürkün bir çox fərqli sahədə etdiyi yeniliklərdən biri məktub islahatı idi. 1 noyabr 1928-ci ildə yeni türk hərfləri haqqında qanun qəbul edildi. Atatürk və onu təqib edən müəllimlər bu yeni əlifbanı xalqa tanıtmaq və öyrətmək üçün çalışdılar. 24 Noyabr 1928-ci ildə Millət Məktəbləri açıldı. Millət Məktəblərinin açılışı ilə birlikdə Ulu Öndər Atatürkə Baş Müəllim adı verildi.
Bu səbəblə Türkiyədə 24 Noyabr «Müəllimlər Günü» müəllimlik edənlərə hörmət və sevginin göstərildiyi vacib bir gündür olaraq qeyd edilir.
2.AristotelAristotel həmişə təhsilin zəruriliyindən və müəllimlərin əhəmiyyətindən danışırdı, o özü də pedaqoq idi. Ailələrin də təhsildə payı olduğunu, ancaq müəllimlərin təhsildə ən vacib rola və təsirə sahib olduğunu müdafiə edirdi. «Yaxşı müəllimlər bizim biz olmağımızda, bizi düzəltməkdə mühüm rol oynayırlar və heç kimin edə bilmədiyi bir şeyi edirlər: dünya görüşümüzü dəyişdirmək və bizi olduğumuzdan daha yaxşı yerlərə gətirmək.»
3.Friedrich Fröbel
Məktəbəqədər təhsilə əhəmiyyət verən bir Alman pedaqoq idi. Uşaq bağçasının qurucusu və eyni zamanda 19-cu əsrin ən güclü təhsil islahatçılarından biridir. İnsan beyninin inkişafının ən vacib dövrünün doğuşdan 3 yaşa qədər olduğunu aşkar edən Froebel; bir uşağın təbiətini, instinktlərini və impulslarını araşdırmağın vacibliyini vurğuladı, bu təhsilin sonrakı yaşdan daha erkən başlanmasının vacibliyini başa düşmək üçün güclü bir zəmin yaratdı.
«Müasir təhsilin atası» kimi məşhurdur. Dərsliklərdə şəkillərdən istifadənin əhəmiyyətinin fərqinə varıb tətbiq edən, eyni zamanda bunu ümumbəşəri təhsil konsepsiyası kimi əks etdirən ilk pedaqoqdur. İnanırdı ki, təhsil yeniyetməliyinilk günlərindən başlamalı və həyat boyu davam etməlidir.
Comenius, varlı və ya kasıb, istedadlı və ya əqli qüsurlu hər bir uşağın tam təhsil almaq hüququna sahib olduğuna inanırdı. Onun üçün təhsilin məhdudlaşdırılması bəşəriyyətin tərəqqisinə böyük maneə idi. Nəticədə bir sıra əla dərsliklər yazmaqla bu məhdudiyyətləri aradan qaldırmaq üçün səy göstərdi.
Jan Amos Comenius'un doğum günü olan 28 Mart, Slovakiyada «Müəllimlər Günü» olaraq qeyd olunur.
5.Anne Sullivan
Anne Sullivan Amerikalı və qismən görmə əngəlli bir müəllim idi. Görmə və eşitmə əngəli olan «Helen Keller» adlı balaca bir qızla tanış oldu. Sullivanın özünün qismən görmə əngəli onu kiçik qızın qapalı dünyasını açmağa həvəsləndirdi. Möcüzəvi yeniliyi və uşağın potensialı sayəsində Helenin ovucuna yazmağa əsaslanan işarə dilindən istifadə edərək Heleni öyrətdi.
1957-ci ildə Sullivan Kellerin əllərindən birini axan suyun altına qoydu; Digər tərəfdən, onu s-u kimi yazdı, bu söz Helenin beyninə yerləşdirildi və onlar bu şəkildə işləməyə davam etdilər. Helen aldığı dəstək və təhsillə İncəsənət bakalavr dərəcəsinə yiyələnən ilk görmə və eşitmə əngəli olan bir insan oldu. Əlilliyi olmasına baxmayaraq, etdikləri işlər insanları ruhlandırdı. Beş dildə danışan, velosiped sürən, səyahət edən, üzgüçülüklə məşğul olan və şahmat oynayan Helen Keller həyatını, məqalələri və kitabları ilə əlilliyi olan şəxslərə kömək etməyə həsr edib. Bir çox təşkilatda, xüsusən Amerika Görmə Əlillər Fondunda iştirak etdi. Helen Keller «Hər şey Su ilə başladı» adlı bir kitab da yazdı.
Müəllim kimi diqqətəlayiq işi sayəsində Anne Sullivan, əlilliyi olan uşaqlar üçün təhsilin dəyəri haqqında dünyaya məlumat verən bir simvol oldu. Beren Saatın Helen Kelleri canlandırdığı 2013-cü il «Mənim dünyam» dramı bu hekayədən götürülmüşdür.
Montessori metodunun banisi Maria Montessori, ilk qadın həkim adı alaraq tibb məktəbini bitirdi. Montessori həyatını metodunu inkişaf etdirməyə həsr etdi. Həm müəllim, həm də müəllim təlimçisi idi. Onun nəzəriyyələri arasında uşaqlara əsasən özlərini öyrətmək fikri var idi, əzbərçiliyə qarşı idi. Müəllimlərin əsas məsuliyyətinin uşaqların təbii olaraq, səhvlərə yol verməklə öyrənməsinə imkan vermək olduğunu müdafiə edirdi və bu səbəblə uşaqlar üçün uyğun mühitin yaradılmasının vacibliyindən danışırdı. Həyatını təhsilə həsr edən Montessorinin metodu hələ də dünyanın əksər ölkələrində tətbiq edilir.
7.Sarvepalli Radhakrishnan
Sarvepalli Radhakrishnan böyük bir Hind alimi,müəllimi və eyni zamanda Hindistanın birinci vitse-prezidenti və ikinci prezidenti idi. Ruhani tərbiyəyə böyük əhəmiyyət verirdi. Düşünürdü ki, mənəvi hisslərini inkişaf etdirə bilməyən tələbələrin təhsili real deyil.Tələbələri ilə çox mehriban olduğu ilə tanınır. Doğum gününün Hindistanda «Müəllimlər Günü» kimi qeyd olunması da ona olan hörmətin göstəricisidir.
8.Savitribai Phule
Savitribai Phule, Hindistandakı ilk qadın məktəbinin ilk qadın müəllimi idi. Bütün maneələrə və təhqirlərə baxmayaraq təhsil və qadınlar üçün bir çox araşdırmalar etdi. Sonda onun təhsilə verdiyi töhfə İngiltərə hökuməti tərəfindən təqdir edildi. Bu gün Hindistanda bir çox qadın, Savitribai Phule'nin qadınların təhsil alması yolunda mövcud olan maneləri aradan qalmaq üçün apardığı mübarizə və əldə etdiyi uğura görə ona minnətdardır.
9.Jaime Escalante
1988-ci ildə Amerikada "Ən yaxşı müəllim" adlı bir kitab nəşr olundu və «Dayan və təslim ol» adlı bir film çəkildi. Həm kitab, həm də film təhsilə əhəmiyyətli töhfələr verən bir müəllim haqqında idi: Jaime Escalante.
1974-cü ildə Los-Ancelesdəki Garfield Liseyində riyaziyyat fənnini tədris etməyə razı oldu. Ancaq özünü çətin bir mühitdə tapdı, liseydə zorakılıq və narkotik istifadəsi çox yüksək idi. Şagirdlər «problemli» olaraq xarakterizə edilirdi, bir çoxları liseydəki şagirdlərin heç nə öyrənə bilməyəcəklərini və təhsillərini tamamlamalarının mümkün olmayacağını düşünürdülər.Amma Escalante şagirdləri ilə ünsiyyət qurmaq və potensiallarını göstərmək üçün mübarizə apardı. Bir neçə şagird ilə inkişaf etmiş bir riyaziyyat proqramı başlatdı. Növbəti il, AP Hesablama testini alan Escalantein 33 tələbəsindən 30-u imtahandan keçdi, Jaime bu səy və uğur üçün bir çox mükafat qazandı.
Mənbə: azedu.az
