Hamilə qadınların bilməsi vacib olan məlumatlar
Hamilə qadınların bilməsi vacib olan məlumatlar
Diabet və hamiləlik — Hamiləlik zamanı enerjiyə olan təlabat karbohidrat mübadiləsinin dəyişməsinə səbəb olur. Mama – ginekoloqlar hamiləliyi diabet xəstəliyinin yaranması üçn risk faktoru hesab edirlər. Ona görə də bütün hamilə qadınlarda müntəzəm olaraq qan və sidik şəkərə görə yoxlanılır.
Əgər hamilə qadın şəkərli diabet xəstəliyi ilə xəstədirsə, hamiləlik zamanı onu toksikoz, damar ağırlaşmaları və böyrək infeksiyaları narahat edə bilər. Belə qadınlarda bəzən uşaqlıq – cift qan dövranının pozulması nəticəsində düşük baş verə bilər.
Doğuş zamanı zəif tutmalar, hipertoniya, böyük çəkili döl kimi ağırlaşmalar yarana bilər. Körpələrdə mədəaltı vəzin patoloji dəyişiklikləri, ürəyin ölçülərinin böyüməsi, beyinin isə kiçik ölçülü olması aşkar olunur.
Təəssüflər olsun ki, hazırda diabetlə xəstə qadınların sayı get-gedə artır. Belə qadınlar gələcək valideyliyə əvvəlcədən hazırlaşmalıdırlar. Aşağıdakı hallarda diabet xəstələrinə uşaq dünyaya gətirmək məsləhət görülmür:
Mama-ginekoloji klinikalar belə qadınlara hərtərəfli yardım göstərməyə hazırdır. Müalicə vaxtında – hələ hamiləlik baş verməzdən əvvəl başlanarsa, daha gözəl nəticələr əldə etmək olar.
Həkim doğuş tarixini müəyyən etmişdir, körpə isə bu tarixlə razı deyil… nə etməli? Hər şeydən əvvəl bilməlisiniz ki, narahatçılığa və həyəcana heç bir səbəb yoxdur. Lakin “əli qoynunda” oturmaq da olmaz.
Hər şeydən əvvəl ümumi vəziyyətə diqqət yetirin: A/T, ifrazat və sidik sisteminin fəaliyyəti, qan və sidiyin analizi. Ödemlərin olub-olmaması yoxlanılmalıdır. əgər normadan kənar hallar varsa, vaxtından əvvəl xəstəxanaya yata bilərsiniz. Əgər heç bir narahatlığınız yoxdursa, xəstəxanaya yatmağa tələsməyin. Xəstəxanada körpənin deyil həkiminizin istəyi ilə doğmaq məcburiyyəti qarşısında qala bilərsiniz.
Ciftin fəaliyyət xüsusiyyətlərinə diqqət yetirin. Cift dölün tənəffüsünü, qidalanmasını və mübadilə maddələrinin kənar edilməsini təmin edən ən vacib orqandır. Öz inkişafında cift bir neçə dövrdən keçir: formalaşma, artma, yetkinlik, qocalma. Hər bir dövrdə cift müvafiq vəzifə və funksiyalarını yerinə yetirir. Ciftin qocalması uzun sürən hamiləlik zamanı baş verir. Uzun sürən hamiləlik təyin olunmuş doğuş tarixindən sonra 10-14 gün və daha çox çəkə bilər. Belə halın rast gəlmə tezliyi 2-14 %-dir. Həqiqi və yalançı uzun sürən hamiləliyi bir-birindın ayırmaq lazımdır. Həqiqi və ya bioloji uzun sürən hamiləlik 290-294 gün olur. Döl normal hamiləlikdə olduğundan daha yüksək inkişaf səviyyəsinə çatır. Cify isə geri inkişaf edir. Onun toxuması piy toxuması ilə əvəz olunur. Bu da döldə hipoksiya və maddələr mübadiləsinin pozulması əlamətlərinin yaranmasına səbəb olur. USM müayinəsi zamanı uzun sürən hamiləlikdə dölyanı suların azalması, ciftin qalınlığının azalması, dölün ölçülərinin iriliyi, konturların daha dəqiq olması və kəllə sümüklərinin qalınlaşması aşkar edilir. Yalançı uzun sürən hamiləlik və ya uzanmış hamiləlik, müddətin 10-14 gün üzanması deməkdir. Dölün artıq yetişməsi və ciftdə dəyişikliklər müəyyən olunmur. Üzanmış hamiləlik normal hamiləliyin bir variantı kimi nəzərdən keçirilir!!! Bu hal dölün inkişafının ləng getməsi ilə əlaqədardır və bu əlavə müddət dölə tam yetişmək üçün lazımdır.
Qidalanmanıza fikir verin. Ayrılmış qidalanmaya üstünlük verin. Böyük miqdarlarda ət, yağlı kəsmik, pendir, mayalı xəmirdən hazırlanmış və şirin məmulatları qəbul etməyin. Sizə o qədər də kəskin olmayan vegetarian pəhrizi çox yaxşı təsir edə bilər. Belə qidalanma oynaq və əzələlərinizi daha elastik və plastikalı edər və bu da doğuşda Sizə kömək edə bilər. Kalorisi az, bioloji enerjisi yüksək olan məhsullara üstünlük verin. Məsələn: meyvələr, qurudulmuş meyvələr, bal, tərəvəzlər, suda bişirilmiş sıyıqlar, cücərmiş dənli bitkilər, buğda cücərtisi, dəniz məhsulları, soya məhsulları, paxlalar, qoz, yağsız süd məhsullar, göyərti.
Bu dövrdə körpə ilə unsiyyətdə olmaq çox vacibdir. Öz körpənizi seyr etməkdən zövq alın, onunla fəxr edin. Körpə Sizi hiss edir və başa düşür. O, Sizin əhvalınızı hiss edir, ürək döyüntülərinizi, səsinizin titrəyişini eşidir. Onun “sevinc” və ya “stres” hormonu alması Sizdən və yenə də Sizdən asılıdır. Körpənizi səsləyin, lakin tələsdirməyin. O, dünyaya nə zaman gələcəyini hamıdan yaxşı bilir. Doğum 40 həfətədə baş verməlidir (38-42 həftə arasında ola bilər). Körpə doğulmağa hazır olduqda ananın orqanizmi xüsusi maddələr ifraz
etməyə başlayır. Bu maddələr doğuş mexanizmini işə salır. Bu tamaşanın ən kiçik iştirakçısının — körpənin həm fiziki həm də psixoloji hazır olması vacibdır.
Dartılma məşğələlirini yerinə yetirməkdə davam edin, oynaq gimnastikası edin və sərbəstləşməyi öyrənin. Hamiləlik zamanı iki növ məşğələlər vacibdir: 1. ümumi inkişafetdirici — əzələ və digər toxumaları doğuşa hazırlayan; 2. aerob (tənəffüs) məşğələlər – urək və tənəffüs fəaliyyətini möhkəmləndirən. 1-ci növ məşğələləri hamiləliyin sonuna qədər yerinə yetirməyiniz tövsiyyə olunur. Sona doğru tənəffüs məşğələlərinə üstünlük verin.
Tənəffüs məşğələlərindən istifadə etməklə özünüzə kömək edin. Bu məşğələlərə həmçinin açıq havada gəzintilər, üzmə, su prosedurları da daxildir. Sakit musigi dinləyin, gözəl təbiəti, ümumiyyətlə gözəllikləri seyr edin, rəssamlıq edin.
Emosional vəziyyətinizi analiz edin. Hansı sahədə hazırlıqsız olduğunuzu müəyyən etməyə çalışın. Sizə doğuş haqqında “sevimli” rəfiqələrinizin söylədiyi inanılmaz dəhşətli nağılları yaddan çıxarın, ancaq müsbət söhbətlərə qulaq verin. Özünüzü ancaq saf bulaq suyu ilə doldurmaq lazım olan qiymətli qədəh kimi təsəffür edin. Bütün cirkabı, mənfi halları özünüzdən uzaqlaşdırın, Siz cirkli vedrə deyilsiniz. Hər kəsi bağışlayın, qoy onlar da Sizi bağışlasın. Qadın doğuma saf, aydın, mənəfi təmiz olaraq daxil olmalıdır. Allah köməyiniz olsun!
Yadda saxlayın ki, doğuş zamanı kənar adam yoxdur. Həkiminizlə doğuşun gedişi, anesteziya variantları haqqında söhbət edin, onun nöqteyi-nəzərini öyrənin. Körpəni doğuşdan sonra nə zaman görəcəyinizi soruşun. Həkim də Sizin həm doğuşa həm də körpənizə məsuliyyətlə yanaşdığınızı hiss etsin.
Doğuş ev şəraitində olacaqsa, buna hazırlaşın və əvvəlcədən mama-ginekoloqla bütün təfsilatlar haqqında söhbət edin.
Indi ədəbiyyatda asan, sevinc dolu doğuşlar haqqında çox yazılır. Bu nağıl deyil. Əgər belə doğuş keçirmək istəyirsinizsə, məşğələlərə gedin və ana olmağa hazırlaşın.
Əgər hamilə qadın şəkərli diabet xəstəliyi ilə xəstədirsə, hamiləlik zamanı onu toksikoz, damar ağırlaşmaları və böyrək infeksiyaları narahat edə bilər. Belə qadınlarda bəzən uşaqlıq – cift qan dövranının pozulması nəticəsində düşük baş verə bilər.
Doğuş zamanı zəif tutmalar, hipertoniya, böyük çəkili döl kimi ağırlaşmalar yarana bilər. Körpələrdə mədəaltı vəzin patoloji dəyişiklikləri, ürəyin ölçülərinin böyüməsi, beyinin isə kiçik ölçülü olması aşkar olunur.
Təəssüflər olsun ki, hazırda diabetlə xəstə qadınların sayı get-gedə artır. Belə qadınlar gələcək valideyliyə əvvəlcədən hazırlaşmalıdırlar. Aşağıdakı hallarda diabet xəstələrinə uşaq dünyaya gətirmək məsləhət görülmür:
- əgər hər iki valideyn diabet xəstəsidirsə;
- əgər anada göz dibi və böyrək ağırlaşmaları ilə gedən diabetin ağır forması varsa;
- diabet xəstəliyi ağır infeksiyalarla (vərəm) və rezus — konflikti ilə yanaşı gedərsə;
Mama-ginekoloji klinikalar belə qadınlara hərtərəfli yardım göstərməyə hazırdır. Müalicə vaxtında – hələ hamiləlik baş verməzdən əvvəl başlanarsa, daha gözəl nəticələr əldə etmək olar.
Uzun sürən hamiləlik
Həkim doğuş tarixini müəyyən etmişdir, körpə isə bu tarixlə razı deyil… nə etməli? Hər şeydən əvvəl bilməlisiniz ki, narahatçılığa və həyəcana heç bir səbəb yoxdur. Lakin “əli qoynunda” oturmaq da olmaz.
Hər şeydən əvvəl ümumi vəziyyətə diqqət yetirin: A/T, ifrazat və sidik sisteminin fəaliyyəti, qan və sidiyin analizi. Ödemlərin olub-olmaması yoxlanılmalıdır. əgər normadan kənar hallar varsa, vaxtından əvvəl xəstəxanaya yata bilərsiniz. Əgər heç bir narahatlığınız yoxdursa, xəstəxanaya yatmağa tələsməyin. Xəstəxanada körpənin deyil həkiminizin istəyi ilə doğmaq məcburiyyəti qarşısında qala bilərsiniz.
Ciftin fəaliyyət xüsusiyyətlərinə diqqət yetirin. Cift dölün tənəffüsünü, qidalanmasını və mübadilə maddələrinin kənar edilməsini təmin edən ən vacib orqandır. Öz inkişafında cift bir neçə dövrdən keçir: formalaşma, artma, yetkinlik, qocalma. Hər bir dövrdə cift müvafiq vəzifə və funksiyalarını yerinə yetirir. Ciftin qocalması uzun sürən hamiləlik zamanı baş verir. Uzun sürən hamiləlik təyin olunmuş doğuş tarixindən sonra 10-14 gün və daha çox çəkə bilər. Belə halın rast gəlmə tezliyi 2-14 %-dir. Həqiqi və yalançı uzun sürən hamiləliyi bir-birindın ayırmaq lazımdır. Həqiqi və ya bioloji uzun sürən hamiləlik 290-294 gün olur. Döl normal hamiləlikdə olduğundan daha yüksək inkişaf səviyyəsinə çatır. Cify isə geri inkişaf edir. Onun toxuması piy toxuması ilə əvəz olunur. Bu da döldə hipoksiya və maddələr mübadiləsinin pozulması əlamətlərinin yaranmasına səbəb olur. USM müayinəsi zamanı uzun sürən hamiləlikdə dölyanı suların azalması, ciftin qalınlığının azalması, dölün ölçülərinin iriliyi, konturların daha dəqiq olması və kəllə sümüklərinin qalınlaşması aşkar edilir. Yalançı uzun sürən hamiləlik və ya uzanmış hamiləlik, müddətin 10-14 gün üzanması deməkdir. Dölün artıq yetişməsi və ciftdə dəyişikliklər müəyyən olunmur. Üzanmış hamiləlik normal hamiləliyin bir variantı kimi nəzərdən keçirilir!!! Bu hal dölün inkişafının ləng getməsi ilə əlaqədardır və bu əlavə müddət dölə tam yetişmək üçün lazımdır.
Qidalanmanıza fikir verin. Ayrılmış qidalanmaya üstünlük verin. Böyük miqdarlarda ət, yağlı kəsmik, pendir, mayalı xəmirdən hazırlanmış və şirin məmulatları qəbul etməyin. Sizə o qədər də kəskin olmayan vegetarian pəhrizi çox yaxşı təsir edə bilər. Belə qidalanma oynaq və əzələlərinizi daha elastik və plastikalı edər və bu da doğuşda Sizə kömək edə bilər. Kalorisi az, bioloji enerjisi yüksək olan məhsullara üstünlük verin. Məsələn: meyvələr, qurudulmuş meyvələr, bal, tərəvəzlər, suda bişirilmiş sıyıqlar, cücərmiş dənli bitkilər, buğda cücərtisi, dəniz məhsulları, soya məhsulları, paxlalar, qoz, yağsız süd məhsullar, göyərti.
Bu dövrdə körpə ilə unsiyyətdə olmaq çox vacibdir. Öz körpənizi seyr etməkdən zövq alın, onunla fəxr edin. Körpə Sizi hiss edir və başa düşür. O, Sizin əhvalınızı hiss edir, ürək döyüntülərinizi, səsinizin titrəyişini eşidir. Onun “sevinc” və ya “stres” hormonu alması Sizdən və yenə də Sizdən asılıdır. Körpənizi səsləyin, lakin tələsdirməyin. O, dünyaya nə zaman gələcəyini hamıdan yaxşı bilir. Doğum 40 həfətədə baş verməlidir (38-42 həftə arasında ola bilər). Körpə doğulmağa hazır olduqda ananın orqanizmi xüsusi maddələr ifraz
etməyə başlayır. Bu maddələr doğuş mexanizmini işə salır. Bu tamaşanın ən kiçik iştirakçısının — körpənin həm fiziki həm də psixoloji hazır olması vacibdır.
Dartılma məşğələlirini yerinə yetirməkdə davam edin, oynaq gimnastikası edin və sərbəstləşməyi öyrənin. Hamiləlik zamanı iki növ məşğələlər vacibdir: 1. ümumi inkişafetdirici — əzələ və digər toxumaları doğuşa hazırlayan; 2. aerob (tənəffüs) məşğələlər – urək və tənəffüs fəaliyyətini möhkəmləndirən. 1-ci növ məşğələləri hamiləliyin sonuna qədər yerinə yetirməyiniz tövsiyyə olunur. Sona doğru tənəffüs məşğələlərinə üstünlük verin.
Tənəffüs məşğələlərindən istifadə etməklə özünüzə kömək edin. Bu məşğələlərə həmçinin açıq havada gəzintilər, üzmə, su prosedurları da daxildir. Sakit musigi dinləyin, gözəl təbiəti, ümumiyyətlə gözəllikləri seyr edin, rəssamlıq edin.
Emosional vəziyyətinizi analiz edin. Hansı sahədə hazırlıqsız olduğunuzu müəyyən etməyə çalışın. Sizə doğuş haqqında “sevimli” rəfiqələrinizin söylədiyi inanılmaz dəhşətli nağılları yaddan çıxarın, ancaq müsbət söhbətlərə qulaq verin. Özünüzü ancaq saf bulaq suyu ilə doldurmaq lazım olan qiymətli qədəh kimi təsəffür edin. Bütün cirkabı, mənfi halları özünüzdən uzaqlaşdırın, Siz cirkli vedrə deyilsiniz. Hər kəsi bağışlayın, qoy onlar da Sizi bağışlasın. Qadın doğuma saf, aydın, mənəfi təmiz olaraq daxil olmalıdır. Allah köməyiniz olsun!
Yadda saxlayın ki, doğuş zamanı kənar adam yoxdur. Həkiminizlə doğuşun gedişi, anesteziya variantları haqqında söhbət edin, onun nöqteyi-nəzərini öyrənin. Körpəni doğuşdan sonra nə zaman görəcəyinizi soruşun. Həkim də Sizin həm doğuşa həm də körpənizə məsuliyyətlə yanaşdığınızı hiss etsin.
Doğuş ev şəraitində olacaqsa, buna hazırlaşın və əvvəlcədən mama-ginekoloqla bütün təfsilatlar haqqında söhbət edin.
Indi ədəbiyyatda asan, sevinc dolu doğuşlar haqqında çox yazılır. Bu nağıl deyil. Əgər belə doğuş keçirmək istəyirsinizsə, məşğələlərə gedin və ana olmağa hazırlaşın.
