Olimpiya oyunlarının tarixi kateqoriyası üzrə məqalələr

III Olimpiya oyunları 1 iyul — 23 noyabr (5 aya yaxın) 1904-cü ildə ABŞ-ın Sent-Luis şəhərində keçirildi. Burada 12 ölkənin 625 idmançısı, o cümlədən 8 qadın iştirak edirdi. Sent-Luis şəhərində olimpiyaçılar 17 idman növündə 103 medal dəsti uğrunda mübarizə aparmışlar.

Maraqlıdır ki, iştirakçiların 533 nəfəri ABŞ nümayəndələri olmuşdur. III Yay Olimpiya oyunlarını bir növ, amerikanların Olimpiadası da adlandırmaq olar. Təşkilat komitəsi təsadüfdənmi, qəsdənmi ümumdünya sərgisini olimpiya günlərinə saldıqları üçün oyunların keçirilmə müddəti yenə uzandı.

Olimpiadaların dirçəlişində Pyer de Kubertenin xidmətləri şərəfinə oyunlar 1900-cü ildə Fransanın paytaxtı Parisdə keçirilmişdir. Yarışlarda (20 may — 28 oktyabr) 20 ölkənin 1066 idmançısı proqramın 15 növü üzrə 65 dəst medal uğrunda mübarizə aparmışlar.

Paris Olimpiadası Afinadakına nisbətən bir qədər sönük keçmişdir. II Olimpiya oyunları ilə eyni vaxtda Fransanın paytaxtında ümumdünya ticarət sərgisi də keçirilmişdir. Olimpiya oyunlarının təşkilatçıları elə zənn edirdilər ki, sərgi oyunlara şan-şöhrət gətirəcəkdir. Əksinə, sərgi Olimpiadanı kölgədə qoymuşdur.

1896-cı il aprelin 6-da Afinanın Mərmər stadionunda 80 min tamaşaçı qarşısında dünyanın 13 ölkəsindən gəlmiş 311 idmançı qaçış cığırına çıxmışlar. Olimpiya oyunlarında Avstraliya, Avstriya, Bolqarıstan, Böyük Britaniya, Macarıstan, Almaniya, Danimarka, ABŞ, Fransa, Çili, İsveçrə, İsveç və Yunanıstandan gəlmiş idmançılar iştirak edirdilər.

IV Olimpiya oyunları 1908-ci il aprelin 27-dən oktyabrın 31-nə kimi İngiltərənin paytaxtı London şəhərində keçirilmişdir. Bu mötəbər yarışa 22 ölkənin 2059 nümayəndəsi 24 idman növü üzrə 106 dəst medal uğrunda mübarizə aparmışlar. Bu oyunlarda 36 qadın idmançı iştirak etmişdir. Yarışlar üçün xüsusi olaraq 100 min nəfərlik «UaytSiti» stadionu tikilib istifadəyə verilmişdi. Türkiyə, Rusiya, İslandiya və Yeni Zelandiya ilk dəfə Olimpiadada iştirak edirdilər.

Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin Olimpiya hərəkatı məsələləri üzrə nizamnamə və sənədlər toplusu (əsas məqsədləri, prinsipləri, əsasnaməsi, Olimpiya oyunlarının təşkili və keçirilməsi qaydaları və s.) Pyer de Kuberten tərəfindən təklif olunmuş, Olimpiya xartiyasının əsasları 1894-cü ilin iyununda Parisdə keçirilmiş Beynəlxalq İdman Konqresində təsdiq edilmiş və müasir Olimpiya oyunlarının təşkili və Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin yaradılması haqqında qərar qəbul olunmuşdur. Sonralar Olimpiya xartiyasına bir sıra əlavələr edilmiş, izahlar və təlimatlar tərtib olunmuşdur, lakin Kubertenin işləyib hazırladığı Əsasnamədə bu günə qədər əsaslı dəyişiklik edilməmişdir.
Olimpiya xartiyası 5 bölmədən ibarətdir.

Olimpiya oyunları zəmanəmizin və beynəlxalq idman aləminin ən yüksək zirvəsində durmuş müqəddəs bir ictimai təşkilatdır.
«Bəşəriyyətə işıq və istilik bəxş edən günəşin xeyirxahlığı əvəzsizdir. Insanlara bolluca sevinc bəxş edən Olimpiya oyunlarının da oyunlar arasında tayı bərabəri yoxdur.»(Yunan şairi Pendra)
Təsadüfi deyildir ki, qədim Olimpiya oyunlarının yaranması haqqında bir-birindən maraqlı-miflər yaranmışdır.
Olimpiya oyunları dedikdə yalnız idman yarışlarını, idman həyatının insanlara bəxş etdiyi dəyərləri dar mənada yox, geniş, fəlsəfi anlayış kimi qəbul etmək lazımdır.

Olimp Yunanıstanda ən yüksək dağ massivi olub, Egey dənizi sahilində yerləşir. Hündürlüyü 2911 m-ə qədərdir. Əhəngdaşı və kristallik yamacları dar dərələrlə kəsişmişdir. Bu dağın həmişə yaşıl kolları, enliyarpaqlı şam meşələri var. Qədim yunan mifologiyasında Olimp müqəddəs dağ, Zevs başda olmaqla allahların məkanı hesab olunurdu. Allahların burada keçirilən məclisi də Olimp adlanırdı.
Bundan əlavə, bir sıra bədii özfəaliyyət kollektivlərinin xalq yaradıcılığı və müsabiqələri, məktəblilər arasında hər hansı bilik sahəsində konkret tapşırıqları daha yaxşı yerinə yetirmək üzrə keçirilən yarışlar (məsələn, riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, fiziologiya və s. fənlər üzrə) da Olimpiada adlanır.
Olimpiya oyunları Qədim Yunanıstanda Olimpiya şəhərində ilk dəfəe. ə. 776-cı ildə Zevsin şərəfinə yarışlar keçirilməyə başladı. Olimpiya oyunları 5 gün ərzində keçirilir, 1-ci və 5-ci günlər təntənəli mərasimlərə, qalan günlər isə idman yarışlarına həsr edilirdi.
Digər rəvayətə görə, Ellada hökmdarı İfıt Sparta hökmdarı Likurqla müqavilə bağlayır və bu şərəfə dostluq bayramı keçirməyi qərara alırlar.
Müəyyən müddət keçdikdən sonra Ellada torpağında bütün hərbi əməliyyatlar dayandırılır. Oyunların keçirilməsi mərasimi əmək, məişət və sülh rəmzinə çevrilir.