sağlam həyat tərzi kateqoriyası üzrə məqalələr

Bəzən suyumuzun çirkli olmasına görə suyu qaynadıb içirik. Qaynadılmış suyu içəndə aşağıda yazdıqlarımı bilsəniz yəqin ki, bir daha içməzsiniz.

Deməli, su qaynayan zaman tərkibindəki kalsium, kalium, maqnezium, karbonantlar və başqa minerallar sudan ayrılıb qaynayan qabın iç divarlarına yapışaraq sudan ayrılır, belə deyək su mineralsızlaşır.

İkincisi su qaynayan zaman əmələ gələn qabarcıqlar suda oksigen səviyyəsini aşağı salır, su nə qədər çox qaynayarsa, bir o qədər ağırlaşır (xatırladım ki, atom sənayesində istifadə olunan ağır su sayılan deyterium da suyun dəfələrlə qaynadılması və hidroliz olması nəticəsində alınır). Ağır su hüceyrələrdən pis sorulur, hüceyrələri çiy su qədər qidalandıra bilmir.

Saqqız həqiqətən ağız boşluğunu bakteriyalardan təmizləməyə kömək edir.
Hollandiya alimləri saqqızın ağız boşluğunda yaşayan bakteriayalara təsirini araşdırmaq üçün xüsusi eksperiment aparıblar.

Eksperiment zamanı mütəxəssislər aşkar ediblər ki, ilk 30 saniyə ərzində saqqız ağız boşluğunu milyonlarla bakteriayadan təmizləyir və bunu hətta diş fırçasından da yaxşı edir.

Lakin yarım dəqiqədən sonra saqqızı atmaq lazımdır ki, bu müddətdən sonra saqqıza yapışmış bakteriyalar yenidən ağız boşluğuna qayıdır.

Alimlər yağda qızardılmış qidaları nadir hallarda istehlak etməyi tövsiyə edirlər.

Qızardılma zamanı ziyanlı maddələr (aldegid və s.) ifraz olunur ki, onlar ürək-damar sistemi xəstəliklərinin və xərçəngin riskini artırır. Bu hal istənilən yağdan (bitki, kərə və s.) istifadə etdikdə baş verir.

2015-ci ildə fransız alimlər xüsusi araşdırma aparıblar. Onlar müxtəlif yağlarda qızdırılma zamanı ifraz olunan ziyanlı maddələrin miqdarını təyin edirdilər. Məlum olub ki, bu mənada ən ziyansız zeytun və kərə yağlarıdır. Lakin hər bir halda bu yağlarda da qızardanda kanserogen maddələr əmələ gəlir.

Azərbaycanda yun yorğan və quş tükündən olan yastıqlardan istifadə etməyən ailələrə çox nadir hallarda rast gəlinir. Əksər Azərbaycan qadını hətta evindəki yun yorğan və quş tükündən olan yastıqlarının sayının çoxluğu ilə də öyünür.

Yun və quş tüklərinin çox vaxt allergiyaya səbəb olması, bəzi dəri xəstəliklərinin yaranmasına rəvac verməsi də qadınlarımızı bir o qədər qorxutmayıb. Lakin son illərdə daha gənc qadınlarımızın yun yorğan və quş tükündən olan yastıqlara olan “sevgisi” azalıb, bunun yerini isə sintepon yorğan və yastıqlar tutub.

Əslində «sintetik» termininə müsbət yanaşmadığımız üçün sintepon yorğan və yastıqdan istifadə zamanı bizdə onlara qarşı bəzi şübhələr də yaranır və yun, yoxsa sintepon yorğan və yastıqdan istifadənin daha xeyirli olması barədə özümüzə sual veririk.

Uzunömürlülüyə görə, yaponlar mütləq rekordçulardır. Onlar həm də haqlı olaraq dünyanın ən arıq xalqlarından biri sayılır. Ölkə əhalisinin orta hesabla 3%-i artıq çəkidən əziyyət çəkir. Bu məsələdə yaponların qida mədəniyyətinin rolu az olmayıb. Yaponiyada hökumət tərəfindən rəsmən tövsiyə edən qida sistemi mövcuddur. Bu sistemi 2000-ci ildə bir neçə nazirlik hazırlayıb və o «Fırfıra» (populyar uşaq oyuncağının şərəfinə) kimi tanınır.

Bu yazıda sizi yaponların qidalanma sistemi ilə tanış edəcəyik:

«Fırfıra» qidalanma sisteminin əsas xüsusiyyəti odur ki, tərkibində aşağı miqdarda yağ olan karbohidratlar üstünlük təşkil edir. Həmçinin böyük miqdarda şəkər, duz, şirniyyat və içki məhsullarının istehlakını azaltmaq tövsiyə olunur.

Kaliforniya Universiteti alimləri şəkər və şirniyyatlardan imtina edən insanın orqanizmində baş verən dəyişikliklərlə bağlı araşdırma aparıb. Alimlər sübut edir ki, şəkər və şirniyyatlardan (tort, pirojna, konfet, şirin qazlı içkilər və s.) imtina edən insanın orqanizmində çoxlu sayda müsbət dəyişikliklər baş verir, bir çox orqan və sistemlərin fəaliyyəti xeyli yaxşılaşır, insanın sağlamlığı bərpa olunur.

1. İlk növbədə bu ürək-damar sisteminə aiddir. Son araşdırmlar göstərib ki, əslində ürək-damar sisteminin əsas düşməni yağlı qidalar deyil, şəkərdir. Məhz şəkər damarlarda xroniki iltihab yaradır ki, nəticədə iltihablaşmış damarlarda xolesterin yığılmağa başlayır, damarlar zəifləyir, onların partlaması riski artır. Alimlərin fikrinə görə, şəkərdən imtina ürək-damar sistemi xəstəliklərinin riskini 2-3 dəfə azaldır.

Bəşəriyyət şəkərlə cəmi 200 ildir tanışdır. Elə o zamanda da onun ifrat qəbulu ilə əlaqəli xəstəliklər inkişaf edərək çətin sağalan və ya heç sağalmayan gizli iltihabın nəticəsi olan xroniki degenerative patologiyaların yayılmasına səbəb olmuşdur. Müasir insanın qidasının xeyli hissəsini təşkil edən aşkar və gizli şəkər ateroskleroz, neyrodegenerativ xəstəliklər, metabolik pozulmalar kimi problemlərin yaranmasında başlığa amildir. 

Az insana məlumdur ki,üzdə olan qırışlar, ləkələr, üz sallanmasının da günahkarı şəkərdir.

Ətsiz yeməklər və ya şorbalar bişirəndə həmin xörəyin içinə, adətən, mağazalarda satılan hazır ət bulyonları alıb qatırıq.

Bu bulyonlar yeməklərimizə ətir və dad qatsa da, sağlamlıq baxımından zərərlidir. Ət bulyonlarının səbəb olduğu xəstəliklər arasında parkinson, epilepsiya, köklük və alzheimer kimi əhəmiyyətli sağlamlıq problemləri var. Ət və toyuq bulyonlarının bu qədər çox zərərli olmasının səbəbi isə tərkibində yer alan mono sodium qluatamat (MSG) maddəsidir.

Valideynlər üçün maddi vəsaitə qənaət etməyin yollarından biri istifadə olunmuş uşaq geyimləri və digər əşyalar almaq və ya əldə etməkdir. Adətən yaxın qohumlar və ya tanışlar arasında kiçilmiş uşaq geyimlərinin mübadiləsi və ya ianəsi halları illərdir ki, valideynlik mədəniyyətimizdə mövcuddur. Hətta qıtlıq dönəmlərdə qadınlar hamiləlikdə biri-birlərinin hamilə geyimlərini geyinib, hamiləlik dövrünü başa vururdurlar.

Bundan əlavə ata-analarımız və nənə-babalarımız son zamanlar Qərbdən gələn “Second-hand” anlayışından (hərfi tərcüməsi “ikinci əl” deməkdir) öncə uşaq əşyalarından davamlı və qənaətcil istifadə edirdilər. Əgər müasir zamanda uşaqların geyimini cinsi fərqinə görə seçirlərsə, bir neçə nəsil öncənin nümayəndələri heç ona da fikir vermirdilər. Qıza oğlan, oğlana qız donu geyindirərək uşaqları böyüdüb başa çatdırırdırlar.

Təmiz hava və düzgün tənəffüs güclü və sarsılmaz auraya malik olmağımız üçün olduqca zəruridir. Auramızı maksimal enerji ilə təmin etmək üçün, mütləq burunla nəfəs almaq lazımdır. Bir çox insanlar ağızla nəfəs almaq kimi zərərli vərdişə malikdirlər, halbuki, unutmaq olmaz ki, burun tənəffüsü sağlamlıq üçün daha təbii və daha faydalıdır. Ağızla nəfəs almaq insanı xəstəliklərə qarşı daha həssas edir, auranı və insanın orqanizmini zəiflədir. 

Burun tənəffüsünün faydalı olmasının başqa bir səbəbi də vardır: Burunda havadan prananı mənimsəyən xüsusi səthlər vardır. Prana — demək olar ki, auranı təşkil edən həyat substansiyasıdır. Bir çox şərq tənəffüs texnikalarında nəfəsi içəri çəkərkən diqqəti burunun ucuna və bütün burun nahiyəsinə cəmləşdirmək mütləq şərt hesab olunur. Bu, prananın mənimsənməsini yaxşılaşdırır, auranın həyat gücünü artırır və bütün enerji sisteminin fəaliyyətini stimullaşdırır.