Sinir sistemi kateqoriyası üzrə məqalələr

Baş ağrılarından xilas olunmaq üçün insanlar müxtəlif vasitələrdən istifadə edir — ağrıkəsici həblər, xalq təbabəti vasitələri, massaj və s. Sizə baş ağrılarını azaldan qeyri-adi üsul haqqında məlumatı təqdim edirik.

İnsanın əllərində (xüsusilə ovuclarında) çoxlu sayda bioloji aktiv nöqtələr var. Bu nöqtələrin insanın bütün orqan və sistemləri ilə sız əlaqəsi var. Bioloji aktiv nöqtələrə təsir etməklə bir çox ağrılardan və s. pozulmalardan xilas olunmaq mümkündür.

Bir çox insanların həyatında bu və ya digər səbəbdən baş gicəllənmələr olur.

Bu məsələ daim diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır. Ona laqeyd yanaşmaq olmaz. Baş ağrıları və ya baş gicəllənmələri fərqli səbəblərdən əmələ gəlir və onların sağlamlıq üçün təhlükə dərəcələri də müxtəlif olur. Baş gicəllənmələri requlyar xarakter aldığı zaman həkimə müraciət etmək vacib hal alır.

Baş gicəllənməsinin müalicəsi, xəstənin baş dönməsinin səbəbinə bağlıdır. Bu təhlükəli xəstəliyin ilkin əlaməti ola bilər. Baş gicəllənməsinin sadə müalicəsinə lazımi preparatlardan və prosedurlardan əlavə evdə bol maye, su qəbul etmək, düzgün qidalanmaq və istirahət daxildir.

Gərgin baş ağrıları sakitləşdirici gimnastika, gəzinti kimi tədbirlərlə müalicə oluna bilər. Bu ağrıların əsas səbəblərindən biri də stressdir. Baş ağrılarından və baş gicəllənməsindən ancaq stressi həyatınızdan çıxartmaqla qurtula bilərsiz. Baş ağrıları zamanı akupunktura, massaj kimi vasitələr də sizə kömək edir. Həmçinin təbii bitki yağları, gül vannaları, aromaterapiya yağları ilə edilən masajların faydası çoxdur.

Hər zaman eşitdiyimiz «bütün xəstəliklər əsəbdəndir» kimi fikirlər həqiqətdir.
Sinir sistemi zəiflədikdə, ürək-damar, həzm və sidik-tənasül sistemində ağırlaşma təhlükəsi yarana bilir.

Sinir sisteminin sağlam saxlanılması üçün, düzgün qidalanma çox vacibdir.Sizə sinir sistemi üçün lazımlı olan məhsullar siyahısını təqdim edirik:

— Banan və təzə pomidorlar. Sinir sistemini möhkəmləndirir və depressiyanın yaranmasına əngəl olur.

— Skumbriya, treska və qızıl balıq. Bu balıqların tərkibində lazımlı yağlar var. Sinir tellərini toksik maddələrdən qorumağa kömək edən, qaraciyəri canlandırır.

— Yumurta. Letitinlə zəngin olan bu məhsul, pis əhval-ruhiyyə ilə mübarizə etməyə kömək edir.

— Süd məhsulları, kələm, kök, alma. Bu məhsulların tərkibində orqanizm üçün ideal porsiyada kalsiy və fosfor vardır. Kalsiy sinir gərginliyindən kömək edir, fosfor isə sinir sistemini gümrahlandırır.

İnsanların əksəriyyəti bu halla tanışdır.
Başgicəllənməsi zamanı insanda onu əhatə edən əşyaların onun ətrafında fırlanması və ya öz bədənin fırlanması hissi yaranır. Buna tibbdə «həqiqi baçgicəllənmə» (vertiqo) deyilir. Bəzən insanlar digər simptomları hiss etdikdə (zəiflik, gözlərin qaralması, halsızlıq və s.) onları səhvən başgicəllənməsi kimi anlayırlar. Lakin bu belə deyil.
Həqiqi başgicəllənmə tez-tez təkrarlanırsa, bu bir sıra pozulma və xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Bu halda mütləq həkimə müraciət etmək lazımdır. İlk növbədə terapevtin müayinəsindən keçin. Lazım olduqda terapevt xəstəni digər həkimlərin (LOR, nevropatoloq, nevroloq, ortoped və s.) müayinələrinə göndərə bilər.

Ən ağır pozulmalardan biri olan insult ölümə və əlilliyə səbəb ola bilər.

Bu videoda insultun inkişafı mexanizmi izah olunur.

Beynimiz onurğa beyini və sinirlər vasitəsilə əzələlərimizə və duyğu orqanlarımıza siqnallar göndərir və həmçinin onlardan siqnalları alır. Bu proseslər daim baş verir və onlardan bizim fikirlərimiz, hisslərimiz, davranışımız asılıdır.

Beyinin müəyyən sahələri orqanizmin müəyyən funksiyalarına kontrol edir. Məsələn, sahələrdən biri hərəkətlərimizi, digəri — görməmizi, nitqimizi və s. kontrol edir. Daim işləyən beyinin normal fəaliyyəti üçün çoxlu miqdarda enerji tələb olunur. Bu enerjini beynimiz qandan alır. Qan beynimizə ürəkdən 2 böyük arteriyalar vasitəsilə çatdırılır. Bu arteriyalar daha kiçik artriyalara bölünür.

Miqrendən əziyyət çəkənlərin əksəriyyəti, həkimə müraciət etməyərək, saatlarla ağrıya dözməyə üstünlük verirlər.
Bu böyük səhv hesab edilir! Çünki, nəbz vurğusu kimi pulsasiya edən baş ağrıları nəinki miqrenin, məsələn beyin şişinin də əlaməti ola bilər!

Bundan savayı müalicə olunmayan miqren çox ağır fəsadlara gətirib çıxara bilər! Onlardan biri – miqrenoz statusdur. Bu, bir-birinin ardınca davam edən bir sıra ağır miqren tutmaları və ya qeyri-adi dərəcədə güclü olan bir, lakin uzun sürən (72 saatdan artıq) miqren tutması şəklində baş verir. Baş ağrısı — başın bir yarısından “şişib daşaraq” bütün başa yayılır. Miqrenoz status zamanı çoxsaylı qusma baş verdiyi üçün, hətda bu, bədənin susuzlaşmasına və qıcolmaların yaranmasına da səbəb ola bilər. Bu vəziyyətdə olan xəstəyə müvafiq tibbi xidmət göstərmək üçün, onu təcili şəkildə xəstəxanaya çatdırmaq lazımdır.

Gecə kompüter qarşısında oturmaq ziyandır. Bələki gecə saatlarında İnternetdə söhbətləşən insanların yeni informasiyalar qəbul etməsi, yadda saxlaması çətin olur.  

Yuxudan əvvəl kompyuter qarşısında çox vaxt keçirən insanlarda stres hallarına daha çox rast gəlinir.

Elektron yazışma daha fəal işdir. Hər cümlə haqqında düşünmək və klaviaturada beynindən keçənləri yazmaq beyini dincəlməyə, yuxuya hazırlaşmağa qoymur. Bu, sonda əsəb sistemində pozulmalara aparıb çıxarır, — deyə tədqiqatçılar bildirir.

Sorğu göstərib ki, gecə yuxusundan əvvəl bu işlə məşğul olanların 70%-dən çoxu ya yuxuya gec gedir, ya da yuxuya getdikdən sonra rahat yata bilmir, tez-tez oyanır, yaxud səhərədək o tərəf-bu tərəfə çönür. 

Araşdırma televizora baxmağın zərərinin bu qədər olmadığını göstərib.

 

Nevrozlar – sinir sisteminin geri dönən funksional pozğunluğu olub, sinir sisteminə uzun müddət ərzində üzücü təsir edən müxtəlif faktorların təsiri nəticəsində baş verir.

Sadə dildə desək, nevroz uzun müddət ərzində davam edən xroniki streslərin nəticəsində inkişaf edir və bu zaman müxtəlif səbəblər üzündən insan uzun müddət onun üçün mürəkkəb hesab edilən bu vəziyyətdən çıxış yolunu heç cür tapa bilmir. Belə vəziyyətlərə bir neçə misal da çəkmək olar. Məsələn: insana onun hazırkı işi xoş gəlmir, ancaq o, başqa iş tapa bilmədiyi üçün bu işlə məşğul olmağa məcburdur; ailə cütlüyü arasında uzun müddət ümumi qarşılıqlı anlaşma olmasa da, onlar uşaqlarına görə nigahlarını poza bilmirlər və s.

Qadınlar nevrozlara daha çox meylli olurlar ki, bu da onların kişilərə nisbətən daha emosional, həssas olmalarından irəli gəlir.

Nevrozun əsas əlamətləri aşağıdakılardır:
— Həyəcan, narahatlıq, qorxu, məyusluq, ümüdsizliyə qapanmaq; tez bir zamanda, hətta kiçik həcmli işin icarə edilməsi zamanı baş verən yorğunluq, həyat aktivliyinin zəifləməsi, yuxusuzluq, çətinliklə yuxuya getmək və ya yatıb-durduqdan sonra həqiqətən istirahət edə bilməsi hissiyyatının olmaması, güclü işıqlanma və yüksək səsə ağrılı reaksiya verilməsi.

Bəzən bizdə rastlaşdığımız bir hadisəni daha əvvəl də yaşadığımız və ya ilk dəfə getdiyimiz bir yerdə daha əvvəl də olduğumuz kimi hisslər yaranır ki, bu hallarla qarşılaşan insanlar bəzən özlərini fövqəl gücə sahib hiss edirlər. Lakin bu hal tibbə məlumdur və elmi dildə beynin bu reaksiyasına Dejavu deyilir.

Dejavu daima nevroloqların diqqət mərkəzində olmuş və bu gündə tədqiq edilməktədir. Aparılan bəzi araşdırmalar göstərir ki, dejavuya səbəb olan əsas amil dejavu zamanı beynin bəzi bölgələrinin daha aktiv fəaliyyətdə olmasıdır.

Dejavunun hər bir insanda həftədə bir və ya iki dəfə olması normaldır lakin bu halların daha tez-tez təkrarlanması uşaqlarda epilepsiya xəstəliyinin yaşlılarda isə beyin pozğunluğunun xəbərçisi ola bilər.

1. Soyuducunu açaraq içərisinə baxır və bağlayır.  
2. Mobil telefonda saata baxır və dərhal da yaddan çıxarır.  
3. Metroda qatarı gözləyərkən tunelə baxır, sanki qatar bu səbəbdən daha tez gələcək.
4. Mağazaya qənd almağa gedir, evə müxtəlif lazımsız məmulatlarla qayıdır.  
5. Çağırış düyməsini basaraq liftin daha tez gəlməsinə çalışır.  
6. «Budilnik»i saat 6-ya quraşdırır, ancaq yerindən gec qalxır.  
7. Kompüteri söndürərkən «windows»un «vida musiqisi»ni eşitməməkdən ötrü səs dinamiklərini daha tez söndürür.  
8. Döngələr zamanı yana əyilir.