uğur psixologiyası kateqoriyası üzrə məqalələr

Keçən şənbə: “bu mövzunu,yoxsa o mövzunu yazım”,- deyə düşünərkən oğlum imdadıma yetişdi. “Facebook filmini ( The Social Network ) yaz”,- dedi. “Əsl sənin mövzundu.” İnsan qaynaqları əsaslı bir film… Üstəlik Oscar alması da gözlənilir.

Haqlı idi…

Facebookun əhvalatı, əsrin müvəffəqiyyət əhvalatı idi. Dünyanın ən çox istifadə edilən bir neçə markasından biriydi. 500 milyon üzvü vardı. Dünya əhalisinin altı milyard olduğu düşünüldüyündə və məktəb əvvəli uşaqlar ilə 75 yaşın üzərindəki yaşlılar nəzərə alınmadıqda təxminən hər səkkiz, doqquz adamdan biri Facebooka üzv idi.

Qadın səhər yuxudan qalxır.Güzgüyə baxır və başında yalnız üç saç telini görür ...
" Hmm… " deyir… " Yəqin bu gün saçımı hörəcəyəm ..." Elə də edir, günü də çox gözəl keçir ...
Ertəsi gün qalxır, güzgüyə baxır… Başında iki saç teli qaldığını görür…
" Hmm ..." deyir… " Bu gün saçımı iki hissəyə ayıracağam ..."

Deyəcəksiniz ki,mən də?Əlbəttə ki,siz də!Sizə bəxş edilən ucsuz-bucaqsız nemətlərə bir az nəzər salsanız və onlar haqqında bir az düşünsəniz,siz də “Əlibaba və qırx quldur”nağılındakı xəzinədən çox daş-qaş olduğuna heyrət edəcəksiz…

Bankda bir hesab sahibi olduğunu düşün, hesabına hər səhər 86.400 dollar pul qoyulur, lakin bu pulun hamısını axşama qədər xərcləmək məcburiyyətindəsən, sabahısı günə transfer edilə bilməz. Pulu istifadə etsən də istifadə etməsən də hesab hər axşam sıfırlanır. Nə edərsən? Təbii ki hamısını xərcləməyə çalışarsan; Hamımız, Zaman adlı bu bankın müştəriləriyik;

Uzun illər Kanzas şəhərində bir gənc qəzetçi çəkdiyi karikaturaları satmaq istəyir.Ancaq bütün qəzetlər az qala bir ağızdan (bir az da kobud ifadə ilə) ona eyni şeyi deyirdilər: “Səndən karikaturaçı olmaz.Yaxşısı budur,bu sənəti unut!”Ancaq karikatura onun ən böyük xəyalını necə unuda bilərdi?Bir də o karikaturasını unutsa da ,karikatura onu unutmurdu...
Nəhayət,bir gün xeyriyyə cəmiyyətlərindən biri gənci işə qəbul etdi.Ancaq bunun üçün onun bir emaltxanaya ehtiyacı var idi.Beləliklə,gənc həm orda işləyə,həm də yaşaya bilərdi.
Çox keçmədi ki,cəmiyyət köhnə zirzəmilərindən birini ona verdi.Ancaq zirzəmi,sözün əsl mənasında,siçanların işğalı altında idi.Gənc burada həm işləməli,həm də yaşamalı oldu.Ancaq gün gələcək bu siçanlardan biri (elə o gənc kimi) bütün dünyada məşhur olacaqdı.
Dünyanın hər yerində məşhur olan bu siçan Mikki Maus,gənc isə Uolt Disney idi...

Hər niyyətin arxasında bir niyyət dayanır.İnsan kimə və niyə yaxşılıq etdiyini,yaxşı bilməlidir.Əslində yaxşılıq da,pislik də müəyyən mənada insanın xarekteridir.Bu məsələdə Həzrət Əlinin məşhur misalı çox gözəl nümunədir:
“Soruşurlar:
-Əgər siz bir yaxşılıq etsəniz və o bunun əvəzində sizə pislik etsə,nə edərdiniz?
İmam cavab verir:
-Əlbəttə yaxşılıq edərdim.
-Əgər o yenə pisliklə cavab versə?
-Yenə yaxşılıq edərdim.
-Bu necə olur ki,siz onun hər pisliyinə yaxşılıqla cavab veririsiniz?
Həzrət Əli suala sualla cavab verir:
-Bəs bu necə olur ki,mən yaxşı olduğum halda onu pisliyindən çəkindirə bilmirəm,o isə pis olduğu halda məni yaxşılığımdan çəkindirir?..”
Göründüyü kimi burada yaxşılıq və pislik keyfiyyət kimi yox,xarakter kimi qarşımıza çıxır.Bir də unutmayaq ki,insan bir iş görəndə hər şeydən əvvəl Allahı düşünürsə,hər əməli üçün ürəyinə Ona hesabat versə,heç bir yaxşılğı itməz.El arasında çox gözəl bir söz var: “Balığı at dəryaya,balıq bilməsə də,Xaliq bilər”.Əslində insanın niyyəti də elə bu olmalıdır.
İnsan yaxşı əməlinin əvəzini kimdən umursa,mükafatını da ona görə alır.Əgər birinə kömək edəndə nə vaxtsa onun sənin borcundan çıxacağını düşünürsənsə,daha doğrusu,hər yaxşılğı verilmiş bir borc kimi qəbul edirsənsə,əlbəttə aldığın ürəyincəolmaaycaq.Məsələni bir qədər də açıqlasaq,deməliyik ki,Allah dünyanı istəyənlərə dünyanı,axirəti istəyənləri axirəti verir.Və hər kəs öz niyyətinin əvəzini alır.
Bu yerdə onu xatırladaq ki,yaxşılıq edib sonradan başa qaxmaq da çox çirkin əməldir.Peyğəmbərimiz (s.ə.s) bildirir ki,Allah,etdiyi yaxşılığı başa qaxanların üzünə baxmaz,onunla danışmaz.Ancaq bir məsələ var ki,bəzən səbrimiz daralır,bəzən kimdənsə umub-küsürük.Belə məqamlarda mümkün qədər özünü ələ almaq,sakitləşmək və “kənara çəkilmək” lazımdır.Çünki səbir hər şeyi öz yoluna qoyur...

Deyilənə görə, İsaak Nyuton doğulanda o qədər zəif olub ki, sağ qalacağına heç kəs inanmayıb. Sən demə, fiziki baxımdan cılız şagird olan Nyutonu elmin göylərinə ucaldan, onu dünyanın ən dahi insanlarından biri halına gətirən əsas səbəblərdən biri sinif yoldaşının onun qarnına yumruq vurması olub. 
Bir dəfə dərsini danışan Nyutonu müəllim tərifləyir. Bunu həzm edə bilməyən sinif yoldaşı bir daha dərs öyrənməməsi üçün İsaakın qarnına möhkəm bir yumruq vurur. Yumruq vuran uşaq məktəbin ən yaxşı şagirdi idi və istəmirdi ki, heç kəs onu ötsün.
Uşaqlıq illərində hansımızın qarnına yumruq dəyməyib ki? Ancaq heç birimiz Nyuton ola bilməmişik. Bilirsinizmi niyə?

İnsanların özləriylə əlaqədar bəyəndikləri xüsusiyyətləri azdır, amma bəyənmədikləri və narahat olduqları xüsusiyyətlərinin siyahısı sərhədsiz ola bilir. Məhz həyatı zəhər edən düşüncələrdən bəziləri.

1. Mən itirdim

2. Birinin mənə sahib çıxması lazımdır

3. Risk etməyi sevmirəm

1. Uğurun ilk düşməni tənbəllikdir.

Uğur qazanma yolunda sənin ən böyük düşmənin tənbəllikdir. Burada sənə tənbəlliyin tərifini açası deyiləm. Onu mən, sən, hamımız az-çox tanıyırıq. Tənbəllik insan qarşısına çıxan, onunla kişi kimi savaşan bir düşmən deyildir. Əksinə, qədim sehirli nağıllardakı qəhrəmanlar kimi, cilddən -cildə girərək və min bir hiylə quraraq məğlub etməyə çalışan bir nakişidir. Təhlükənin böyüklüyü də buradan irəli gəlir. Tənbəlliyin digər adları öləziklik, yüngüllük, yelbeyinlik, ətalətlilik, keylik, kefcillik, cansevərlikdi. Tənbəllik aktyor kimi tez-tez rolunu dəyişir. Bəzən səmimi və yaxşılığını istəyən dost görkəmi alır. Bəzən ən ədalətli insan olur, yorğun düşür, xəstə olur. Bəzən iş tutan kimi görünür, amma heç bir iş görmür.

Yaxşı başlayan hər nə varsa, pis qurtarır, Pis başlayan isə ondan da pis qurtarır...” (Artur Blox, “Merfi qanunu”)
Bizim dövrümüzdə optimist olmaq asan deyil! “Yenə işlərim pis gedir. Mən belə də bilirdim” deyimi daha məqsədəuyğundur və adətən biz bu deyimə üstünlük veririk. Lakin optimist olmaq nəinki yaxşıdır, həm də sərfəlidir. Hətta maddi nöqteyi-nəzərdən!
Optimist nəinki sabahın daha yaxşı olduğunu düşünür, həmçinin vəziyyətə uyğun olaraq hərəkət edir. Gələcəyinin daha yaxşı olması üçün hərəkət edir. Nəticə isə? Optimistlərin gələcəyi həqiqətən də uğurlu olur. Pessimistlərdə isə vəziyyət ürəkaçan olmur.