Aleksey Tolstoyun «Qızıl açar, yaxud Buratinonun sərgüzəştləri» nağılını və bu nağılın süjeti əsasında çəkilmiş eyni adlı filmi yəqin ki, çoxları xatırlayır. Uşaqlıqda bu nağılı çox sevirdim, filmi də həmçinin...
Evimizdəki çoxsaylı kitabların arasında bu nağılın diqqətimi xüsusi olaraq cəlb etməsinin isə, şübhəsiz ki, özəl səbəbi var idi...
Deməli belə...
Qonşularımdan bir oğlan, ondan 2 yaş kiçik olan bacısından qənaət etdiyi pulları almaq üçün hiyləyə əl atmışdı. Və qızcığazı inandırmışdı ki, əgər o pullarını torpağa basdırsa bir neçə gündən sonra həmin yerdən «pul ağacı» cücərəcək. Qızcığaz isə ildırım sürəti ilə böyüyən bu «ağac»ın «meyvə»lərini dərərək bütün arzularını həyata keçirəcəkdi...
Qızcığaz qardaşının təlimatına uyğun olaraq, bir saat sonra pulların basdırıldığı yeri suladı, təbii gübrə səpdi və ...bir neçə gün sonra aldanıldığını başa düşdü.
«Qızıl açar, yaxud Buratinonun sərgüzəştləri»ni oxuyanda başa düşdüm ki, qonşum bu hiyləni nağılın personajlarından — Bazilio və Alisadan «oğurlayıb». Təbii ki, konkret situasiyaya uyğun müəyyən əlavələr də edib ki, hiyləsi daha inandırıcı olsun...
...Son qiymət artımı ilə bağlı xəbəri eşidəndə nədənsə Bazilio və Alisanın hiyləsini, eləcə də bu hiyləni nağıldan gerçəkliyə çevirməyi bacaran qonşumu xatırladım. Hələ uşaqlıq illərimdə, hələ nağıllara inandığım zamanlarda qonşu qızının və Buratinonun sadəlöhvlüyü məni heyrətə gətirmişdi...
Qiymət artımını tərifləyənlərin arqumantlərini oxuyanda da eyni dərəcədə heyrətləndim.
Aleksey Tolstoyun Karlo Kollodinin «Pinokkio» nağılından "çırpışdırdığı" sujet xəttinin qəhrəmanı Buratino (Pinokkio) yalan danışanda burnu uzanırdı… Bir anlığa eyni olayın Azərbaycanda gerçəkdən baş verə biləcəyini təsəvvür etməyə çalışdım… Əgər belə olsaydı, yəqin ki, dünyanın bütün estetik cərrahlarını şərti olaraq USD (Uzanmış Burun Sindromu) adlandırdığım bu yeni xəstəliyin fəsadlarını aradan qaldırmaq üçün ölkəmizə dəvət etmək məcburiyyətində qalacaqdıq.
Amma nə edək ki, Siseron demiş, «kağız qızarmır», burun da uzanmır...
Biz Buratinoyuq? «Dünya» adlanan marionet teatrının nə zamansa insan ola biləcəyini ağlına belə gətirə bilməyən çarəsiz taxta «aktyor»larıyıq? Biz kimik? Bilmirəm...
...Gedək əlimizdə qalan 3-5 qəpiyi də topağa basdıraq, üzərinə gübrə səpək, yaxud ..., su çiləyək… dərdlərimizə, hiylələri görməzdən gələk...
Pulumuzu 1-2 faizlə xarici banklarda saxlamaqla torpağa basdırıb nə zamansa yerindən «pul ağacı»nın cücərəcəyini gözləməyimiz arasında nə fərq var ki?
P.S. Kim deyir fəsli-bahar xoşdu bizə
Qış günü cuşa gəlib yaz satarıq.
Qapqara neftimizi ingilisə,
Millətə işvə ilə naz satarıq.
Min cürə ad taparıq bəd əmələ,
Sıyırıb xəncəri vurruq təmələ,
Fatma, ya Məmmədəli keçsə ələ
Yolarıq tüklərini, daz satarıq.
Kimə nə on alarıq, beş verərik,
Kimi işdən çıxarıb, iş verərik...
Varlıya hər şeyi peşkəş verərik,
Kasıba zurna, qaval, saz satarıq.
Demə rüşvət, bu nə söz… «Süftə» — halal,
Gecə-gündüz olarıq kefdə — halal!
Gürcüyə qaz veririk müftə — halal,
Millətin «turba»sına «paz» satarıq.
Müəllif: Elçin Mirzəbəyli
Mənbə: baymedia.az