uğur psixologiyası kateqoriyası üzrə məqalələr

" Sizi incidən insanları əfv edin, dostlarınızı sevin, pisliyə yaxşılıqla cavab verin" — bu fikirlər müqəddəslərdən bizlərə miras kimi qalıb. Əgər bağışlamağı bacarmaq müqəddəslik, alilik hesab olunursa, o zaman fikrimcə bizlər arasında bu cür insanlar çox azdır. Çünki həqiqətən də bizləri incidən, əziyyət verən insanı bağışlamaq çox çətindir. Bunun üçün uzun mənəvi yol keçmək lazımdır.Çox zaman bizlərə elə gəlir ki, pisliyə yaxşılıqla cavab vermək ədalətli deyil. Həm də kim deyir ki, həyat ədalətlidir? Bəziləri bağışlamanı cəsarətli addım, bəziləri isə  zəiflik hesab edirlər — hansı ki, onlar intiqam almağa üstünlük verərdilər. Bəs siz bu barədə nə düşünürsünüz? Bağışlamağı bacarırsınızmı? Hansı hərəkəti heç zaman bağışlamazsınız? Qəlbdə inciklik saxlamaq lazımdırmı?

Uğur qazanmağa, uğurlu olmağa qoşulmuş hekayə və rəvayətlər hazırda ən aktual mövzulardandır. Bu haqda kitablar yazılır, konfranslar təşkil edilir, seminarlar veririlir. Amma nədənsə heç cür uğur qazanmaq uğrunda uğurlu ola bilmirik. Bəs nə etməli, nəyə fikir verməliyik?
Bu mənada, uğur əldə etmək istəyən birisi ilk növbədə imicinə fikir verməlidir. İmic fərdin və ya bir təşkilatın özünü ictimaiyyətə təqdim etmə formasıdır, onun görünüşüdür.  Mal əvəzinə markaların satıldığı, adamların əvəzinə isə adların, soyadların ön planda gəldiyi müasir dünyada uğur qazanmaq uğrunda daha səmərəli çalışmaq lazımdır. 

Mən hər şeyi bilirəm”, “mən hamıdan ağıllıyam”, “mən hamıdan gözələm”, “sən kimsən eee?”… və s. Belə ifadələr görəsən bizi nəyə və hara aparır?

Psixoloqların dediyinə görə, insan özünü sevməlidir. Razıyam, amma, hər şeydə olduğu kimi bunun da bir qaydası var. Hətta, bu barədə bir kitab (“Öz həyatıvı, öz bədənivi sağalt. Güc bizim daxilimizdədir.”) da oxumuşam, hansı ki, bu kitabda Luiza L.X. yəni, müəllif özü haqda məlumat verir və bildirir ki, o həyatda müxtəlif çətinliklərlə üzləşmiş, həyatın ən ağır zərbələrinə tuş gəlmiş və xərçəng xəstəliyinə belə tutulmuş biri idi. O, öz düşüncələrini, fikirlərini tamamilə dəyişərək xəstəliyi belə yendiyini yazır və bundan sonra bir psixoloq kimi milyonlarla insana da bu yolda kömək edərək onların da sağalmasına bir növ vəsilə olur. Onun tövsiyyə etdiyi dərman budur:

Bir sıra problemlər mövcuddur ki, insanlara danışıqlar zamanı arzuolunan nəticəni əldə etməyə mane olur:
• insanlar çox vaxt anlaşılmaz danışırlar.
• İnsanlar çox vaxt müsahiblərinin sözünə diqqət yetirmirlər.
• İnsanlar çox vaxt deyiləni olduğu kimi başa düşmürlər.
Bu ona görə baş verir ki, informasiyanın ötürülməsi və qəbul edilməsi prosesi çox mürəkkəb olub bir çox detallardan asılıdır: bu, həm informasiya mübadiləsində iştirak edən insanlardır, həm də onun keçdiyi kanallardır.
İnformasiya mübadiləsinin mühüm addımı informasiya məsələsidir. Danışıqlar üzrə tərəfdaşınızın situasiyaya baxışları haqqında məlumat alarkən, siz onun mühüm və kritik hesab etdiyi problemlərin həlli üçün zəmin hazırlayırsınız.

“Kor bir adamın dünyası onun yalnız toxunma hissiyyatından ibarətdir. Uğurlu bir adamın  dünyası isə xəyalları boyu uzanır. Böyük xəyallarla yaşayanların uğurları da  böyük olur”, – deyə C. Maksvell qeyd edir.

Həyatda heç bir riski olmayan və çox zövqlü yeganə bir iş var: xəyallara dalmaq. Xəyal dənizində gəmi batmaz. Zamansız və məkansız bir müstəvidə xəyallar quraraq fikirləşərkən, bəlkə də, gələcəyin bir çox uğurlu layihələrinin təməlini atmış olur insan.

Orijinal fikirlər, böyük kəşflər xəyallarla başlamışdır. Xəyal bacarıq qapısının cəftəsi kimidir. Uğurlu işlər, rekordlar ərəfəsində xəyal sanki tramplin rolunu oynayır.

Xəyal etmək dedikdə, əlbəttə ki, hər tərəfi gül-gülüstan, özümüzü isə çəmənlikdə istirahət edən şahzadə kimi fikirləşməyi nəzərdə tutmuruq. Həyatın acı reallığını istəməsək də, qəbul etməliyik. Lakin bu reallıq qarşısında  ümidsizliyə düşməmək, daxili inamı bərpa etmək üçün xəyallarımızdan istifadə etməliyik. Belə demək mümkündürsə, ziddiyyətləri ixtisar etmək üçün “romantik fikirləşib, realist kimi yaşamalıyıq”.

Hərəkətə keçməzdən əvvəl görəcəyimiz işi xəyallarımızda canlandırmaq bizə əlavə motivasiya verər. Xəyallarımızı işə salaraq, “əvvəl hərəkət, sonra motivasiya” kimi səhv düşüncəmizi “əvvəl motivasiya, daha sonra hərəkət” prinsipinə çevirməliyik. Eyni zamanda, xəyal qurmanın əks-təsir verə biləcəyini də nəzərə alaraq, xəyal gücümüzdən yalnız motivasiya vasitəsi kimi yararlanmalıyıq.

Ümid kasıbın çörəyidirsə, onun ən böyük sərmayəsi xəyaldır. İnsan üçün puç olmamış ümidlər və reallığa qovuşmuş xəyallar var-dövlətdən daha əhəmiyyətlidir.

Malik olduğumuz, amma görüb duya bilmədiyimiz elə var-dövlətimiz var ki, ömür boyu bizə baxaraq mövcudluğundan xəbər vermək istəyir. Ancaq nədənsə, biz bu gözü həmişə yumulu formada görürük.

Mənbə SƏMƏRƏLİ İŞ HƏYATI kitabı
Müəllif SƏLİM ÖZDƏMİR

N. Makiavellinin ideyaları müasir sosioloji elita nəzəriyyəsinin (V. Pareto, Q. Moska, Ç. Mills ) əsasını qoymuş və menecer inqilabı nəzəriyyəsinin müəllifi C. Bernheymə təsir etmişdir. Bir nüfuzlu şəxs və sələf kimi ona bürokratiyanın(M. Veber, R. Mixels), postsənaye cəmiyyətinin və siyasi proqnozlaşmaların (D. Bell, Q. Kan) nəzəriyyəçiləri istinad edir.

Mütəxəssislər Makiavellinin müasir sosial idarəetməyə təsir edən 4 prinsipini xatırladırlar: 1) liderin nüfuzu və ya hakimiyyəti onun tərəfdaşlarının dəstəyindən kök alır; 2) tabe olanlar bilməlidirlər ki, öz liderlərindən nə gözləyirlər və anlamalıdırlar ki, liderləri onlardan nə gözləyir; 3) lider sağ qala bilmə iradəsinə malik olmalıdır; 4)lider- həmişə tərəfdaşları üçün müdriklik və ədalət nümunəsidir.

Həyat rəngarəngdir, həyat maraqlıdır. Amma, bəzən bizlər bu marağı görmürük, anlamırıq. Elə bilirik ki, hər şey necə də mənasızdır. Həyat qazanında günlərimizi qaynadıb gedirik, amma, bilmirik ki, bu yeməyə necə dad qataq. Bəzən arzularımız, istəklərimiz yarı yolda qalır, çin olmurlar, bu da yava-yavaş bizim qol-qanadımıza çart verir. Amma, həyatda optimist olmaq lazımdır. Həyata gülmək lazımdır ki, həyat da sənə gülsün.  Biz özümüz özümüzü günün qaralığına inandırsaq gün həqiqətən də qara olmazmı? 
Bir məsəl var: – Əgər hal-hazırda olduğun yer səni qane eləmirsə yerini dəyiş. Sən ki ağac deyilsən!!! Biz isə irəliyə baxmağı bacarmırıq. Halbuki, bacarsaq, nələrə nail olarıq, nələrə. Həqiqətən də, axı biz ki, ağac deyilik, bəs nə üçün eyni yerdə didinib-durur, irəliyə doğru hərəkət edə bilmirik?! Sonra da ruhdan düşüb qara günün qaranlığında solub gedirik.

Yer üzündə optimist olmaq, həyata sağlam baxışlarla baxmaq lazımdır. Bunun üçün bizlər ilk öncə qarşımıza məqsəd qoymalıyıq. Məqsəd çox vacibdir. Çünki, o bizi ruhlandırır, gücləndirir.
 Xatırlayın, biz uşaq olanda anamızın dabanlı ayaqqabılarını geyər, bəzənər, güzgü önündə böyükmüşük kimi, məzələnərdik. Biz böyüməyi yaman çox istəyirdik və valideynlərimiz bizə yemək yedizdirdiklərində biz o yeməyi istəmirdiksə, onlar bizə belə deyərdilər: “bunu yesən tez böyüyəcəksən!” Biz də bu sözdən sonra o yeməyi yeyirdik, yeyirdik ki, tez, daha tez böyüyək. Demək istəyirəm ki, biz hətta uşaq ikən belə, məqsədin nə olduğunu dərin anlamasaq da böyümək üçün çalışırdıq, can atırdıq. Məqsədimiz böyümək idi..

 
Bu hər zaman belə olur. Biz əgər həyatdan nəsə istəməsək, deməli can atacağımız bir şey də olmur və beləcə ağac kimi qalırıq yerimizdə. Bir qasırğa olan kimi də, sınıb, aşırıq. Bu ağac kimi eyni bir yerdə qalmamaq üçün qarşımıza məqsəd qoymalı, bu məqsədə doğru getməli və bu ağac kimi bir qasırğanın, qasırğa da bir yana, adi bir küləyin təsirindən sınıb, aşmamaq üçün iradəli olmalıyıq. Çoxları üçün bu çətindir. Çoxları da deyir ki, qarşımıza məqsəd qoymaq üçün heç olmasa ilk öncə iradəmiz möhkəm olmalıdır. Amma, axı məqsədimiz olmasa o iradə hardandır?
Qarşımıza o məqsədi qoymaq üçün bizdə ilk öncə istək olmalıdır, həqiqi istək. İradə isə mütləq bizə lazımdır o vaxtda ki, biz o istəyə, o məqsədə çata bilək, bu yolda qarşımıza çıxan min-bir çətinlikləri yenib, istədiyimizə nail ola bilək. Bizim məqsədimiz olarsa və biz ona çatmağı nə qədər möhkəm diləsək, istəsək, iradəmiz də bir o qədər güclü olacaq.  Bunlar hər biri bir-biri ilə bağlı, bir-biri ilə əlaqəlidirlər. İradə də olmalıdır, məqsəd də. Arzu da olmalıdır, istək də. Ən əsası da unutmamaq lazımdır ki, optimist olmaq gərəkir. Yəqin ki, ən başda məhz elə bu durur..
Həyat yolunda hər bizimizə uğurlar olsun, məqsədlərimizə, arzularımıza çataq! Amin!

Olimpiyadalarda 400 məsafəni ən qısa zamanda üzən, bu sahədə rekorda imza atan idmançı bunu necə bacarır?

Əgər hərhansı bir idmançı hər gün, hər həftə, hər ay əvvəlki gün, əvvəlki həftə, əvvəlki ayda olduğu qədər məşq etsə bu sahədə rekorda imza ata bilərmi?

Kəşfiyyat rəqibin zəif və güclü cəhətlərini aşkara çıxarmaq üçün zəruri olan mərhələdir. Bu zəif cəhətlər — ona haradan zərbə vurmağı bilmək üçün, güclü cəhətlər isə — onun sizi həmin sahələrə çəkib aparmasına, döyüşü həmin meydanlara keçirməsinə imkan verməmək üçün gərəkdir. Rəqibin zəif cəhətlərinə aiddir: onun problemləri, arzuları, istəkləri, təmənnaları, tələbatları, əziz bildiyi şeylər və şəxslər, motiv və məqsədləri, və s. Onun güclü cəhətlərinə aiddir — əlaqələri, imkanları, mütəxəssis olduğu bilik sahələri, və s. Düşünmək — biliklərlə əməliyyat apara bilmək deməkdir. Siz situasiyadan düzgün çıxış yolu tapmaq və vəziyyəti öz xeyrinizə həll edə bilmək üçün rəqibiniz barədə bütün zəruri informasiyaya malik olmalısınız. Problemi düzgün həll edə bilmək üçün, onu törədən situasiyaya düzgün diaqnoz qoya bilmək lazımdır. Ünsiyyətin kəşfiyyat mərhələsi — rəqibin həmin bu psixoloji müayinəsini nəzərdə tutur.

Özünə olan inamı inkişaf etdirmə taktikaları

Əhəmiyyətli bir döyüş əsnasında Yapon bir sərkərdə əsgərlərinin sayının düşmənlə müqayisədə çox az olmasına baxmayaraq hücuma keçmək qərarını verir. Ordusunun qazanacağına olan etibarı sonsuzdur. Ancaq əsgərləri zəfər mövzusunda olduqca narahatdırlar. Döyüş sahəsinə doğru irəliləyərkən yol kənarındakı bir məbəddə dayanıb birlikdə dua edirlər. Daha sonra sərkərdə cibindən xırda pul çıxararaq: "İndi bu pulu atacağıq. Əgər şəkil gəlsə, biz qazanacağıq, yox, əgər yazı tərəfi düşsə, uduzacağıq və qismətimiz beləcə ortaya çıxacaq" deyir.