Kişi ədəbiyyatının şorgözlüyü

Üzüm ayağınızın altına, bir oxucum var, hər gün yeni şeir istəyir məndən. Lap nağıllarda hər gün qurban istəyən əjdaha kimi. Dünən dedim ki, bəs qışın gəlməsi şeir deyilmi? Yemədi.

Yenə üzr istəyirəm, böyüklərin əllərindən, kiçiklərin gözlərindən öpürəm, başqa bir oxucum da var, adama qəribə-qəribə suallar verir. Bir dəfə soruşdu ki, sizin ən, ən, ən böyük arzunuz nədir? Qaldım gözlərimi döyə-döyə.

Nə qədər axtardımsa, bu ən böyük arzu şoğəribi ürəyimin heç bir küncündə tapmadım. Yadıma düşdü ki, əslində mənim ən böyük arzum-filan yoxdu, eləcə su üzündə gəmi kimi yaşayıram özüm üçün. Amma bunu oxucuya deməkmi olar, biçarənin həyatdan əli üzülər, xəyalqırıqlığına uğrayar. Yenə sağ olsun, özü məni vəziyyətdən çıxardı, nəsə anlamadığım fəlsəfi şeylər danışdı, mən də dedim, elə sən deyəndi.

Öyünmək kimi çıxmasın, öyünərsə ər öyünsün, öyünmək qadına yaraşmaz, o gün, yəni müsəlmanın  “o günü” məni  televiziyaya çağırdılar. Canlı insandan çox gəlinciyə oxşayan donuq baxışlı  aparıcı qız üzünə saxta bir təbəssüm qondurub ciddi-ciddi soruşdu ki, bəs kişi ədəbiyyatıyla qadın ədəbiyyatının fərqi nədir?

Burda artıq gözlərimi döyməklə iş bitmədi, başladım, siz də məni bağışlayın, ürəyimdə söyməyə. Ağlınıza başqa şey gəlməsin, ürəyimdə  mən ancaq özümü söydüm. On yaşındaykən oyunun şirin yerində evə qaçıb o lənətəgəlmiş ilk şerimi yazdığıma və utanmaz-utanmaz evdəkilərə göstərdiyimə görə.

Sözüm məclisdən kənar, özümü xeyli söyəndən sonra rahatladım və qadın ədəbiyyatının gül camalından, vəsfi-halından, məkri-felindən, kişi ədəbiyyatının vüqarından, əzəmətindən, şorgözlüyündən, arvadbazlığından gözəl bir nitq irad elədim, ilan ağzından qurbağa qurtaran kimi çıxıb gəldim evə.

İçəri təzəcə girmişdim ki, müəllim yoldaşım ev telefonuna zəng elədi ki, bəs ölmüşəm, məni yerdən götür, bu “araşdırmaq” sözündəki “ş” ünsürü nə olan şeydi?  Yəni, dilimizdə aramaq sözü var, araşmaq sözü isə yoxdu, deməli, şəkilçi deyil. Heç bitişdirici samit də deyil, çünki iki sait arasında gəlmir.

Ağlıma gələn ilk variantı dedim ona, dedim ki, bu “ş” mərdimazar  bərpaedici samitdi. Gözünə döndüyüm həmkarım da qayıtdı ki, bəs onda quraşdırmaq sözündəki  “aş” nədi?

Necə deyərlər, “burda nitqim tutuldu”, aldım, görün nə dedim: “Sən hələlik bu sözü bir yerdə gizlət, şagirdlərə göstərmə, düşünüm görüm, neynirəm”.

Elə  müəllim yoldaşımın ağzını boza verib dəstəyi yerinə qoymuşdum ki, kənddə yaşayan dayımoğlu cib telefonuma zəng elədi:

— Bibiqızı, mən ölüm, qulaq as gör, bu qəzəl Nizamınındı, yoxsa Füzulinin?

Anladım ki, dayoğlum əməlli-başlı keflidi, mübahisə də hansısa  içki məclisində tost üstündə düşüb. Başladım  bığlı-saqqalı kişini başa salmağa ki, bu qəzəllərin fərqini bilmək üçün on altıncı əsr türkcəsi ilə müasir Azərbaycan dilini fərqləndirmək kifayətdi.

 Bibioğlum, lənət şeytana, dayoğlum ( bu bibi-dayı məsələlərində həmişə çaşıram) kefli də olsa səsimdən əsəbiləşdiyimi hiss edib tələsik sağollaşdı. Qoymadı deyəm ki, gedin özünüzə başqa “zakuska” tapın, əl çəkin bu Nizamiylə Füzulinin yaxasından.

Əslində bunlar elə də dözülməz məsələlər  deyil, başınızı ağrıtdımsa, üzr istəyirəm. Di gəl bütün bunlardan sonra adamdan “necəsən?” soruşmayalar. Bu suala cavab tapmağa  artıq heç bir istedad kömək eləmir. Əlacsız qalıb uşaqlıqdan əzbərimdə qalmış o cümləyə müraciət edirəm:

Əvvəla salam, salamdan sonra əgər zəhmət çəkib bizim tərəflərin əhvalı ilə tanış olmaq istəsəniz, biz sağ və salamat olub, sizin də sağ və salamat olmağınızı o bir olan Allahdan arzu edirik.

Vəssəlam. Bu qədər bəsit. Sonda bir daha üzr istəyirəm.