Uşaq tərbiyəsində 15 qızıl qayda
Uşaq tərbiyəsində 15 qızıl qayda
Uşağın tərbiyəsi hövsələ, sevgi, müəyyən güc tələb edən kifayət qədər mürəkkəb və uzun sürən prosesdir. Amma tərbiyə zamanı valideynlər sonradan düzəlməyən nəticələrə gətirən bir çox səhvlərə yol verirlər. Tərbiyə prosesini düzgün təşkil etmək üçün uşaq psixoloqları tərəfindən tətbiq olunmuş prinsiplər var.
1. Uşağı şərtsiz qəbul etmək lazımdır. Yəni onu gözəl, bacarıqlı, ağıllı, köməkçi olduğuna görə deyil, sadəcə var olduğu üçün sevmək lazımdır.
2. Əgər uşaq sizdən xahiş etmirsə, onun gördüyü işə qarışmayın. Bununla siz ona bildirmiş olursunuz ki, “sən bacaracaqsan!”.
3. Əgər uşaq çətinlik çəkirsə və köməyinizi qəbul etməyə hazırdırsa, ona mütləq yardım edin. Bu zaman yalnız onun bacarmadığını edin, digər işləri ona buraxın.
4. Bu gün sizinlə birgə etdiklərini sabah təkbaşına edəcək.
5. Tədricən üzərinizdən uşağınızın şəxsi işlərini götürüb, ona ötürün.
6. Uşağın şəxsiyyəti və bacarıqları yalnız onun sevdiyi və məşğul olduğu istiqamətdə inkişaf edir.
7. “Uşağı vurmaq olar”, – deyə heç bir vəziyyət mövcud deyil.
8. Uşağı yalnız ayrı-ayrı hərəkətlərinə görə danlamaq olar. Onu hisslərinə və istəklərinə görə muhakimə etmək olmaz!
9. Gün ərzində uşağınızı bir neçə dəfə qucaqlayın. 4 dəfə qucaqlaşmaq hər kəs üçün vacibdir. Yaxşı əhval üçün isə gün ərzində 8 dəfə qucaqlaşmaq lazımdır. Və bu, yalnız uşaqlar üçün yox, böyüklər üçün də yaxşı olardı.
10. Uşaqla birgə bir neçə məşğuliyyət, ev işi və ya adət düşünün, hansı ki, sevinc zonası yaradacaq.
11. Ən yaxşı cəza – uşağı incitmək yox, onun istəyini yerinə yetirməməkdir.
12. Uşaqlara böyüklərə nisbətən daha çox hərəkət etmək, irəli getmək, yeniliklərlə tanış olmaq gərəkdir. Odur ki, onlara çox şeyi qadağan etmək gur axan çayın qarşısını almaq istəyinə bənzəyir. Bu isə qeyri-mümkündür. Daha yaxşı olar ki, siz ona düzgün və təhlükəsiz halda məcraya düşməsi üçün yol göstərəsiniz.
13. Uşaqlara nizam-intizam və ədəb-ərkan nəinki lazımdır, hətta onlar bunu istəyir və gözləyirlər. Bu, onların həyatını daha aydın və təhlükəsiz edir.
14. Sizin istiliyinizi duyması üçün uşağın tələbatlarını anlamaq lazımdır.
15. Uşağınızda nə isə dəyişmək istəyən zamanı düşünün: bəlkə bu dəyişiklikləri ilk növbədə özünüzdə gerçəkləşdirəsiniz?!
1. Uşağı şərtsiz qəbul etmək lazımdır. Yəni onu gözəl, bacarıqlı, ağıllı, köməkçi olduğuna görə deyil, sadəcə var olduğu üçün sevmək lazımdır.
2. Əgər uşaq sizdən xahiş etmirsə, onun gördüyü işə qarışmayın. Bununla siz ona bildirmiş olursunuz ki, “sən bacaracaqsan!”.
3. Əgər uşaq çətinlik çəkirsə və köməyinizi qəbul etməyə hazırdırsa, ona mütləq yardım edin. Bu zaman yalnız onun bacarmadığını edin, digər işləri ona buraxın.
4. Bu gün sizinlə birgə etdiklərini sabah təkbaşına edəcək.
5. Tədricən üzərinizdən uşağınızın şəxsi işlərini götürüb, ona ötürün.
6. Uşağın şəxsiyyəti və bacarıqları yalnız onun sevdiyi və məşğul olduğu istiqamətdə inkişaf edir.
7. “Uşağı vurmaq olar”, – deyə heç bir vəziyyət mövcud deyil.
8. Uşağı yalnız ayrı-ayrı hərəkətlərinə görə danlamaq olar. Onu hisslərinə və istəklərinə görə muhakimə etmək olmaz!
9. Gün ərzində uşağınızı bir neçə dəfə qucaqlayın. 4 dəfə qucaqlaşmaq hər kəs üçün vacibdir. Yaxşı əhval üçün isə gün ərzində 8 dəfə qucaqlaşmaq lazımdır. Və bu, yalnız uşaqlar üçün yox, böyüklər üçün də yaxşı olardı.
10. Uşaqla birgə bir neçə məşğuliyyət, ev işi və ya adət düşünün, hansı ki, sevinc zonası yaradacaq.
11. Ən yaxşı cəza – uşağı incitmək yox, onun istəyini yerinə yetirməməkdir.
12. Uşaqlara böyüklərə nisbətən daha çox hərəkət etmək, irəli getmək, yeniliklərlə tanış olmaq gərəkdir. Odur ki, onlara çox şeyi qadağan etmək gur axan çayın qarşısını almaq istəyinə bənzəyir. Bu isə qeyri-mümkündür. Daha yaxşı olar ki, siz ona düzgün və təhlükəsiz halda məcraya düşməsi üçün yol göstərəsiniz.
13. Uşaqlara nizam-intizam və ədəb-ərkan nəinki lazımdır, hətta onlar bunu istəyir və gözləyirlər. Bu, onların həyatını daha aydın və təhlükəsiz edir.
14. Sizin istiliyinizi duyması üçün uşağın tələbatlarını anlamaq lazımdır.
15. Uşağınızda nə isə dəyişmək istəyən zamanı düşünün: bəlkə bu dəyişiklikləri ilk növbədə özünüzdə gerçəkləşdirəsiniz?!
