Eyfel qülləsi belə ucaldıldı

Eyfel qülləsi 1887-1889-cu illər arasında Gustave Eiffelin firması tərəfindən, Fransa İnqilabının 100-cü ildönümü çərçivəsində tikilib. Əslində qüllənin memarı Gustave Eiffel deyil, isveçrəli Maurice Koechlinin sifarişi vasitəsiylə hazırlayan Stephen Sauvestredir. Həmkarı Emile Nouguier ilə birgə ilk dizaynları hazırlayıblar.

Qüllənin 7.739.401 frank 31 sentə başa gələn inşaat xərcləri, Gustave Eiffelin hesablamalarından 1 milyon frank artıqdır. 1889-cu ildəki açılış tarixdən əvvəlki 5 ayda 1,9 milyon ziyarətçisi oldu və ilin sonuna qədər çəkilən xərcin 3/4-ü çıxarıldı. Bununla da, Eyfel qülləsi elə ilk gündən qazanc gətirən şirkət imicini qazandı.

3000 fəhlə 26 ay ərzində 18.038 ədəd dəmir parçasını 2,5 milyon pərçimlə bir yerə topladı. Heç bir ölüm hadisəsi baş vermədi.

Qüllə hündürlüyünə görə Paris sakinlərinin diqqətini özünə çıəkirdi. Bəziləri onu nəhəng bir küçə lampasına bənzədirdi, bəziləri isə fabrik bacası kimi Parisin vizual görüntüsünü korlayacağını iddia edirdilər.

Bu gün isə Eyfel qülləsi dünyanın ən gözəl arxitektura strukturlarından biri kimi qəbul edilir. Parislilər onu «Dəmir qadın» adlandırırlar.

İlk əvvəl Eiffel qülləyə yalnız 20 il üçün icazə aldı. Buna görə də 1909-cu ildə qüllənin sökülməsi lazım idi. Ancaq qüllə rabitə üçün çox uyğun hündürlüyə ucaldığından və yeni əsrdə Atlantik okeanının digər sahili ilə əlaqəyə imkan yaratdığından, qalmasına icazə verildi.

Eyfel qülləsi 300 metr hündürlüyə malikdir. Zirvəsindəki televiziya ötürücüləri ona daha 27 metr hündürlük qazandırar. İndiki zamanda geniş şəkildə istifadə edilən polad əvəzinə dəmirdən tikildi və xüsusi texnikalar sayəsində günümüzə qədər möhkəm qaldı.

200.000 kvadrat metr sahədə yerləşən Eyfel qülləsi hər 7 ildə bir dəfə 60 ton boya ilə rənglənir. Bu işdə 25 rəngsaz işləyərək, işi 15 aya tamamlayırlar. Bu əməliyyat zamanı 1.500 fırça, 5.000 sumbata kağızı və 1.500 kombinizon istehlak edilir. Həmçinin təhlükəsizlik məqsədiylə 50 km təhlükəsizlik kəndiri, 20.000 kvadrat metr qoruyucu şəbəkə istifadə olunur. Boyama xərci isə təxminən 3 milyon avroya başa gəlir.

Qüllədə intihar hadisələri də baş verir. İndiyə kimi bu qüllədən özünü atanların sayı 400 nəfər olub.

Ziyarətçilər üç liftlə şimal, qərb və şərq qanadlarından ilk iki platformaya çata bilirlər. Birinci və ikinci mərtəbələrdə restoranlar mövcuddur. Həmçinin birinci mərtəbədə Eyfel qülləsinin tarixinin nümayiş olunduğu sərgi də var. Ən yuxarı platformaya qalxmaq istəyən turist ikinci mərtəbədə ödəmə edərək başqa bir liftə keçir. Ən yuxarı platforma üstü açıq sahəyə malikdir.

Bu qülləyə ilk piyada qalxan isə Adolf Hitler olub. Buna səbəb isə liftlərin işləməməsi imiş.