İntellekt və təhsil kateqoriyası üzrə məqalələr

Azərbaycan Respublikası Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının Kollegiyasının 14.01.2015-ci il tarixli qərarlarına əsasən, bu ildən etibarən ixtisas qruplarının sayı dörddən beşə artırılmışdır.
V ixtisas qrupuna xüsusi qabiliyyət tələb edən ixtisaslar daxildir (I ixtisas qrupuna daxil olan Memarlıq və Dizayn (memarlıq və dizayn istiqaməti) ixtisasları istisna olmaqla).   
V ixtisas qrupu üzrə müsabiqədə iştirak etmək üçün tam orta təhsil səviyyəsini əvvəlki illərdə və ya xarici ölkələrdə bitirən abituriyentlər buraxılış imtahanı keçirilən qaydada qəbul imtahanı verirlər və müsabiqədə bu imtahandan əldə etdikləri nəticələrinə əsasən iştirak edirlər. Azərbaycan Respublikasında tam orta təhsil səviyyəsini cari ildə bitirən abituriyentlər qəbul imtahanında iştirak etmirlər. Onlar müsabiqədə buraxılış imtahanının nəticələrinə əsasən iştirak edirlər.   Qeyd etmək lazımdır ki, yeni dəyişikliklərə əsasən bu ildən etibarən tam orta təhsil səviyyəsi üzrə buraxılış imtahanı ana dili

Uşaqların böyük bir qismi 1-ci sinifə başladıqdan sonra 3-4 ay ərzində oxuma-yazmaya başlayır və bu bacarıq qısa müddətdə formalaşıb, inkişaf edir. Elə valideynlərin övladından gözlədiyi də budur amma təəssüf olsun ki, məktəbə yeni başlayan uşaqların təxminən 10%-i üçün bu təbii proses o qədər də asand keçmir. Bəs problem nədir? Gündəlik həyatda övladlarında gördüyü bu problem valideynlər yaddaş zəifliyi,”tənbəllik” adlandırsa da bu elmi dildə Disleksiya adlanır.
Disleksiya ən çox rastlanan öyrənmə problemlərindən biridir. Zəka ilə heç bir əlaqəsi olmayan, bilavasitə hafizə və dil ilə əlaqədar olan Disleksiya ən geniş mənada axıcı oxuma və oxuduğunu başa düşməmə ilə özünü biruzə verən öyrənmə çətinliyidir. Disleksiyalı uşaq sahibi olan valideynləri narahat edən əsas məsələlərdən biri də uşağın zehnində inkişafın geriləməsidir. Lakin zəka səviyyəsi yüksək olan uşaqarda da bu problemə rast gəlmək mümkündür. Böyük alim Albert Einstein, intibah dövrünün böyük memar,heykəltaraş və rəssamı Leanardo da Vinçi,kino ulduzu Tom Cruise, musiqiçi və kino aktyoru Cher və məhşur aşbaz və televiziya aparıcısı Jamie Oliver Disleksiyadan əziyyət çəkən məhşürlar sırasındadır.

TOEFL – İngilis dilinin Xarici dil kimi imtahan edilməsi, ingilis dili imkanlarının səviyyəsinin yoxlanılması üçün ən ideal test imtahanıdır.
Nə vaxt ki, siz xaricdə təhsil almaq, karyeranız üçün yeni imkanlar əldə etmək istəyirsiniz, o zaman xarici universitetin tələbnaməsini bilməlisiniz, bu qəbul edilmə üçün çox vacibdir.

Əgər siz ana dili ingilis dili olan və ya sadəcə dərslərin bu dildə keçirildiyi universitetdə təhsil almaq istəyirsinizsə, o zaman ingilis dili imkanlarınızın kifayət qədər güclü olduğunu TOEFL kimi imtahanda sübut etməlisiniz, çünki yalnız dil imkanları güclü olduqda rəqabətdə iştirak etmək və fikirləri paylaşmaq mümkündür.

Bu imtahanda iştirak etməklə bağlı sizdə naməlum fikirlər qalıbsa, o zaman onun aşağıda göstərilən üstünlükləri fikirlərinizə aydınlıq gətirər: TOEFL nəticələri ən çox qəbul edilən nəticələrdir Bu test imtahanı dil imkanlarını qiymətləndirilməsinin ən yaxşı üsulu hesab olunur.

Yaddaş — böyük xüsusiyyətdir və onsuz insan həyatını təsəvvür etmək çox çətin olardı. Onun sayəsində biz öz təcrübəmizdən və ötən nəsillərin təcrübəsindən gündəlik həyatımızda istifadə edirik. Yaddaşın iki növü var: qısamüddətli və uzunmüddətli.
Tələbələr imtahan zamanı bir gecə ərzində çox böyük həcmdə məlumatı beyinlərində yerləşdirməyə çalışırlar. Sözsüz, bu məlumatlar imtahandan sonra dərhal yox olur. Huşsuzluqdan əziyyət çəkən qocalar uşaqlıqda və ya neçə il əvvəl baş verən hadisələri ən cüzi xırdalıqlarına qədər xatırlayırlar, lakin yarım saat əvvəl baş verənləri yadda saxlamağa qadir deyillər.

Yaxşı karyera qurmaq üçün elmli olmaq lazımdır.Bunun üçün ən son elmi xəbərləri əldə etmək,onlardan maraqlı və faydalı məlumatları oxuyub tətbiq etmək lazımdır.Məlumdur ki,ən maraqlı və faydalı belə jurnallar əsasən fransız və ingilis dilində çıxır.Əgər siz bu jurnallardan sizə lazım olanı oxuya bilsəniz,çox şey əldə edə bilərsiniz.
Belə dərgilərin bir çoxunda məqaləniz çıxsa, sizi alim kimi hesab edəcəklər: hazırda alimlik üçün xaricdə nüfuzlu jurnallarda məqalələrin çıxması və onların sayı əsas kriteriyalardan biridir.

1. Dinləmə (listening) bölməsində bəzi suallar üçün “2-dən və ya 3-dən artıq söz yazılmamalıdır” şərti varsa və cavabda müvafiq olaraq, 3 və ya 4 söz yazılırsa, cavab yanlış hesab olunur.

2. Yazılı tapşırıqların həcmi vacibdir, məsələn, esse üçün şərt maksimum 250, sxem/diaqramlar üçün isə 150 sözdürsə və hesablama zamanı sözlərin sayı göstərilən şərtdən az olarsa, bu, balı aşağı salır.

3. Essenin uzun olması heç də onun yaxşı qiymət alacağına zəmanət vermir. İELTS barəsində yanlış miflərdən biri də məhz budur. Essenin uzun yazılması səhvlərin də çox olmasına gətirib çıxara bilər.

4. Mövzudan kənara çıxmaq yolverilməzdir. Məsələn, bəzən tələbələr mövzunu başa düşməyəndə (xüsusilə yazı bölməsində) yeganə çıxış yolunu mövzunu dəyişməkdə görürlər. Dəyişdirmiş olduğunuz mövzuda nə qədər gözəl iş təqdim etmənizə baxmayaraq, yanlış mövzu ətrafında yazdığınız üçün sıfır bal ala bilərsiniz.

Kərəm kişidir, yoxsa arvad? Hər dəfə dərs keçəndə, valideynlərlə görüşəndə qiymətləndirmə ilə əlaqədar bir xeyli ideyalar yaranır və bunları da yazıya köçürmək üçün kompyuterin qarşısına keçəndə reallıqlar və faktlar o qədər sərt hücum edir ki, başımı itirib yazını da yarımçıq qoyuram. Amma bu dəfə iş yoldaşlarımdan birinə məişət zəminində verdiyim suala aldığım cavab bu məqaləni yazmağıma səbəb oldu. Artıq 7 ildir ki, orta məktəb təhsilində kurikulum islahatı həyata keçirilir, amma müəllimlərimiz və valideynlərimiz bu layihəni bilmərrə yaxına buraxmaq və qəbul etmək istəmirlər ki, istəmirlər. Hətta iş o yerə çatıb ki, müəllimlərin təkmilləşmə kurslarında apardığım seminarda müəllimlərdən biri dedi ki, yeni nazirimiz gəldi, yəqin kurikulumu yığışdırarlar.
Bunu o zaman dedi ki, mən bir doxsan dəqiqə bu müəllimlərə kurikulum layihəsinin nəzəri məsələlərini kənara qoyub vətəndaşyönümlü təhsilin mahiyyətindən danışmışdım. Elə dərsdə yadıma bir əhvalat düşmüşdü. Orada deyə bilməsəm də, indi yazmağı vacib bilirəm.

“Azərbaycanda təhsilin vəziyyəti pisdir”, “Misir  təhsilimizin düşmənidir” və s. deyənlər nə qədər çox olsa da, o da həqiqətdir ki, istedadı olanlar özlərinə onsuz da yol açır.

Bacarıqlı və təhsili sayəsində uğur qazanmış gənclər arasında saytımzın aktiv istifadəçisi, ACCA-in F5 (Perfomance Management) istiqaməti üzrə 2012-ci ilin dekabr sessiyasında 76 bal yığmış Zahid Qədimlinin də adı var. Dünyada 21-ci, Azərbaycanda isə 1-ci yeri tutmuş Zahid bizim bəzi suallarımzı cavablandırır.

Qısa arayış: Qədimli Zahid Qəhrəman oğlu 1991-ci ildə doğulub, 2009-cu ildə Qafqaz Özəl Gimnaziyasını fərqlənmə attestatı ilə bitirib. Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının BBA proqramında (Georgia State University-nin birgə layihəsi əsasında trəhsil verilir) menecment ixtisası üzrə təhsil alır. 2012-ci ilin iyul ayından başlayaraq GRBS-də mühasib kimi çalışır. İngilis və türk dillərini yaxşı bilir, tez əsəbiləşir)) Hobbiləri kitab oxumaq,  musiqiyə qulaq asmaq, İT sahəsində baş verən yeniliklər bardə məlumatlar toplamaq, Facebookda vaxt öldürmək və s.

Mütəxəssislər daha yaxşı yaddaşa sahib olmağın 10 qaydasını tapıblar. Araşdırma «Yahoo» portalında da yer alıb. Beyin əzələlərini hərəkətə keçirərək, daha güclü yaddaşa sahib olmağın yolları aşağıdakı kimidir:
1.Bir şeyi öyrənmək üçün əl hərəkətlərindən istifadə etmək beyinin məlumatı qavramasını asanlaşdırır.
2. Fasiləsiz ən azı 6 saat yatmaq
3.Sakitlik və stresdən uzaq durmaq beyinə məlumatı qavramağa və onu yadda saxlamağa kömək edir.
4.İdman beynin bütün, xüsusilə yaddaşa cavabdeh olan hissəsinə qan dövranını yaxşılaşdırır.
5. Brokolli, kələm, qabaq, yaşıl bitkilər, gilas, qırmızı alma, badımcan və üzüm kimi meyvə və tərəvəzlər yaddaşı qüvvətləndirir.
6.Oxumaq və oxunan kitabı müzakirə etmək yaddaşı gücləndirir. Beyinin düşünmək üçün cavabdeh hissəsini gücləndirmək üçün tərcümə ən yaxşı variantdır.
7. Qoxu xatırlamağa kömək edən hissdir.
8. Tək bir işlə məşğul olmaq beynə ötürülən informasiyanı yadda saxlamağa yardımçı olur. Məsələn, kitab oxuyarkən televizora baxmamaq, yemək bişirərkən telefonla danışmamaq.
9. Mahnı əzbərləmək
10. Daima yeni şeylər öyrənmək də yaddaşın güclənməsinə yol açır.

Orta əsrlərdə solaxaylıq iblis əməli hesab edilirdi. Xaçpərəstlər bunu şər qüvvələrlə bağlayırdılar. Belə münasibət nağıllarda da özünü göstərir. Bir çox Şərq və Qərb nağıllarında “sağla getsən xoşbəxtlik, solla getsən bədbəxtliklə üzləşəcəksən” ifadəsinə rast gəlirik. Müasir dövrümüzdə də solaxaylar üçün bütün qapılar açıq deyil. Misal üçün, Yaponiyada ər arvadının solaxay olduğunu bilsə, onu boşaya bilər.
Alimlər indiyədək solaxaylığın yaranma səbəbləri ilə bağlı ümumi fikrə gələ bilməyiblər. Ən geniş yayılmış mülahizə beynin sağ və sol yarımkürələri arasındakı funksiyanın bölüşdürülməsi ilə bağlıdır. 1921-ci ildə psixologiya ilə bağlı nəşrlərin birində solaxaylar kəmağıllar kimi göstərilirdi. XX əsrin sonunda isə tamam başqa nəzəriyyə ortaya çıxır. Bir sıra dahi şəxsiyyətlərin, rəssamların, ixtiraçıların, aktyorların solaxay olduğu nəzərə alınaraq, bu təzahür dahiliyin əlaməti kimi qiymətləndirilməyə başlanır.