“Alfa Romeo” kompaniyasının tarixi onun vətəni Milandan xeyli uzaqda, Neapol şəhərində başlamışdır. Məhz olrada fransız Aleksandr Darrak (Alexandre Darracq) 1906-cı ildə lisenziya ilə iki avtomobil modeli buraxan Parisdəki müəssisəsinin filialını yaratmışdır. Həmin modellərdən biri 8 və 10 at gücünə malik 1 silindrli mühərriklə təchiz edilirdi. Digər modelin mühərriki isə daha güclü idi, 2 silindrli bu mühərrik 14 at gücünə malik idi. Filiala, Societa Anonima Italiana Darracq (SAID), yəni “Darrakın açıq tipli İtaliya şirkəti” adı verildi.
ALFA (Anonima Lombarda Fabbrica Automobili) kompaniyası 1910-cu ildə SAID-in istehsal etdiyi minik avtomobillərinin yığılması ilə məşğul olan istehsalat birliyinin bazasında təşkil edildi. Sonradan Societa Anonima Italiana Darracq kompaniyası istehsalatı Milan yaxınlığındakı Portelloya köçürdü. Beləliklə, 1910-cu ildən Lombardiyada ALFA markalı avtomobilləri istehsal edən zavod peyda oldu.
Kompaniyanın emblemində Milan şəhərinin simvollarından – insanı udan ilandan (iri koramaldan) və ağ fonda qırmızı xaçdan istifadə edilir. Təşəbbüskarlığı və qüdrəti əks etdirən bu rəmzlər kompaniyanın dünya miqyaslı uğuruna yardımçı olmalı idi. Əfsanəyə görə, adlı-sanlı Lombardiya ailəsinin banisi Viskonti (Visconti) birinci səlib yürüşü zamanı təkbətək döyüşdə müsəlman rəqibini öldürmüşdü, həmin müsəlmanın qalxanında insanı udan ilan təsviri vardı.
Ağ fonda qırmızı xaç isə birinci səlib yürüşü zamanı Yerusəlim (Qüds) divarları üzərinə hamıdan əvvəl xaç sancmış Milan sakininin qəhrəmanlığını xatırladan rəmzdir. 1915-ci ildə kompaniya yeni sahibin – Nikola Romeonun (Nicola Romeo) ixtiyarına keçdi. O, kompaniyaya öz adını verdi və kompaniya “Alfa Romeo” adlandırılmağa başladı. Elə ilk dövrlərdən “Alfa”, sonra isə “Alfa Romeo” brendi altında yüksək keyfiyyətli avtomobillər buraxılırdı. Kompaniyanın avtomobillərinin sürətliliyini və etibarlılığını təsdiq etmək üçün daim müxtəlif avtomobil yarışlarında iştirak edirdi.
1910-1920-ci illər
Bu dövrdə Uqo Stellanın (Ugo Stella) baçılığı altında seriyalı avtomobillər buraxıldı, onlar bazarda rəqabət qabiliyyətli olduqlarını tezliklə sübuta yetirdilər. 1910-cu ildən 1926-cı ilədək onların konstruktoru Cüzeppe Merozi (Giuseppe Merosi) idi. Sözün əsil mənasında “Alfa” adlandırılmağa layiq olan ilk avtomobil 24 HP modeli oldu, onun sürəti saatda 100 kilometrə çatırdı. Bu marka altında avtomobillər 1915-ci ilədək buraxıldı.
Torpedo 20-30 HP avtomobili 1920-ci ildə “Alfa Romeo” markası altında buraxılmış ilk avtomobil oldu.
1920-ci ildə Merozi öz şah əsərini – Alfa Romeo RL modelini yaratdı, bu avtomobil Portello zavodunun flaqmanına çevrildi. London avtosalonunda ingilislər ona “kiçik Rolls-Royce” adını verdilər. Bu avtomobili 1927-ci ilədək istehsal edildi, bu modeldən cəmi 2631 nüsxə buraxıldı.
Avtomobil yarışlarında ilk qələbələr 1920-ci ildə qazanıldı, onlar Birinci Dünya Müharibəsindən sonra avtomobil idmanının bərpası ilə bir vaxta düşdü.
1920-1930-cu illər
1923-cü ildə “Fiat” kompaniyasının konstruktoru Vittorio Yano (Vittorio Jano) “Alfa Romeo” kompaniyasına keçdi. Beş aydan sonra 8 silindrli mühərriki olan iki yerlik yarış avtomobili Р2 modeli buraxıldı. O, 1925-ci ildə dünya çempionatında kompaniyaya qələbə qazandırdı və əfsanəyə çevrildi.
1925-ci ildə Alfa Romeo 6C 1500 modeli buraxıldı, bu avtomobildə Р2 modelinin ən yaxşı texniki yeniliklərindən istifadə edildi. Nikola Romeonun şərəfinə avtomobilə “NR” indeksi verildi.
1927-ci ildə dizel və aviasiya mühərriklərinin, habelə yük maşınlarının istehsalı inkişaf etdirildi. 1929-cu ildə idman yürüşlərində iştirak etmək üçün yeni yarış avtomobili – Scuderia Ferrari yaradıldı.
1930-1940-cı illər
1932-ci ildə müştərilərin sayı artdığı üçün servis mərkəzlərini təkil etmək zərurəti yarandı. İngiltərə, Fransa, Belçika, Avstriya, İsveç, İspaniya, Macarıstan və Çexoslovakiyada ticarət nümayəndəlikləri yaradıldı. Həmin ilin sonunda müəssisə Sənayenin Yenidən Qurulması İnstitutunun (L’Istituto per la Ricostruzione Industriale — IRI) tabeçiliyinə keçdi. 1930-cu illərin ikinci yarısında müəssisə böyük enerji ilə işləyirdi. Uqo Qobbatonun (Ugo Gobbato) rəhbərliyi altında sexlər müasirləşdirildi, minik avtomobillərinin seriya ilə istehsalı qaydaya salındı, yük avtomobillərinin və avtobusların istehsalı bərpa edildi.
1938-ci ildə Vitroio Yanodan sonra (o, Lancia kompaniyasına keçdi, orada onun rəhbərliyi altlnda Appia, Aurelia, Flaminia kimi modellər buraxıldı) kompaniyanın konstruksiya işlərinin başında Oratsio Satta Puliqa (Orazio Satta Puliga) durdu, o, kompaniyanın tarixində üçüncü görkəmli konstruktor idi.
1938-ci ildə avtomobil yarışlarında iştirak etmək üçün “Alfa” komandası yaradıldı, lakin bu dövrdə idman fəaliyyəti ölkədəki siyasi mühitdən asılı idi: Mussolini İtaliya avtomobil yürüşçülərinə Fransadakı yarışlarda iştirakı qadağan etdi. 1939-cu ildə 6С 2500 avtomobilinin istehsalına başlanıldı. Aviasiya mühərriklərinin istehsalı artdı. Pomilyano D’Arkoda (Pomigliano d'Arco) avtomobil zavodunun inşasına başlanıldı.
1940-1950-ci illər
İkinci Dünya Müharibəsi kompaniyanın zavodlarına böyük ziyan vurdu, Pomilyano D’Arkodakı zavod nisbətən az ziyana məruz qaldı. İstehsalı bərpa etmək üçün müəyyən vaxt lazım gəldi. Müharibəyə qədər buraxılan 6С 2500 avtomobilinin şassisindən istifadə etməklə yeni aerodinamik idman kuzovlu avtomobillərin məhdud sayda istehsalına başlamaq qərara alındı. Bu yolla “Qızıl ox” (Freccia d’Oro) avtomobilləri yarandı.
1947-ci ildə Mille Miglia avtomobil yarışlarında Klemente Biondetti (Clemente Biondetti) qalib gəldi ki, bu da müəssisənin iqtisadi dirçəlişini və müharibənin nəticələrinin aradan qaldırılmasını təsdiq edən əlamət oldu. 1950-ci ildə 6С 2500 avtomobilinin şassisinin bazasında yeni 159-cu model buraxıldı: avtomobilin mühərrikində ciddi dəyişikliklər edildi, onun xarici görünüşü isə praktiki olaraq əvvəlkitək qaldı.
1950-ci ilin payızında əvvəlcə Paris avtosalonunda, sonra isə Londonda Alfa Romeo 1900 modeli təqdim edildi, onun mühərrikinin həcmi 1,9 litr, gücü 90 at gücü, maksimal sürəti 150 km/saat idi. İki ildən sonra Alfa Romeo 1900 Coupe və Alfa Romeo 1900 Spider modelləri debüt etdi, sonuncunun kuzovu Pininfarina atelyesi tərəfindən hazırlanmışdı.
1950-1960-cı illər
1950-ci illərdə müəssisə avtomobillərin konveyerdə seriya ilə istehsalına keçdi.
1954-cü ildə Turin avtosalonunda Giulietta Sprint avtomobili təqdim edildi. Avtomobil sevərlər arasında böyük uğur qazanan bu model həm sərnişin, həm də idman avtomobilinin xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirmişdi. Onun ardınca Giulietta Berlina, Sprint, Sprint Veloce, Spider, Spider Veloce modelləri buraxıldı. Alfa Romeo 1900 və Giulietta avtomobilləri Turismo və Gran Turismo kateqoriyalı yarışlarda çoxlu qələbə qazandılar.
Avtomobil kuzovları hazırlayan dizayner studiyaları ilə əməkdaşlıq “italyan üslubu” deyilən üslubun yaranmasına səbəb oldu.
1958-ci ilin sonunda ilə Renault kompaniyası ilə əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalandı ki, bu da 1959-cu ilin əvvəlində Dauphine Alfa Romeo avtomobillərinin istehsalına başlamağa imkan verdi.
İstehsalın genişləndirilməsi üçün Alfa Romeo 2000 avtomobilini Braziliya və Meksikada, Alfa Romeo Giulietta avtomobilini və Romeo avtofurqonunu isə İspaniyada və Cənubi Afrikada yığmaq qərar alındı.
1960-1970-ci illər
1960-cı ildə istehsalın artırılması üzrə kompleks proqramın həyata keçirilməsinə başlanıldı. Proqrama Milan yaxınlığında yeni zavodun inşası, Pomilyano D’Arkodakı zavodun genişləndirilməsi və Arezedə yeni istehsal kompleksinin tikintisi daxil idi. Eyni zamanda, İtaliyada və xaricdə ticarət şəbəkəsinin genişləndirilməsi nəzərdə tutulmuşdu. Pomilyano D’Arkoda yeni Alfasud zavodunun inşasından sonra kompaniyanın emblemi bir qədər dəyişikliyə uğradı, emblemin üzərində Alfa Romeo adı qaldı, şəhərin adı isə daha göstərilmədi. Emblem bu gün də bu şəkildə təsvir edilməkdədir.
1960-cı ildən 1972-ci ilədək kompaniyaya Cüzeppe Luragi (Giuseppe Luraghi) rəhbərlik etdi.
Pomilyano D’Arkodakı yeni kompleksdə Renault dizel mühərriklərinin və kiçik litrajlı Renault R4-ün istehsalı qaydaya salındı. Portellodakı zavod səylərini Giulietta modelinin müxtəlif versiyalarının (Berlina, TI, Sprint, Sprint Veloce, Spider, Spider Veloce, Sprint Speciale və S.Z.), eləcə də Alfa Romeo 2000 və 2600 modellərinin istehsalı ətrafında cəmləşdirdi.
1962-ci ildə mühərrikinin həcmi 1570 kub santimetr olan yeni Alfa Romeo - Giulia TI modeli debüt etdi.
1964-cü ildə müstəqil Autodelta bölməsi yaradıldı, o, idman yarışlarında iştirak etmək üçün seriyalı modellərin bazasında hazırlanan idman avtomobilləri buraxır, habelə unikal avtomobil nüsxələri istehsal edirdi.
1965-ci ildə idman yarışlarında iştirak etmək üçün yüngül kuzovlu Giulia GTA (Gran Turismo Alleggerita) modeli buraxıldı.
1970-1980-ci illər
Yetmişinci illər idman uğurları ilə əlamətdar oldu. 1975-ci ildə 33 TT 12 avtomobili Porshe və Renault Alpine kimi modelləri qabaqlayaraq nüfuzlu çempionatlarda qələbələr qazandı. 1977-ci ildə bu uğur yenidən təkrar edildi. GTA dünyada yeganə modeldir ki, 24 saatlıq yürüşlərdə yeddi dəfə dalbadal (1970-1976-cı illərdə) qələbə qazanmışdır. 1974-cü ildə Luragi kompaniyanı tərk etdi. Onun yerinə kompaniyaya gələn Ettore Massaçezi (Ettore Massaccesi) istehsalın yenidən qurulmasına başladı, bu, 1930-cu illərin ortalarında Uqo Qobbatonun apardığı modernizasiyadan sonra ilk yenidənqurma işləri idi.
1980-1990-cı illər
1983-cü ildə Arna (Alfa Romeo Nissan Autoveicoli) modeli buraxıldı, adından göründüyü kimi, bu avtomobil Nissan kompaniyası ilə müştərək istehsal edilirdi.
1986-cı ildə kompaniya FIAT konserninin tərkibinə daxil oldu. Yeni modellərin layihələşdirilməsi “Alfa Romeo” kompaniyasının ənənələri, fərdi üslubu və texnologiyaları mühafizə edilməklə həyata keçirilirdi.
1990-2000-ci illər
Bu onillikdə istehsalda yüksəliş baş verdi. Pomilyano D’Arkodakı zavod Alfa Romeo 145 və 146 modellərindən sonra Alfa Romeo 155 modelini buraxdı, Arezedəki zavod isə yeni Spider və GTA modellərini istehsal etdi.
1997-ci il Alfa Romeo 156 modelinin buraxıldığı il oldu. 1998-ci ildə bu avtomobilə “İlin avtomobili” titulu verildi, elə həmin il əla Alfa Romeo 166 modeli debüt etdi.
2000-2004-cü illər
2000-ci ildə kompaniyanın 90 yaşı tamam oldu.
2001-ci ilin sentyabrında Frankfurt avtosalonunda iki yaraşıqlı avtomobil – Alfa Romeo 156 GTA və Sportwagon GTA nümayiş etdirildi, bu modellər əfsanəvi Giulia Sprint GTA modelinin ənənələrinin davamçısı idilər.
2001-ci ildə Alfa Romeo 147 modeli “2001-ci ilin ən yaxşı avtomobili” adına layiq görüldü.
2003-cü ildə Bolonya avtosalonunda Alfa Romeo GT debüt etdi, onun kuzovu Bеrtоnе atelyesi ilə əməkdaşlıq şəraitində hazırlanmışdı. Nəticədə kompaniyanın ən yaxşı idman ənənələrini təcəssüm etdirən avtomobil alındı.
Yenə də 2003-cü ildə Frankfurt avtosalonunda 8С Competizione konsepti ictimaiyyətə təqdim edildi, Cenevrədəki sərgidə isə Alfa Romeo Centro Stile Kamal nümayiş etdirildi.
2003-cü ildə Cenevrə avtosalonunda bütün təkərləri aparıcı olan Alfa Crosswagon modeli debüt etdi. Elə həmin il italyanlar kompaniyanın flaqmanını elan etdilər: bu, sedan kuzovlu Alfa Romeo 166 modeli idi.
2004-cü ildə kompaniya istehsal etdiyi ilk kütləvi avtomobilin – Giulietta modelinin 50 illiyini geniş qeyd etdi. Kompaniya ətrafında hələ də əfsanələr yaşayır və yeniləri yaranır.
2004-2006-cı illər
2005-ci il Alfa Romeo 159 sedanının debüt ili oldu. Bu model artıq köhnəlmiş olan 156-cı modeli əvəz etdi. Alfa Romeo fanatları bu avtomobilin arxa qapısında yenə də əvvəlki yerdə dəstəklərin peyda olmasını təəccüblə qarşılasalar da, hər halda Alfa Romeo 159 son illərin ən gözəl avtomobillərindən biri olaraq qalır.
Lakin elə həmin il səhnəyə çıxmış Brera modeli əvvəlki modellərin hamısını kölgədə qoydu. Son dərəcə gözəl olan bu kupe Cenevrə avtosalonunda böyük uğur qazanaraq sərginin ən yaxşı avtomobili tituluna layiq görüldü.
2006-cı ildə “Alfa Romeo” kompaniyası mövqelərini daha da möhkəmləndirdi: yeni 159 Sportwagon universalı və Brera - Alfa Romeo Spider modelinin üstüaçıq versiyası istehsal edilərək bazara çıxarıldı. Lakin bu italyan markasının pərəstişkarları üçün ən xoş hadisə kompaniyanın uzun tərəddüdlərdən sonra 8C Competizione superkarının qarşısında yaşıl işıq yandırmaq haqqında qərarı oldu. Kompaniya bu qərarını rəsmən elan etməyə macal tapmamış mühərriki 450 at gücünə malik olan bu nəhəngi almaq istəyənlərin sifarişləri kompaniyanın ofisinə axınla daxil olmağa başladı. Ajiotaj o qədər böyük idi ki, cəmi 500 nüsxədən ibarət seriya hələ model konveyerdə peyda olmamış “satıldı”. Bu modelin ilk nüsxələri ən tez 2007-ci ilin payızında alıcılara çatdırılacaq.
Mənbə: Avtomobil.az jurnalı
