Düşündürücü hekayələr kateqoriyası üzrə məqalələr

Biri vardı, biri yoxdu, bir kişi vardı. O, çox kasıb idi və həmişə ovqatı pis olurdu. Onun qoca bir iti vardı. Kişi onunla çox pis davranır və əlinə girəvə düşəndə onu təpikləyirdi. Kaskabal (Şər ruh) bunu görürdü. O istədi ki, itin bu vəziyyətindən öz xeyrinə istifadə eləsin. Bu fikirlə itin qabağında peyda oldu:
— Ay yazıq, niyə belə qəmginsən? Nə olub?
— Necə qəmgin olmayım, sahibim məni hər gün döyür.
— Bilirəm. Bəs niyə onu tərk edib getmirsən?
— O mənim sahibimdi, mən ona sədaqətliyəm.
— Amma sənin sahibin bunu qiymətləndirmir.

Hindistanda su daşıyan bir kişinin iki küpəsi vardı. Onları ağacın ucuna keçirib çiynində su daşıyırdı. Küpələrin birində çat vardı və bulaqdan ustadın evinə gələnə kimi suyun yarısı tökülür, küpənin ortasından su qalırdı. İki il ərzində bu, belə davam elədi. Su daşıyan hər dəfə bir küpə yarım su gətirirdi. Çatsız küpə öyünürdü. Çatı olan küpə isə xəcalət çəkirdi. Bir gün o dilə gəlib su daşıyana dedi:
-Mən utanıram və səndən üzr istəyirəm.
-Niyə? Nədən utanırsan?

Bir kənddə bir qoca vardı. O, çox kasıb idi. Amma bütün imperatorlar ona qibtə edirdilər. Çünki onun bir gözəl ağ atı vardı. Heç kəs ömründə belə güclü, gözəl at görməmişdi. At yox, möcüzə idi. İmperatorlar onun atını almaq üçün qocaya nə istəsə, verə biləcəklərini deyirdilər. Amma qoca deyirdi: “Bu mənim üçün at deyil, şəxsiyyətdi, lütfən deyin, şəxsiyyəti də heç satarlarmı? O, mənim dostumdu, əmlakım deyil. Dostu satmaq olar? Heç vədə!» Onun kasıblığının həddi-hüdudu yox idi, at üçünsə nələr vəd etmirdilər? Amma kişi atı satmırdı.

Bir dəfə həcc zəvvarları arasında dava düşdü. Mən də piyadalar arasında idim. Əməlli-başlı vuruşurduq. Bir-birimizi kötəkləyib baş-gözümüzə vururduq. Söyüş söyürdük. Ağzımıza gələni deyir, əlimizə keçəni döyürdük. Eşitdim dəvə üstə kəcavənin bir gözündə oturan adam o birində oturana deyirdi:
-Qəribə şeydir, piyada şahmat xanasında gedib başa çatanda vəzir olur, bu həcc piyadaları isə Məkkəyə çatanda dəli olublar.

Bir gün qoca hindu nəvəsinə həyat həqiqətini açdı.
— Hər bir insanın daxilində iki canavarın mübarizəsinə bənzər mübarizə gedir. Canavarlardan biri paxıllıq, qısqanclıq, təəssüf, eqoizm, ambisiya, yalanı təmsil edir. O biri canavar isə sülh, məhəbbət, ümid, həqiqət, xeyirxaxlıq, sadiqliyi təmsil edir. Babasının sözlərindən təsirlənən nəvə hindu bir anlıq fikrə gedib, sonra da babasından soruşur:
— Bəs sonda canavarların hansı qalib gəlir?
Qoca hindu gülümsəyərək cavab verir:
— Həmişə sonda sənin yemlədiyin canavar qalib gəlir.

Yeni ailə qurmuş cütlük, yeni bir məhəllədəki yeni evlərinə köçdülər. Səhər yeməyi yeyərkən, qonşu da paltarları asırdı. Qadın ərinə «Bax, paltarları təmiz deyil, paltar yumağı bilmir, bəlkə də doğru sabundan istifadə etmir.» deyir. Əri ona baxır, lakin heç bir söz söyləmir yeməyinə davam edir.
Qadın, qonşusunun paltar asdığını gördüyü hər səhər eyni sözləri təkrar edir yoldaşına.
Bir ay sonra bir səhər, qonşusunun paltarlarının tərtəmiz olduğunu görən qadın cox təəccüblə «Bax paltar yumağı öyrəndi sonda, kim öyrətdi görəsən?»
'Mən bu səhər bir az tez oyanıb pəncərəmizi sildim' deyə cavab verdi əri..

Həyatda da belə deyildirmi?
Başqalarını izləyərkən gördüklərimiz, baxdığımız pəncərənin nə qədər təmiz olduğuna bağlıdır. Birini mühakimə etməzdən əvvəl öz vəziyyətimizə baxmaq və 'yaxşı' olanı görməyə hazır olub olmadığımızın fərqinə varmaq gözəl bir fikir ola bilər ...
Pəncərələrimizi təmiz tuta bilmək diləyi ilə.

Adamla canavar meşədə rastlaşır. Canavar adamdan insanların hansı prinsiplə yaşadıqlarını soruşur. Adam cavab verir:
— Həyatımızın əsas prinsipi belədir – «insan insana canavardı».
Canavar buna cavab olaraq dedi:
-Hə, sizdə yaxşıdı. Ancaq bizdə pisdi. Çünki bizim yaşadığımız prinsip belədir – «canavar canavara insandı».54

Kərim baba həyatı boyu yaşayışı ilə insanlara nümunə olan ibadət həyatına ən incə təfərrüatına qədər diqqət edən bir insan idi.Özü kimi yaşlı həyat yoldaşı ilə bir yerdə kiçik və gözəl bir qəsəbədə yaşayırdılar.Bu iki yaşlı çinar həyatlarını uşaqlarına həsr etmiş  onları oxutmuşdular.Uşaqlqrından biri həkim  biri din  xadimi  digəri də müəllim olmuş və hər biri ölkənin müxtəlif yerlərinə getmişdilər.Onlar ata-analarını öz yanlarına aparmaq istəyirdilər lakin Kərim baba ilə xanımı Səma nənə yaşadıqları yerdən ayrılmaq istəmirdilər.
Uşaqlarından uzaq olmaları onları bir-birinədaha da bağlamışdı.Hətta Kərim baba bəzən xanımına :
-sən məndən əvvəl vəfat etsən mən nə edərəm -deyir və gözləri dolurdu.Səma nənə də eyni narahatlığı keçirir və:
-Bəs sən məndən əvvəl getsən mən nə edərəm-deyib ağlayırdı.

Balaca qız və atası körpünü keçirlər. Ata biraz narahat olur və qızından onun əlini tutmasını istəyir:
— Şirin qızım, əlimi yaxşı tut ki, çayın içinə yıxılmayasan.
Balaca qız cavab verir:
— Yox, ata. Sən mənim əlimi tut.
Biraz çaşbaş qalmış ata maraqla soruşur:

Bir həftə idi ki, anası bərk naxoşlamışdı. Son üç gün isə, ümumiyyətlə, qızdırması düşmürdü. Bütün günü anasına qulluq edir, gecələr də yanından çəkilmirdi. İmtahana elə bu səbəbdən hazırlaşa bilməmişdi. Stress, gərginlik, anasının xəstəliyi onu bərk sarsıtmışdı, fikrini toplamağa mane olurdu. Bu gün isə imtahan günü idi.