Bu prosesin səbəbini bilmək yəqinki çoxlarına maraqlıdır.
Asqırmaya səbəb olan amillər
Asqırma burunun selikli qişasının qıcıqlanması nəticəsində baş verir. Qıcıqlanmaya isə bir çox amillər səbəb ola bilər. Əsasən insan soyuqlayanda selikli qişanin şişməsi, buruna hər hansı bir yad cismin düşməsi, günəş şüasının gözümüzə düşərək sinirləri qıcıqlandırmasıyla və allergiya zamanı asqırma halları daha tez-tez baş verir.
Asqırmağın anatomiyası
Asqırdığınız zaman mütləq ağzınızı yaylığınızla və ya əlinizlə tutun. Çünki saniyənin onda birini təşkil edən bir vaxtda, gözləriniz və nəfəs yollarınız bağlanaraq saatda 300 –350 kmsürətlə 85 milyon bakteriyanı mərmi kimi havaya atırsınız.
Yaponiyada qan qrupuna görə, insanın xasiyyətini müəyyən etmək barədə yazılan kitablar rekord vurmağa başlayıb. Türkiyə mətbuatının verdiyi məlumata görə, bu barədə yazılan 4 kitab bir necə gündə 5 milyondan çox nüsxə ilə satılıb. Bu isə təsadüfi deyil. Çünki son vaxtlar demək olar ki, işə qəbul, dost seçimi, evlilik kimi bütün sahələrdə insanlar qan qrupuna önəm verməyə başlayıblar. Bəs hansı qrup hansı xüsusiyyətə malikdir:
AB: Sirli və göznəlinməz hərəkətlər edən
O: Hər şeylə maraqlanan, mərd və tərs
A: Hissiyatlı, mükəmməl və qayğıkeş
B: Sevincli, nikbin, maraqlı vərdişlərə sahib
Əgər siz də kompüterdən çox istifadə edirsinizsə, o zaman vaz kəcəməyəcəyiniz bu dadlı məsləhətə əməl edin.
Bel ki, alimlər günün çox hissəsini kompyuter qarşısında keçirən insanlara şokoladyeməyi məsləhət görür.
Şokolad qanın beyinə axınını artırır, bu isə bütün hüceyrələrin daha yaxşı qidalanmasına səbəb olur.
Şokolad yedikdən sonra təxminən 2,5 saat ərzində beynin fəallığı artır, görmə qabiliyyəti yaxşılaşır.
Təbiətdəki hansı canlı araşdırılırsa araşdırılsın, hər dəfə fövqəltəbii nizam, qüsursuz simmetriya və bənzərsiz rəng müxtəlifliyi görünəcək.
Güzgüdə üzünüzə baxın, qüsursuz simmetriya görəcəksiniz. İnsanlar, quşlar, çiçəklər və kəpənəklər də eyni simmetriyaya malikdir.
Kainatdakı hər şeyin öz-özünə və təsadüfən ortaya çıxdığını iddia edən təkamül nəzəriyyəsinin müdafiəçiləri təbiətdəki rəng müxtəlifliyi, nizam və simmetriya qarşısında heç nə deyə bilmirlər. Bu cür qüsursuz bir nizamın özbaşına və təsadüfən ortaya çıxmayacağı aydındır. Təkamülçülərin qarşıya qoyduqları heç bir iddia ilə təbiətdəki canlıların rənglərinin, naxışlarının, simmetriyanın meydana gəlməsini izah etmək mümkün deyil. Bu, hər bir ağıllı insanın dərhal görəcəyi qədər açıqdır. Belə ki, təkamül nəzəriyyəsinin banisi olmasına baxmayaraq, Çarlz Darvin də bu həqiqəti etiraf etmək məcburiyyətində qalmışdır:
“Parlaq rənglilik, erkək balıqların kürt yatması, parlaq dişi kəpənəklər – bu gözəlliyin təbii seçmə ilə reallaşdığını düşünə bilmirəm”.
Yay aylarında tez-tez istifadə etdiyimiz kondisionerlər orqanizmi zəif olan insanlarda sətəlcəm kimi xəstəliklərə səbəb olur.
Tənəffüs orqanı xəstəlikləri üzrə mütəxəssis Prof. Dr. Metintaşın, müsahibəsində bildirmiş ki, xüsusilə yay aylarında sərinləmək istəyən sürücülər yüksək temperaturda kondisionerlərdən istifadə edərkən ehtiyyatlı olmalı və soyuqlama-cərəyanında çox qalmamalıdırlar.
Prof. Dr. Metintaş, bu vəziyyətin soyuqlama sonrası sinusitə səbəb olacağını da bildirib. Yaxşı təmizlənməmiş kondisionerlərdə ətraf mühitə yayılan xlamidya, mikoplaza kimi mikroorqanizmlər «atipik sətəlcəm» adı verilən bir xəstəliyə səbəb olur. Bu xəstəliyin isə insanlarda ishal, ürək bulanması, qarın ağrısı, oynaq ağrısı kimi hallar yaratdığı bildirilir. Xəstələrdə 5-6 gündən sonra öskürək, tənəffüs çətinliyi kimi narahatlıqlar da olur. Bu baxımdan kondisionerlər nizamlı olaraq təmizlənməli və normal temperaturda istifadə edilməlidir.
Hüceyrə ilə virus arasındakı müharibə insan həyatı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Viruslar bəzən soyuqdəymə, qrip kimi xəstəliklərin səbəbi olur, bəzən də AİDS, tif kimi öldürücü xəstəliklərə səbəb olur.
Virusların hüceyrəyə hücumunun öldürücü olması və inkişaf etmiş hücum texnikası baxımından heyrətamizdir. Viruslar hüceyrəni, onun öz silahı və imkanları ilə vururlar. Nüsxələrini yaratmaq üçün onların bu ağlasığmaz hücumu, əslində, intihar hücumudur. Viruslar nəsillərini davam etdirmək üçün həm özlərini, həm də hüceyrəni fəda edirlər. Hüceyrələr həyatlarını davam etdirmək üçün zülal istehsal etmək məcburiyyətindədirlər. Viruslar isə zülal istehsalının qarşısını alaraq, hüceyrəni zülalla birlikdə virus istehsal edən fabrikə çevirirlər.
Disney, Pixar və digər studiyaların saysız-hesabsız cizgi filmlərində gizlənən bir məqam var. Siz onu dərk etmədən və əhəməyyət vermədən dəfələrlə görmüsüznuz: A113 kombinasiyası cizgi filmilərində illər ərzində yaranıb. Gəlin araşdıraq görək bu nə rəqəmdir və nəyi ifadə edir:
«Oyuncaqların tarixi» cizgi filimində maşının nömrəsinə diqqət yetirin
İnsanlardan başqa bütün canlıların səsi bir-birinə bənzəyir. Ancaq insan səsi onlardan fərqlidir. Çünki hər insanın səsi fərdidir. Öz səsimiz, ailəmizin və tanışlarımızın səsi ancaq həmin şəxsə aiddir. Hətta insan səsi o qədər özünəməxsusdur ki, görmədiyimiz halda, telefona cavab verən kimi telefondakı insanın səsini “Salam” sözündən tanıyırıq.
Necə olur ki, səsin əmələ gəlməsinə xidmət edən orqanlar və hava kimi amillər eyni olmasına baxmayaraq, hər insanın səsi fərqlidir?
Bu müxtəlifliyə səbəb olan xüsusiyyətlər nələrdir?
Allahın insanlara bəxş etdiyi xüsusi nemət olan səs və nitq ətraf mühitlə ünsiyyət qurmaq, sevinc, kədər kimi hissləri, fikirləri, müxtəlif səs tonlarından istifadə edərək ifadə etmək üçün yeganə yoldur. İnsan səsi çox müxtəlif tonlarına görə bu günə qədər düzəldilmiş musiqi alətlərindən milyon dəfələrlə üstün quruluşa və funksiyaya malikdir. Musiqi alətləri zaman keçdikcə köhnəlir, xarab olur, qulluğa ehtiyacı olur, ancaq səsimiz xarab olmadan, köhnəlmədən, özü-özünə qulluq edərək ömrümüz boyu bizə xidmət edir.
Əgər ehtiyacınızdan bir az artıq şəkərli qida yeyirsinizsə, bədəninizdəki sistem qandakı şəkər nisbətinin yüksəlməsinin qarşısını almaq üçün işə başlayır:
1- Əvvəlcə, mədəaltı vəzi hüceyrələri qanın içində olan yüzlərlə molekulların arasından şəkər molekullarını tapır və digərlərindən ayırır. Həmçinin bu molekulların sayının az və ya çox olduğuna qərar verir, sanki şəkər molekullarını sayır. Gözü, beyni, əlləri olmayan, gözlə görünməyəcək qədər kiçik olan hüceyrələrin qanın içindəki şəkər molekullarının sayı haqqında məlumatı olması düşündürücü mövzudur.
2- Əgər mədəaltı vəzi hüceyrələri qanda normadan çox şəkər olduğunu təyin edərsə, normadan artıq olan şəkərin yığılmasına qərar verir. Ancaq bu işi özləri deyil, özlərindən çox uzaqda olan başqa hüceyrələr yerinə yetirir.