Qadınlarda cinsi istəksizliyin səbəbləri

Müxtəlif tibb sahələrinin bir çox mütəxəssisi hesab edir ki, ailədə harmoniyanın açarı müntəzəm cinsi həyatdan asılıdır. Müntəzəm cinsi əlaqə evdə xoş əhval-ruhiyyəni təmin edən başlıca amildir. Ancaq son illərdə qadınların çoxu cinsi istəksizlik problemi ilə üzləşdiyi üçün ailədə isti münasibətlərin qoruyub saxlanması çətinləşir. Ekspertlər məsləhət görür ki, cinsi əlaqəyə laqeydlik varsa, dərhal hərəkətə keçmək lazımdır!
Əgər tez-tez baş ağrısından tez-tez şikayət etmirsinizsə, çox güman ki, libidonun vəziyyəti qaydasındadır. Ancaq bu sözün ümumiyyətlə nə demək olduğunu az adam bilir. Libido dedikdə seksual ehtirası və cinsi instinkt nəzərdə tutulur. Bu termin seksuallığın müxtəlif təzahürlərini təsvir etmək üçün işlənir. Məsələn, tanınmış filosof Ziqmund Freyd bu sözü psixikanın əsasını təşkil edən iki əsas instinktdən biri kimi və onu həyata bağlayan bir yol kimi təyin edirdi. Freydin fikrincə, libidonun inkişafının pozulması nəticəsində, psixi pozuntular yaranır. Libido — həzz hissi doğuran bütün hərəkətlərin əsasını təşkil edir.
Karl Qustav Yunq libidonu ümumilikdə insanın psixi enerjisi kimi, seksuallığı isə bu enerjinin ifadəsi formalarından biri hesab edirdi. Freyddən fərqli olaraq, Yunq libidonu Şərq enerji konsepsiyası hesab edilən Tsi və ya Prana bənzədirdi.
Müasir mütəxəssislər bu barədə nə deyir?
Rusiyalı ginekoloq Veronika Qavrilovanın sözlərinə görə, indiki istifadə etdiyimiz mənada “libido” anlayışı cinsi meyl deməkdir:
“Libido cinsi əlaqəyə həvəs vasitəsi ilə özünü göstərir. Bizi cinsi əlaqəyə gətirən istək libidodur. Qadınlarda libido aşağı və ya həddən artıq səviyyədə ola bilər. Normal libido mövcud deyil. Bir çox insan cinsi istəyin öz-özünə yaranacağına inanır. Ancaq hamımız fərqliyik, bədənimiz fərqlidir. Odur ki, normal səviyyədə cinsi istək yoxdur. Bununla belə hər bir qadın cinsi arzunun — yəni libidonun azalmasını və ya artımını hiss edə bilər. Daha dəqiq desəm, əgər qadın tez-tez cinsi əlaqədə olmaq istəyirsə, bu, libidonun səviyyəsinin artdığını göstərir. Əgər cinsi əlaqədə olmaq istəyi yoxdursa, deməli, libidonun səviyyəsi aşağıdır. Ancaq problemin olub-olmadığını öyrənmək üçün həkim müayinəsindən keçmək və lazımi testləri keçmək lazımdır”.
Qadınlarda libidonu necə artırmaq olar?
Ginekoloq bildirib ki, libidonu yalnız bir halda artıqmaq olar: əgər qadının intim həyatında narahatlıq gəyaradırsa və partnoyoru narazıdırsa. İlk növbədə problemin nə vaxt başladığını və cinsi istəyin azalmasının səbəblərini təhlil etmək lazımdır.
Veronika Qavrilovanın fikrincə, bunun çox səbəbi ola bilər:
Gənclik hormonları DHEA (Dihydroepiandrostenedione) və Testosteron səviyyəsinin azalması (bədəndə nə qədər çox ifraz olunursa, cinsi istək daha yüksəkdir)
Stress
Həddən artıq gərginlik kortizol və progesteron hormonlarının ifraz olunmasına gətirib çıxarır. Bu zaman hormonların hər ikisi böyrəküstü vəzlərdə tək bir metabolik yol ilə birləşir. Üç ay əvvəl bədəninizdə kifayət qədər cinsi hormon olduğu halda, stress nəticəsində onların çatışmazlığı meydana gələ bilər. Stress zamanı bədənimiz çox miqdarda B və C vitaminlərini yandırır və sidikdə sürətli ifrazat vitamin çatışmazlığına səbəb olur ki, bu da libidoya təsirsiz ötüşməyəcək.
Gərgin idman
Çox vaxt ideal bədən quruluşuna nail olmaq istəyən qadın özünü ağır pəhrizlərlə tükəndirir, saatlarla idmanla məşğul olur. Ancaq bəzən idman əks təsir göstərir və cinsi istəksizlik problemləri meydana çıxır. Məsələ ondadır ki, həddən artıq ağır fiziki fəaliyyət, xüsusilə ovulyasiyadan sonra və menstruasiya başlamazdan əvvəl bədən üçün stresdir. Nəticədə cinsi hormonlar zəifəyəcək və vitamin çatışmazlığı öz işini görəcək.
Alkoqol B və C vitaminlərinin təsirini heçə endirir.
Bu vitamin ehtiva edən bir çox məhsul yesəniz də, praktiki olaraq alkoqol qəbulu onların təsirini sıfıra endirəcək.
Doğuşa nəzarət həbləri və hormon əvəzedici terapiya
İstənilən dərmanlar B vitaminlərinin (xüsusən B6) səviyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Bu çox sadədir. Maddələr mübadiləsi üçün dərman bədənin sağlamlığını qruyan vitamin və mineralları “oğurlayır”. Bundan əlavə, bağırsaq mikroflorası pisləşir.
Tiroid problemləri
Aşağı yağlı pəhrizlər
Bəzi dərman qrupları (beta-blokerlər, antidepressantlar, sedativlər, diüretiklər, hipertansif dərmanlar və s.)
Demək olar ki, bütün hormonal pozuntular libidonun azalmasına səbəb olur.
Libido və menstrual tsikl
“Adətən ovulvasiyadan bir neçə gün əvvəl qadınlar daha çox seks istəyir və ehtirasın şiddətlənməsi yumurtanın sərbəst buraxılmasından bir neçə gün əvvəl və ya sonra olur. Ancaq menstural dövrün ikinci yarısında estrogen və testosteron azalır, progesteronun səviyyəsi artmağa başlayır ki, bu da qadının orqazm olmaq şansını azaldır”, — deyə ginekoloq bildirib.
Diaqnoz və müasir müalicə metodları
“Libidonun aşağı düşməsi yuxusuzluq, sızanaq, xroniki yorğunluq və həzm xəstəlikləri kimi ciddi bir problemdir. Bu problemlərin heç biri “sehrli həb” ilə müalicə oluna bilməz və əlbəttə ki, heç bir halda laqeyd yanaşmaq olmaz. Əslində, libidonun azalması hallarının yarıdan çoxu hormonal problemlərlə bağlıdır. Müalicəyə başlamazdan əvvəl hərtərəfli müayinədən keçmək və kökünün səbəbini tapmaq lazımdır.
Necə müalicə etmək lazımdır?
Həkim vurğulayıbki, libidonu bərpa etmək üçün hazırda testosteron tabletləri / hormonal plastrlar da daxil olmaqla bir neçə üsul öyrənilir:
“Əvvəlki tədqiqatlar göstərib ki, testosteronun artması libidonun bir az yaxşılaşmasına səbəb ola bilər. Lakin plaseboya yüksək reaksiyası təyin olundu. Buna baxmayaraq, bəzi həkimlər testosteron (dəri plastrları, gellər, kremlər, implantlar, inyeksiya və başqaları) təyin edirlər. Onların effektivliyi və təhlükəsizliyi hərtərəfli yoxlanılmayıb, əks təsirlərin olma ehtimalı var. Bundan əlavə, gənc və müntəzəm menstruasiya yaşayan qadınlara testesteron tövsiyə edilmir.
Testlər qaydasındadırsa, hər hansı bir xəstəlik diaqnozu qoyulmayıbsa, təbii hormonal balansa nail olmalısınız. Dövrün fazalarına uyğun tərtib edilmiş qadınlar üçün balanslaşdırılmış vitamin-mineral kompleksini qəbul etməlisiniz”.
Düzgün qidalanma
“Həkimlər qadın libidosunu artıran heç bir xüsusi məhsul buraxmır, lakin son elmi araşdırmalara əsasən, B1, A, C, E, B2, B6, B9, B12, sink, maqnezium, vitaminlərlə zəngin qidalara üstünlük verməyə dəyər. Həftədə ən az üç avokadonun rasiona daxil edilməsini məsləhət görürəm. Essential Omega 9 çox doymamış yağ turşuları bədənin cinsi hormonların istehsalını artırmasına kömək edəcək.
Bəzi hallarda qadına psixoloji problemlərin, daxili qorxu və stresslərin öhdəsindən gəlməyə kömək edəcək seksoloqun, bəzən isə psixoloqun və ya psixoterapevtin seansına yazılmaq məsləhət görülür. Psixoloji məsləhəti həyat yoldaşınızla birlikdə aparılsa daha yaxşıdır.
Həkiminizdən libidoya təsir etməyən dərmanlar və ya oral kontraseptivlər təyin etməyinizi xahiş edin. Hətta xroniki xəstəliklərin olması da cinsi həyata müdaxilə etməməlidir. Menopoz dövründəki qadınlar, vaginal mukozanın qurumasını azaltmaq üçün yağlarından istifadə edə bilərlər”, — deyə ginekoloq əlavə edib.
Yaş fərqi varmı?
Həkim sözlərinə əlavə edib ki, libidonun azalmasının səbəbi həmişə yaşla bağlı deyil:
“50 yaşında cinsi aktiv xəstələrim çoxdur. Həqiqətən, yuxarıda göstərilən səbəblərə əlavə olaraq, temperamentdən çox şey asılıdır. 25 yaşında bir qadın çox aktiv olmaya bilər”.
Xalq müalicə üsulları ilə libidonu artırmaq mümkündürmü?
Bitki mənşəli preparatlar, pəhriz əlavələri və s. plasebo effekti verir. Tərkibində nə ola biləcəyini bilmirik, bu cür məhsullar təhlükəli ola bilər.
Əgər 30 və 40 yaşında sonra libido aşağı düşübsə, nə etmək lazımdır?