Çərpələng uçuran | Xalid Hüseyni

Çərpələng uçuran | Xalid Hüseyni

Xalid HuseyniKiatabları sevirəm, amma hər kitabı da yox.  Təsirli kitabları daha çox sevirəm. Kafka kimi desəm, gərək kitab mənə “başıma vurulan zərbə” kimi təsir etsin. (Əgər oxuduğumuz kitab bizi başımıza vurulan zərbə kimi sarsıtmırsa, niyə oxumağa vaxt sərf edək ki? F.Kafka)

Oxuduğum kitablar arasında təsirlilərindən biri də Xalid Hüseyninin məşhur əsəri “Çərpələng uçuran”dı. Əsər bestseller də olub, amma nə yalan deyim, əsəri sırf bestsellerdi deyə oxumaq düzgün deyil, məncə. Çünki, elə bestsellerlər var ki, onlar elə də maraqlı deyil. Mənə görə, o kitablar şans əsəri “Gangnam style” kimi məşhurlaşıblar. :)

Əsərin müəllifi Xalid Hüseyni əfqan əsilli Amerika yazıçısıdır, əsas peşəsi həkimlikdir. “Çərpələng uçuran” onun ilk və ən uğurlu romanıdı.(bildiyim qədəri ilə digər romanı da”Min möhtəşəm günəş”di) Düzünü etiraf etsəm, əsərin türkcə adı daha çox xoşuma gəldi-“Uçurtma avcısı”.

Əsər 2003-cü ildə nəşr olunub, dilimizə 2011-ci ildə tərcümə olunub. Dünyada 12 milyondan çox satılıb. 2005-ci ildə roman ABŞ-da bestsellerlər siyahısında üçüncü yeri tutub. 2007-ci ildə isə kitab əsasında eyniadlı film çəkilib.
Kitabı birinci oxumaq məsləhətdi, film də pis alınmayıb, amma kitab qədər təsirli deyil və normal olaraq təhriflər çoxdu. Çünki, o boyda əsəri 2 saatlıq filmə sığdırmaq elə də asan iş deyil. Bütün bunları nəzərə alsaq, film də maraqlıdı.

Demək olar ki, romanda çox mövzuya toxunulub: dostluq, sevgi, fədakarlıq, vətən həsrəti, xəyanət, nifrət...
Əsərin baş qəhrəmanları iki dost- Həsən və Əmirdir.

The kite runnerƏmir-Varlı ailənin övladı. Gözünü açandan həmişə cah-cəlal içində böyümüş bir uşaq. Həyatda çətinliklərlə rastlaşmayıb və təbiətən də zəiflik hiss olunur bu obrazda. Tək sadiq dostu isə qulluqçularının oğlu Həsəndir.

Həsən- Qulluqçu, Həzəra uşağı(Həzəra-Xəzər Türkləridir).Əmirin həqiqi və ən sadiq tək dostu. Əmirdən kiçik olmasına baxmayaraq mərd, dürüst, cəsur və sadiqdir Həsən.

Əsərdə bütün hadisələr Əmirin dilindən nəql edilir. Bir gün Kabildə olduqca məşhur olan Çərpələng uçurtma yarışmasından sonra baş verən hadisə hər şeyi dəyişir. Daha orda nə baş verir, onu yazmıram, oxumaq istəyənlər üçün maraqlı olsun.
Əsərdə həmçinin Əfqanıstanın vəziyyəti yazıçının dili ilə daha aydın çatdırılır. İki Əfqanıstan görürük: müharibədən əvvəlki və sonrakı.
Əsər olduqca axıcıdı və insanı heç yormur, əksinə hər səhifə daha da maraq oyadır.
Bir sözlə, oxumağa dəyər.

Əsərdən aforizmə çevrilən və maraqlı olan hissələr:
● Bax, molla nə öyrədir öyrətsin, dünyada sadəcə bir günah var, bircə dənə. Bu da oğurluqdur.
Bütün başqa günahlar oğurluğun müxtəlif  formalarıdır.  Sən adam öldürəndə, onun həyatını oğurlayırsan. Arvadının ərli, uşaqlarının isə atalı yaşamaq haqqını oğurlayırsan. Yalan deyəndə başqasının həqiqət haqqını oğurlayırsan.  Kələk gələndə, başqasının ədalət haqqını oğurlayırsan.
● Uşaqlar rəngləmə albomları deyil. Sən onları sevimli rənglərinlə rəngləyə bilməzsən.
● Özünü qorumağa cürəti çatmayan oğlan böyüyüb heç nəyə cürəti çatmayan bir kişiyə çevriləcək.
● Əfqanlar ənənələri sevir, qaydalara isə nifrət edirlər.
● Bu dəfə qarışqanın yerində Həsən, lupa ilə ona əziyyət verən isə mən idim.
● Ağlındakı ilə dilindəki bir olan insanlar elə bilir ki, başqalarında da bu cürdür.
● Rəhim xan: Onda Hüməyra və mən bütün dünyaya qarşı idik. Və sənə deyim ki, Əmircan, sonda həmişə dünya qalib gəlir. Dünyanın gərdişi belədir.
● “Az qala qalib gəlmək” olmur. Adam ya qalib olur, ya yox.
● Ancaq nəyinisə əlindən almaq istəyəndə sənə bu qədər xoşbəxt olmağa icazə verirlər…
● Uşaqlar qorxuyla belə mübarizə aparır-  onlar yuxuya gedirlər.
● Həkim “ağrıtmayacaq” deyirsə, işin xarabdır...
● Nəyisə görüb itirmək, heç vaxt ona sahib olmamaqdan daha çətindir.
● Çərpələng o tərəf-bu tərəfə süzdükcə sənin fikirlərin də eyni dolanbacları keçir.
● Lənətə gəlmiş o qədər təmiz idi ki, adam onun yanında özünü təmiz qızılın yanında qoyulmuş qəlp pul kimi hiss edirdi.
● Səndən ötrü min yol!

 
P.S: Əsər haqda çox az məlumat verdim, bilərəkdən, çünki çox məlumat əsərə marağı azlda bilər. Bir sözlə, oxumağa dəyər.

Hazırladı: Axundova Təhminə 

Top