-Salam ,doktor.
-Salam, Cavad müəllim, işlər necə gedir.?
— Əla gedir. Xəstəlik daha da genişlənir, şaxələnir.-Cavad müəllim əsəbi-əsəbi dedi.
-Dostum, belə əsəbi olsanız...Gəlin...gəlin bir yoxlayaq...
Cavad müəllim pərdə arxasına keçdi.
Doktor onu müayinə etdi.
-Vəziyyət bir qədər… Təcili operasiya lazımdır.Böyrək artıq üsyan edir .
— Cəhənnəm olsun hamısı.
-Bu gün nə isə yaman aqressivsiz.
-Bəli də, nəyəsə etiraz etsək, aqressiv oluruq. Hər şeyi sükutla qarşılamalıyıq ,tam razılıqla, O gün işçilərdən biri işə mini yubkada gəlib -heç geyməsə ondan yaxşıdır-deyirəm , a bala, bu nədi geyinmisən, bura ictimai yerdir. Nə desə yaxşıdır: Cavad müəllim siz bu gün yaman aqressivsiz . Bu da günün sözüdür . Necə ki günün xəstəlikləri var, elə də günün sözləri var. Bu xəstəliklər, nə bilim nələr -hamısı Amerikanın bəlasıdı. Elə bilməyin mənim terapiyadan başım çıxmır .Genləri dəyişdirilmiş meyvələr ,tərəvəzlər ,dənli bitkilər, bu çipsa-mipsalar uşaqlarımızın da evini yixir , özümüzün də. Demokratiya deyə-deyə banditizmi, əxlaqsızlığı bizə sırıyır.
-Cavad müəllim...
-Bu qədər parnoqrafik film olar? Hələ dəhşət, ujas təbliğ edən filmləri demirəm. Bunlar nə verir axı insanlara? Onlara yalnız pul və başqa xalqlar üzərində hegemonluq lazımdır.Bütün gözəl hisslər ölməlidir. Bir azdan bir-birimizi yeyəcəyik .Amerikada belə şeylər çox olur.
-Cavad müəllim ,siz indi bunları fikirləşməyin, əsəbiləşməyin, əməliyyata hazırlaşın, bu dərmanları qəbul edin. Narahat olmayın sizə yalnız köhnə dərmanlar yazmışam, firma dərmanları yox.
-Yaxşı, oldu --Cavad müəllim sağollaşıb çıxdı.
…
Telefonuna zəng gəldi,-Nadimə idi. Cavad müəllim əsəbiliklə telefonu açmadan söndürdü. Bəli, demokratiyanın bir bəlası da elə Nadimə idi. Maşınsız gəlmişdi ;odur ki ,piyada yaxınlıqdakı bağa düşdü .Bağda ağaclar sırsıra bağlamışdı , gül kolları isə az qala görünmürdü. Bağ elə bil ki ,yuxuya getmişdi.
Soyuq hava və ağ qar onun gərilmiş əsəblərini bir qədər sakitləşdirdi. Bir bax, torpaq, ağaclar ,kollar necə sakit və mütidir.Onlarda Cavad müəllimdə olan çılğınlıq və üsyan yoxdur
Gəzə-gəzə iş yerinə gəldi. İşçi qız bir nəfər xanımın onu gözlədiyini xəbər verdi. Yuxarı qalxdı. Qəbul otağında Nadiməni görüb heyrətləndi , ixtiyarsız əlini papağına apardı-bərk və qocafəndi geyinmişdi.
-Sənsən?
-...-Nadimə həyəcanla ayağa durdu.
-Əyləş..əyləş.
Bir-birini süzürdülər. İl yarımdan çox idi ki, bir-birini görmürdülər.Cavad müəllimin rəngi ağappaq ağarmışdı.
-Necəsən?
-Yaxşıyam.-qadın çox gözəl idi və ən başlıcası kişidə heç bir qadının oyatmayacağı duyğuları oyadırdı.-Siz necəsiniz?
-Gördüyün kimi..
-Xəstəsiz?
-Bir az...
Bu bir aza oxşamırdı. Qadın nə isə onun çox xəstə olduğunu hiss edirdi. Söz tapmırdılar.
-Elə-belə gəldim.
-Yaxşı elədin.
-Gedək...-Cavad müəllim Nadimə ilə təklikdə söhbət etmək istəyirdi.
Balaca, isti otaqda oturmuşdular.
-Bilirəm məndən incimisən –Cavad müəllim çətinliklə danışırdı.-Nə vaxtdır bir-birimizi ancaq acılayırıq.
Nadimə sakitcə oturmuşdu ,lakin göz yaşları dayanmadan yanaqlarına süzülürdü.
-Daha məni sevmirsiniz?-o göz yaşları ilə islanmış üzünü qaldırıb altdan yuxarı Cavad müəllimə baxdı.
-By münasibət elə əvvəldən səhv oldu. Xoşbəxt etməyəcəyim qadını nahaq yoldan çıxartdım. Nə verdim ki, sənə?
-Elə deməyin bu münasibətlər mənim həyatımın mənasıdır.
-Sənin həyatının mənası bu münasibətlər olmamalıdır.Övladın var.Cavansan.
-Məni sevmirsiniz...-qadın bu dəfə soruşmadı ,yəqinliklə dedi.
-Bəzən sevsən belə ayrılmaq lazım gəlir.Əzizim ,dünyada bitməyən ,tamamlanmayan heç bir şey yoxdur.
Nadimə hələ də nəyəsə ümüd edirdi ,lakin Cavad müəllimin son sözləri onun ümüdünü kökündən baltaladı. Aralarında nə isə dəhşətli bir şey -ayrılıq küləyi əsdi.Qadının vücudu yarpaq kimi titrədi.
-Mən sizsiz yaşaya bilmərəm ,ölərəm –dedi.
-Çox nahaq. Məni üzürsən.-dedi Cavad müəllim.
-Sizə nə olub? Siz nəyisə məndən gizlədirsiniz? Haranız ağrıyır?-Nadimə əllərini Cavad müəllimin üzündə gəzdirdi.
Kişinin rəngi ağappaq ağardı .Fani dünyadır ,bəlkə elə öldü -həkim hər şeyi ona demir .Qoy axırıncı dəfə ruhunu dilləndirən bu qadını doyunca öpsün .Nadiməni qucaqlayıb bərk-bərk sinəsinə sıxdı. Qadın titrəyərək ona qısıldı. Cavad müəllim onun qəşəng çənəsindən tutub yuxarı qaldırdı ,odlu-odlu üz-gözündən ,dodaqlarından öpməyə başladı..
Lakin birdən Cavad müəllimin başından bərk ağrı tutdu. Axır vaxtlar bu ağrı onu əldən salmışdı.O səndələdi, üz- gözündə qəribə bir kölgə gəzdi ,bir neçə an eləcə dinməz qaldı,-elə bil tərpənməyə halı yox idi.
-Sizə nə oldu?- Nadimə ehtiyatla ondan aralandı.
-Bir şey yoxdur , keçər.
-Bəlkə həkim çağıraq. Nə isə halınız...-Nadimə artıq onun ciddi xəstə olduğuna əmin idi.-Bağışlayın ki...sizi belə...
-Bağışlayım? Nəyə görə? Həyatımın axırında belə xoşbəxt etdiyinəmi görə?
-Həyatınızın axırında?- qadın saraldı.
-Qocayam da –Cavad müəllim zorən güldü-Axır bir gün ölməyəcəm?
-Xahiş edirəm belə danışmayın...-qadın əli ilə onun ağzını tutdu.
Cavad müəllim onun əllərini ovcuna aldı, dodaqlarına sıxaraq öpdü.
-Pulun varmı?
-Bəli.
-Al bunları -qadının etirazına baxmayaraq onun çantasına bir topa pul qoydu -Mən burda olmayacam,bir il...
Nadimə ayaqları altında yerin sanki titrədiyini hiss etdi..
-Narahat olma...Tez gəlsəm özüm sənə zəng edəcəm.
Nadimə nə isə soruşmaq istəyirdi ,lakin qəlbini bürümüş dəhşətin dili hər şeyin elə məhz belə sona çatdığını söyləyirdi. Və əslində hər şey gün kimi aydın idi ;o ,əslində yeganə pənahı ,ümidi olan bu kişini itirirdi .
Nəhayət solmuş, soluxmuş ,qəribə bir qəmə qərq olmuş qadın ayağa qalxdı.
-Gedim...
-Gedək səni ötürüm...
Son gücünü toplayıb qadını evinə ötürdü.Maşını bir qədər kənarda saxladı .Nadimə maşından düşdü, heç nə demədən ölgün addımlarla uzaqlaşdı.
Cavad müəllim bir xeyli onun arxasınca baxdı. Nə üçün bu qadın ona bu qədər əzizdi; sanki doğma ,çox doğmaydı- anası kimi ,balası kimi doğmaydı. Amansız və sərt rüzgarın ağzında uçan xırdaca bir yarpağa bənzəyirdi və xoşbəxt olmadığı bəlli idi .Və onun xoşbəxt olmamasında Cavad müəllimin də öz payı var idi. Və Cavad müəllim özünə etiraf etməsə də ağlayırdı. Göz yaşları onun yanaqlarına, oradan da süzülüb yaxasına ,maşının ruluna damcılayırdı.
Cavad müəllim ağlayırdı: dərdini sevdiyinə deyə bilmədiyi üçün ,onu bu dünyada xoşbəxt edə bilmədiyi üçün və özü də xoşbəxt ola bilmədiyi üçün ağlayırdı. Və bir də onun üçün ağlayırdı ki ,artıq Nadimə bax beləcə onun həyatından gedirdi. Həmişəlik gedirdi. Cavad müəllim artıq ona dönməyəcəkdi ,elə onun özü üçün dönməyəcəkdi.
-Bitdi ,hər şey bitdi...Nə çətindir dünyada sevdiyini qoruya bilməmək ,onu döşünə çəkib olanlara “Dur” demək...
Ah , qoca Höte ,”Həyatda özünü hər şeydən məhrum et ,arzularını biruzə vermə “- deyəndə ,yəqin ki, sonrakı peşmançılıqları ,göz yaşlarını nəzərdə tutubsan.
-...O xəstədir… O xəstədir...Bərk xəstədir....-Nadimə qaçaraq pillələri qalxdı.Qapını açıb özünü evə saldı.
-Leyla! Leyla!
Leyla evdə yox idi.Nadimə bərk üşüyürdü.Ev də buz kimi idi.
-Leyla !- otaqları dolaşdı.Gözü stolun üzərindəki kağıza sataşdı:”Mama ,mən Nigargildəyəm.(qonşuda) Dərslərimizi bir yerdə hazırlayırıq .Narahat olma.
Nadimə kresloda oturub əllərini ovuşdurmağa başladı:Cavad müəllimə artıq zəng etmək belə olmayacaq.O bunu istəmir.Zəng etmək mənasızdır.Nadimənin zəngləri ona çox mane olur ,onu sıxır. Hər nədirsə o, bunu istəmir .Bütün təkidlərə məhəl qoymamaq ,ona zəng etmək ağılsızlıqdır ,lazımsızdır ,bu anda-Nadimə hiss edirdi- Cavad müəllim üçün yorucudur .Əslində zəng heç nəyi düzəldəsi deyil. Hər şey artıq çoxdan bitmişdir. Nə səbəbdən olur –olsun bitmiş, tükənmişdir. Bu çətin anda Nadimənin ona yaxın olması Cavad müəllim üçün sarsıdıcıdır .O, kimlərəsə hesabat vermək zorunda qalır. Və belə bir məqamda bu gərəksizdir.
İtirmək...itirmək...Cavad müəllimi itirmək... Cavad müəllimsiz onun həyatı nədir ki..
Ah...bu otaq niyə belə qaranlıqdır ? Niyə belə soyuqdur? Bu qız harada qaldı? O, nə üçün belə titrəyir? Artıq heç nə düşünə belə bilmir .Bu dəm qaranlıqlarda qeyb olmaq ,harada isə itib-batmaq keçir könlündən.
Lakin kim isə ona çox möhtacdır,çox möhtacdır. O kimdir belə?
-Leyla..Leyla ..-qadın birdən-birə dik ayağa qalxıb qapıya cumdu
-Leyla!-bloka çıxdı.
-Nədir ,mama, -pillələri düşən Leyla güldü-məni belə çığıra-çığıra 5-ci mərtəbədən çağırmaq fikrində idin?
-Harada qalmısan?
-Gəlirəm də.-Onu ötürən rəfiqəsinə aşağıdan əl elədi.Heyrətlə anasını süzdü.
-Sənə nə olub?
-Heç..
Otağa daxil oldular.
-Rəngin niyə belədir? Nə olub ,mama?
--Heç ..-Nadimə birdən ağlamağa başladı.
-Gəl..gəl… Niyə ağlayırsan? Xəstələnmisən?
-Üşüyürəm.
-Gəl… gəl uzan..
Leyla anasının yerini açdı. Nadimə uzandı. Leyla onun üstünü örtdü.
xxx
Səhər yuxudan gec oyandı. İstirahət günü olduğu üçün işə getməyəcəkd .Pəncərəyə yanaşıb bayıra baxdı Hər tərəf ağappaq qar idi .Hava şaxtalı və tutqun idi. Xırda qar dənələri aram-aram yerə qonurdu.Qarlı -şaxtalı havalarda yadına kəndləri ,keçmiş günlər ,dağlar-dərələr, kollar-koslar,ağaclar düşürdü.
Dağlar-dərələr,kollar- koslar,ağaclar...Və o dağlar-dərələr,kollar- koslar, ağaclar onda nostalji hisslər oyadırdı.Qəlbinin ən dərin guşələrində təbiətə qarşı gizlənib qalmış bir məhəbbət duyurdu-möhtəşəm, tərtəmiz bir məhəbbət...
İllər ötür bu məhəbbətə heç nə kölgə salmır ,heç nə onu korşaltmır. İnsan böyüyür ,cəmiyyətdə yetişir,həyatı dərk edir .İnsan bəzən keçmişi vərəqləyir ,nələrisə saf-çürük edir. Bəzən keçmişdə ona əziz olan surətlərin əslində gülünc obrazlar olduğunu dərk edir .Zaman dövr etdikcə insanların iç üzü, siması açılır. Təbiətlə isə bu baş vermir. Təbiət eləcə dəyişilməz qalır. Əksinə bir az da artıq onun gözəl ,möhtəşəm və yenilməz olduğunu dərk edirsən.
Budur şaxta və qar ,tutqun hava ,qadının qəlbini titrədən noastalgiya necə var eləcə də qalıb.
Bilməməzlik, dərketməzlik ,əlçatmazlıq ,eyni zamanda yaxınlıq və doğmalıq , məhəbbət necə var eləcə də qalıb. İndiki qadın -o vaxtkı uşaq bəzən özünü illərlə aldatmış özü üçün xeyirxah , qəhrəman obrazlar uydurmuşdu. Lakin illər ötmüş o vaxtkı uşaq- indiki qadın o insanların nəinki xeyirxah . qəhrəman olmadıqlarını görmüş, əksinə o insanların onun uşaqlığını, məsumluğunu istismar etdiyini anlamışdı, onların o vaxtkı uşağa, indiki qadına əzab, dərd və bədbəxtlik verdiyini kəşf etmişdi .Və bu həqiqət idi.
İndi bu həqiqətdən çox keçmişdi və onları araşdırmaq ,saf- çürük etmək qadına yalnız əzab verirdi .Və qadın o insanlarla bağlı xatirələrin üzərinə qayıtmağı heç xoşlamırdı. Bircə şeyə gücü çatırdı bu gün qızına yaxşı ana olsun, ona silinməz ,zaman keçdikcə daha aydın görünən və ikrah oyadan izlər buraxmasın. Yəqin ki ,Tanrının vəd etdiyi cənnət və cəhənnəm insanın mühakimə edə bilmədikləri üçündür. Yəqin ki, bu proses hələ də davam edirdi .Hələ çox insanların iç üzü ,siması açılacaqdı .İndi isə qəlbindən ağır ,şox ağır bir daş asılmışdı və bu daşın ağırlığı onu çox ,lap çox incidirdi. Nə isə...
Belə havalarda isti otaqda peçi yandırmağı və nə isə qeyri- adi bir yemək bişirməyi çox sevirdi. Qızının çox sevdiyi gürcü xəngəli bişirməyə başladı.
Leyla , yəqin ki, xörəyin iyini hiss edib gəldi.
-A, mama, nə bişirirsən?
Fərəhlə qızının gözəl üzünə baxdı.
-Xəngəl.
Leyla sevinclə güldü:
-Məni kökəltmək istəyirsən?
-Hərdənbir yeməklə heç nə olmaz ,gözəlim.-Bol-bol deyirdi ona mehriban sözləri.Qoy ulu Tanrı onun övladını xoşbəxt etsin, onu kimlərinsə səhvinə güdaza verməsin .Amin…
Leyla ləzzətlə xəngəl yeyirdi Birdən maraqla anasına baxaraq soruşdu:
-Axşam sənə nə olmuşdu?
-Heç..
-Nə isə birtəhər idin.
-Olur belə şeylər ...Sən fikir vermə.
-Nəysə, arvad, çalış olmasın .- qızı hərdən zarafatla ona “arvad” deyirdi.-Gedim dərslərimi hazırlayım.
-Hazırla ,qurbanın olum.
Xxx
Həsən küçədə kiminsə ola biləcəyinə belə məhəl qoymadan maşını Nadimənin böyründəcə saxladı. Atılıb maşından düşdü.Acıqla Nadiməyə müraciət etdi :
-Telefonu nə üçün açmırsan ?
-Nə üçün açmalıyam?- Nadimə həyəcanla ətrafa boylandı.
-Əyləş maşına sənə sözüm var.
-Heç vaxt .
-Əyləş!
- Dəlisiniz ?
— Hə dəliyəm. Əyləş sənlə söhbətim var. Qorxma səni yeməyəcəm.
Nadimə kiminsə onları birlikdə görə biləcəyi qorxusunun təhdidi altında maşına əyləşdi.
Zeytun bağının kənarında Nadimə maşını saxlamağı xahiş etdi.
-Mən bağda- mağda saxlayan deyiləm.
-Saxlayın, xahiş edirəm- Nadiməni ağlamaq tutdu.
-Qurban olasan özünə -Həsən maşını saxladı. Bağın yuxarı küncündəki restorana işarə edərək dedi:
-Gedək oturaq bir yemək yeyək… Söhbətimizi də orada edək.
Nadimə içini çəkərək dedi;
-Arvadınız sizin belə işlərinizdən xəbardardır?
-Necə işlərimdən.
-Nə bilim belə..
-Xəbərdardır.
Nadimə heyrətləndi.Həsən davam etdi:
-Arvadım xəstədir.O , özü mənə icazə verib ki, bir nəfər təmiz qadınla münasibət qurum.
-Siz də o gicbəsər simasında məni görürsünüz ?
Həsən heyrətləndi.
-Bu nə danışıqdır?
-Danışıqdır da. Evlənərsiz mənimlə ?
-Subay olsaydım məmuniyyətlə. Neynirsən axı kağız üzərndə olan evliliyi. Nə vaxt istədin yanında olacam.
Bu sözlərdə bir təhqir yox idimi?
Qadın nə isə onu sancmaq ,nəyinsə heyfini çıxmaq istəyirdi.
-Siz mənim zövqümcə deyilsiniz.Sizin özünüz yox ,maşınınız gözəldir.
Həsən əvvəlcə heyrətlə ona baxdı ,sonra isə qəhqəhə çəkib cülməyə başladı. Nəhayət sakitləşdi:
-Yadında saxla kişinin özü yox, xasiyyəti gözəl olmalıdır.
-Sizin xasiyyətiniz ğözəldir?-lağla soruşdu.
-Onu sən deyəcəksən. –sonra əlavə etdi -sənə belə danışıq yaraşmır.
Nadimə daxilində kükrəyən qəzəbi güclə sakitləşdirərək :
-Mən yaraşıq axtarmıram -dedi-əl çəkin məndən ,mənim sevgilim var ,siz onun dırnağına da dəyməzsiniz -dedi.
Həsən ondan belə çılğınlıq gözləmirdi, deyəsən.Ya da “sevgilim var “sözünə görə tam əsəbiləşdi.
-Əşi! Tüpürüm sənin sevgilinə də, ərinə də..-dedi.
Hər ikisi maşından düşüb ayaq üstə durmuşdu. Həsən həm qəzəblə, həm də heyrətlə ona baxırdı. Bir neçə an bir-birinə baxdılar. Həsən dönüb maşınına əyləşdi , vıyıltı ilə sürüb oradan uzaqlaşdı.
Nadimə sonsuz bir qəzəb və nifrətlə onun arxasınca baxdı.
