100 min il əvvəl yer üzərində başlamıs soyuqlaşma 13 min il əvvəl istiləşmə ilə əvəz olundu. Istiləşma nəticəsində:
İstiləşmə nəticəsində qədim insanların əmək fəaliyyəti daha da genişləndi. Yığıcılıqla məşğul olan qadınlar əkinçiliyi kaşf etdilər. İlk əkinçilik "toxa əkinçiliyi" adlanırdı. İlk əkinçiliyin vətəni Ön Asiya, ilk əkinçilik bitkiləri isə buğda va аrpа olmusdur.
Maldarlıq Ox və kamanın ixtirası nəticəsində heyvanların uzaq məsafədən ovlanması asanlaşdı. Daha çox ət ehtiyatı aldı edən insanlar diri tutduqları heyvanları öldürmür və onları əhilləşdirirdilər. İlk dəfə it və sonralar davar əhilləşdirilmişdir. Eneolit döründə atın əhilləşdirilməsi ilə bütün ev heyvan-larının əhilləşdirilmə prosesi başa çatdı. Həmçinin bax:
Erkən Tunc dövründə əkinçilik təsərrüfatında yeni mərhələ başlandı. Toxa əkinçiliyi xış əkinçiliyi ilə əvəz olundu. Xişın tətbiqi insan əməyini yüngülləşdirməklə bərabər onu məhsuldar edirdi. Məhz buna görə də tayfa ağsaqqalları becərilən torpaqları qəbilə üzvləri arasında bərabər böldülər. Beləliklə, əmək alətlərinin təkmil-laşməsi nəticəsində qəbilə icmasının böyük təsərrüfatı ауrı-ayrı ailələr arasında bölündü. İcmanın tərkibi dəyişdi və qonşuluq icması yarandı. Qonşuluq icmasının uzvləri icmaçı kəndlilər adlanırdı. İcmaçı kəndlilər aşağıdakılara sahib idi: