Ən uğursuz yaş
Ən uğursuz yaş
Gənclər müstəqilliyin çatışmamazdığından, qocalar isə ölümün yaxınlaşmasından əzab cəkirlər. lakin amerikan tədqiqatçıları hesab edirlər ki, ən pis vəziyyət insanlarda yaş 40-ı ötdükdən sonra başlayır. 
Əvvəlki tədqiqatlara görə belə hesab edirdilər ki, insanın psixi sağlamlığı onun yaşından asılı deyildir.Lakin ABŞ Dartmurt kollecinin və Uorvik Universitetitinin mütəxəssisləri bu müddianı təksib etdilər. Onlar Amerika, Avropa və bir neçə inkişaf etmiş ölkələrdə 2 milyon respondent arasında sorğu keçirərək, psixi sağlamlıq sahəsində ən böyük həcmli tədqiqatlardan birini apardılar.
Nəticədə alimlər özünə məxsus “xoşbəxtlik qrafiki” quraraq, burada özündən və öz həyatından razılıq zirvəsinin gənclik və gocalıqda olmasını, orta yaşın isə ən uğursuz və bədbaxt olduğunu göstərdilər.
Belə ki, mütəxəssislər tərəfindən sorğu kecirilənlər arasında ən müxtəlif sosial qrupların nümayəndələri, milliyəti, gəliri, maraqları və s. müxtəlif olan insanlar olmuşdur. Sorğunun nəticələri hamı üçün – varlilar və kasıblar, ailəlilər və subaylar, kişilər və qadınlar üçün təxminən eyni olmuşdur. Alimlərin mülahızəsinə görə, insan həyatının ən krizis dövrü 44 yaşdır.
— Belə bir hal məntiqə uygun olardı ki, insan qocaliğı və ölümü nə qədər çox hiss edirsə, bir o qədər özünü bədbəxt hesab edir. Lakin tədqiqatların müəlliflərindən biri olan professor Endryu Osvald söyləyir ki, bu tamamilə əksinədir.
— Orta yaşlı insanlar depressiyaya daha çox meylli olub, qoca insanlara nisbətən özlərini qat-qat az xoşbəxt hesab edirlər. Bunun səbəbi bizim üçün çox müəmmalıdır, lakin tədqiqat nəticəsində alınan sübütlara heç bir şübhə ola bilməz.
Hal-hazırda mütəxəssislərin bu “krizisin” əmələ gəlmə səbəblərinə bir neçə fərziyələri vardır. Bunlardan birinə görə, gənc yaşlarda insanın çoxlu arzu və təşşəbüsləri olur və bunların gələcəkdə tamamilə həyata keçəcəyi güman edilir. Lakin yaşlaşdıqca biz məyus oluruq, əlimiz işdən soyuyur və dəyərlərə yenidən baxmalı oluruq.
– Heç da hamı estrada ulduzu və ya məhşur futbolçu olmur, – Osvald öz şərhində söyləyir. – 30-40 yaşlarında elə bil ki, realliq bütün problemləri ilə birlikdə bizim “üzərimizə tökülür”. Lakin qocalıqda biz həyat həqiqətləri ilə barışmağı öyrənirik və buna görə də özümüzü rahat hiss edirik.
Digər fərziyəyə görə, xoşbəxt insanlar çox yaşayır. Başqa sözlə qoca yaşlarına qədər həyatdan narazılar yox, həzz almağı bacaranlar yaşayır. Digərləri isə 40 yaşında depressiyaya düşür və 50-60 yaşlarında vəfat edirlər. Digər fərziyəyə görə isə qocalıqda insan həyatı necə var ele də qəbul edib qiymətləndirir, çünki dostlarının və yaxınlarının həyatı tərk etdiklərini görür.
– Osvald deyir ki, ümüd edirik ki, bizim tədqiqatlarımız gələcəkdə bu fenomenin öyrənilməsi üçün bir təkan olacaqdır. Əgər insanlar başa düşsələr ki, onların depressiyaları və çətinlikləri yaşla əlaqədar normal haldır, yəgin ki, onda onlar bu krizisi qat-qat asan keçirələr.
Əvvəlki tədqiqatlara görə belə hesab edirdilər ki, insanın psixi sağlamlığı onun yaşından asılı deyildir.Lakin ABŞ Dartmurt kollecinin və Uorvik Universitetitinin mütəxəssisləri bu müddianı təksib etdilər. Onlar Amerika, Avropa və bir neçə inkişaf etmiş ölkələrdə 2 milyon respondent arasında sorğu keçirərək, psixi sağlamlıq sahəsində ən böyük həcmli tədqiqatlardan birini apardılar.
Nəticədə alimlər özünə məxsus “xoşbəxtlik qrafiki” quraraq, burada özündən və öz həyatından razılıq zirvəsinin gənclik və gocalıqda olmasını, orta yaşın isə ən uğursuz və bədbaxt olduğunu göstərdilər.
Belə ki, mütəxəssislər tərəfindən sorğu kecirilənlər arasında ən müxtəlif sosial qrupların nümayəndələri, milliyəti, gəliri, maraqları və s. müxtəlif olan insanlar olmuşdur. Sorğunun nəticələri hamı üçün – varlilar və kasıblar, ailəlilər və subaylar, kişilər və qadınlar üçün təxminən eyni olmuşdur. Alimlərin mülahızəsinə görə, insan həyatının ən krizis dövrü 44 yaşdır.
— Belə bir hal məntiqə uygun olardı ki, insan qocaliğı və ölümü nə qədər çox hiss edirsə, bir o qədər özünü bədbəxt hesab edir. Lakin tədqiqatların müəlliflərindən biri olan professor Endryu Osvald söyləyir ki, bu tamamilə əksinədir.
— Orta yaşlı insanlar depressiyaya daha çox meylli olub, qoca insanlara nisbətən özlərini qat-qat az xoşbəxt hesab edirlər. Bunun səbəbi bizim üçün çox müəmmalıdır, lakin tədqiqat nəticəsində alınan sübütlara heç bir şübhə ola bilməz.
Hal-hazırda mütəxəssislərin bu “krizisin” əmələ gəlmə səbəblərinə bir neçə fərziyələri vardır. Bunlardan birinə görə, gənc yaşlarda insanın çoxlu arzu və təşşəbüsləri olur və bunların gələcəkdə tamamilə həyata keçəcəyi güman edilir. Lakin yaşlaşdıqca biz məyus oluruq, əlimiz işdən soyuyur və dəyərlərə yenidən baxmalı oluruq.
– Heç da hamı estrada ulduzu və ya məhşur futbolçu olmur, – Osvald öz şərhində söyləyir. – 30-40 yaşlarında elə bil ki, realliq bütün problemləri ilə birlikdə bizim “üzərimizə tökülür”. Lakin qocalıqda biz həyat həqiqətləri ilə barışmağı öyrənirik və buna görə də özümüzü rahat hiss edirik.
Digər fərziyəyə görə, xoşbəxt insanlar çox yaşayır. Başqa sözlə qoca yaşlarına qədər həyatdan narazılar yox, həzz almağı bacaranlar yaşayır. Digərləri isə 40 yaşında depressiyaya düşür və 50-60 yaşlarında vəfat edirlər. Digər fərziyəyə görə isə qocalıqda insan həyatı necə var ele də qəbul edib qiymətləndirir, çünki dostlarının və yaxınlarının həyatı tərk etdiklərini görür.
– Osvald deyir ki, ümüd edirik ki, bizim tədqiqatlarımız gələcəkdə bu fenomenin öyrənilməsi üçün bir təkan olacaqdır. Əgər insanlar başa düşsələr ki, onların depressiyaları və çətinlikləri yaşla əlaqədar normal haldır, yəgin ki, onda onlar bu krizisi qat-qat asan keçirələr.
