Xalçalara qulluq

Xalçalara qulluq etmək onun seçimi kimi məsuliyyətli işdir. Maraqlıdır ki, ən az qulluq tələb edən xalçalar qədim, əntiq xalçalardır. Axı onların hazırlanma prosesinə sınaqdan keçirmə mərhələsi də daxildir. İplikdən və yundan toxunmuş xalçaların sonralar yuyulma prosesində yığılmaması və fiziki təsirlərə qarşı davamlı olması üçün onları isladır, tapdalayır, qurudur və havaya verirdilər. Hərçənd xalçalar uzunömürlülüyü və qulluğun sadəliyi ilə fərqlənsələr də onlar çirklənmədən sığortalanmayıblar. Yun xalçalar bir neçə səbəbdən çirklənə bilər:

• Toz, qum, gil və digər bərk zərrəciklər xalçanın xovuna nüfuz edərək ipliyi zədələyə və xalçanın sürətlə dağılmasına gətirib çıxara bilər.
• Havada olan yağ zərrəcikləri xalçanın xovuna çökərək tozun yapışmasına və xalçanın rənginin solmasına gətirib çıxara bilər.
• Kimyəvi çirklənmənin bəzi tipləri sürətlə xalçaya daxil olur və tez təmizlənsə də xalçanın uzunmüddətli çirklənməsinə və boyanmasına səbəb olur.

Çirklənmədən qorxmamaq və gözəl əşyanı bükülmüş vəziyyətdə saxlamamaq üçün bir neçə sadə qulluq qaydalarına əməl etmək lazımdır:

• Rütubətlilik dərəcəsi yüksək olan və zəhərləyici kimyəvi maddələrin istifadə olunduğu yerlərdə xalçanı saxlamaq və döşəmək olmaz;
• Xalçanın üzərinə iti ayaqlı mebel qoymayın;
• Döşəməyə sərilmiş xalçanı bəzən 90 və ya 180 dərəcə döndərin. Bu, xalçanın daha çox ayaqlandığı yerlərdə onu qeyri - bərabər korlanmadan qoruyar.
• Xalçanı divardan asmaq lazım deyil. Döşəməyə sərilmiş xalçalarla müqayisədə divardan asılmış xalçalara toz daha dağıdıcı şəkildə təsir edir.
• Xalçaları təbii yolla qurutmaq lazımdır. Bu, xüsusilə yun xalçalara aiddir.
• Xalçanı tez - tez astar tərəfdən tozsoranla təmizləyin.

Xalçanın üzərinə tökülmüş istənilən mayeni dərhal təmizləmək lazımdır. Maye xalçanın üzərində nə qədər çox qalsa, ləkənin heç bir iz qalmadan təmizlənmə ehtimalı bir o qədər az olar. Tökülmüş mayeləri hiqroskopik parça ilə yığın, bərk çirkləri isə səliqə ilə qaşıyıb ləkəni təmizləyin. Köhnə ləkələr hətta peşəkarlara başağrısı verir. Ona görə də işlətmə prosesində xalçada yaranmış ləkələri aşağıdakı komponentlərdən istifadə edərək vaxtında təmizləmək lazımdır:

• Yuyucu vasitə - xalça üçün neytral, kristallaşdırıcı şampun;
• Naşatır spirti (istifadədən əvvəl 2 xörək qaşığı naşatır spirtini 1 litr suda həll etmək lazımdır);
• Sirkə esensiyası (iki xörək qaşığına 1 litr su);
• Quru təmizlənmə üçün həlledici (ləkəaparan);
• Salfet - təmiz ağ parça və ya kağız dəsmal.

Əgər siz yun xalçanın üzərinə qəfildən kofe və ya çay tökmüsünüzsə, ləkəni aşağıdakı üsulla təmizləyin: ləkənin üzərinə ağ, qalın dəsmal qoyub soyuq su ilə isladın. Ləkənin qalmaması üçün əsas şərt onun xalçaya yeridilməməsidir. Maye ləkəni dərhal salfetlə qurudun, bərk kütləni isə yığın. Mayenin axmaması üçün ləkənin qıraqlarına talk və ya nişasta səpib kənarlardan ləkənin ortasına tərəf təmizləməyə başlayın. Xüsusi köpükyaradan vasitələrdən istifadə edib sonra xalçanı qurudun və xovunu bir istiqamətdə hamarlayın.