İslam tarixindəki şəxslər kateqoriyası üzrə məqalələr

Əli(ə) nurdur,Əli(ə) məhəbbətdir,Əli(ə) varlıq aləminin mənasıdır,Əli(ə) insanları yoxluq aləmindən xilas edəndir,Əli(ə) bənzərsiz yol göstərəndir,Allahın böyük vəlisi,Peyğəmbərin(s) vəsisi,cahanın həqiqəti,Allahın sevimlisidir!Elə isə ola bilərmi ki,Allah öz sevdiyi insan haqqında heç nə deməsin?Ola bilərmi ki,varlığın mənası və cahanın həqiqəti sayılan bir şəxs barədə sussun?Yox,ola bilməz.

Əli əleyhissəlamın bu dövrdəki ilk iftixarı onun ilk növbədə İslamı qəbul etməsidir. Daha dəqiq desək, Əli (əleyhissəlam) bu dövrdə özünün əvvəldən olan İslami əqidəsini aşkar etmişdir. Əli (əleyhissəlam) əvvəldən təkallahlığa inanmış və əsla bütpərəst olmamışdır. Yə'ni, Əli əleyhissəlamın İslamı qəbul etməsi bu mə'naya deyil ki, o, bütpərəstlikdən əl çəkmiş və İslamı qəbul etmişdir. (Ancaq peyğəmbərlərin digər səhabələrinin İslamı qəbul etmələri bu mə'nayadır.)

İslamı qəbul etməkdə irəli düşmək elə bir dəyər, fəzilətdir ki, Qur'an açıq-aşkar ona işarə edərək buyurmuşdur: «Bir də öndə olanlar, öndə olanlar! Bunlar [Allahın dərgahına, Allahın lütfünə və mərhəmətinə] yaxın olanlardır.»

İMAM ƏLİNİN (Ə) QIRX SƏHABƏSİ
1-Abdullah ibn Abbas:
O, Peyğəmbər (s)-in əmisi oğlu, imam Əli (ə)-ın səfiri, nümayəndəsi və İslam ordusunun sərkərdəsi idi. İmam Əli (ə) uşaqlıq çağlarından ona İslam maarifini öyrətməyə başladı. O, fiqh, təfsir və təvil elmlərində, hətta ənsab elmində başqalarından tam şəkildə fərqlənirdi. Peyğəmbər (s) onun haqqında belə dua etmişdi: "İlahi! Onu din alimi et və Quranın təvilini ona öyrət." Cəməl, Siffeyn və Nəhrəvan müharibələrində imam Əli (ə)-ın ordusunda iştirak edərək şücaətlə döyüşürdü. O, Siffeyn müharibəsində imam Əli (ə)-ın ordusunun sol cinahının sərkərdəsi idi, imam Həsən (ə) və imam Hüseyn (ə) da onun ordusunda döyüşürdülər. İbni Abbas imam Əli (ə)-ın tərəfindən Bəsrənin valisi təyin edildi, və o həzrətin şəhadətindən sonra imam Həsən (ə)-ın hüzurunda idi. Abdullah ibn Zübeyr onu Taifə sürgün etdi. Ömrünün axırlarında gözləri tutuldu, amma yenə də İslam maarifini yaymaqdan əl çəkmədi, nəhayət yetmiş bir yaşında ikən Taifdə vəfat etdi.

Əmirəl-mö'minin Həzrət Əli əleyhissəlamın həyatı barədə qısa mə'lumat
Həzrət Əli (əleyhissəlam) «Amul-fil»-in (fil ilinin) otuzuncu ilində (hicrətdən iyirmi üç il əvvəl) rəcəb ayının on üçü Kə'bə evində dünyaya göz açmışdır. Atası Əbutalib, anası Fatimə Əsəd qızı olmuşdur. Hicrətin qırxıncı ili ramazan ayının iyirmi birində Kufə şəhərində şəhadətə qovuşmuşdur. Müqəddəs məzarı Nəcəf şəhərindədir

Babil camaatı böyük bir bayrama hazırlıq görürdü.Bu bütlərin bayramı idi.Ən maraqlı mərasim bütləri yedizdirmək idi.Kahinlərin duaları altında ziyarətə gələnlər təzim edə-edə xorəkləri onların qabağına qoyub bütxanadan kənarda gözləyirdilər.

İbrahimdə (ə) onlarla bərabər bayrama gəlmişdi.Burada bütləri görüb heyrətlə bu yazıq insanların sifətlərinə baxdı.
QURANİ-KƏRİM xəbər verir:
"İbrahim atasına və tayfasına:«Sizin tapınıb durduğunuz bu heykəllər nədir?-dediyi zaman onlar:Biz atalarımızı onlara ibadət edən gördük!»-deyə cavab vermişdilər.(İbrahim onlara:) And olsun ki,siz də,atalarınız da (haqq yoldan) açıq-aıkar azmısınız!"-demişdi.(Əl-Ənbiya,52-54)

Buradakıların bəziləri önə çıxıb:-«Bəs sən kimə inanırsan?-deyə soruşduqda o:
»Aləmlərin Rəbbinə!" demişdir.
-Bəs Nəmrud? Axı o bizim rəbbimizdir,sən ona inanmırsan?-sualına isə İbrahım (ə):
-Xeyr,mən yalnız məni yaradana itaət edirəm!-cavabını vermiş,bununla da böyük bir qarşıdurmanın təməl daşını qoymuşdur.

Əxlaq və Davranışı - Əxlaq və Davranışı İbni Şəhraşub Mənakib kitabında Ruhaynidən belə nəql edir: "İmam Həsən və İmam Hüseyn (ə.s) dəstəmaz alan yaşlı bir adamın yanından keçərkən onun doğru dəstəmaz almadığını gördülər, onu narahat olmayacaq bir şəkildə hidayət etmək üçün dəstəmaz mövzusunda mübahisə başladılar, onlardan hər biri digərinə; sənin dəstəmaz alman doğru deyil deyirdi. Yaşlı adama: «Kimin doğru dəstəmaz aldığına sən qərar ver» deyib dəstəmaz almağa başladılar. «Hansımızın dəstəmazı daha doğrudur?» dediklərində yaşlı adam belə dedi: «Sizin ikiniz də gözəl dəstəmaz alırsız, amma bu cahil və yaşlı adam doğru dəstəmaz almadı.» Beləcə yaşlı adam narahat olmadan doğru dəstəmaz aldığını öyrənmiş oldu.

Quranı Kərimin cəmi iki ayəsində Zülkiflin adı keçir. Bunlardan biri Ənbiya 85, digəri isə Sad surəsi 48-dir. Hər iki ayədə də bu ad digər peyğəmbərlərlə birlikdə anılmış və onların bəzi özəllikləri zikr olunmuşdur. Klassik müfəssirlər ayədə keçən «Zu'l-kifl» kəlməsini ad olaraq qəbul etmiş və bu adı daşıyan şəxsin peyğəmbər olub olmadığı haqqında müxtəlif fikirlər söyləmişdilər. Bu barədə güvənilən bir hədis və qüvvətli bir rəvayətin olmadığını nəzəzrə alan Məhəmməd Əsəd bunun xüsusi bir isim deyil, bir sifət olduğu fikrini irəli sürmüşdür. Onun qənaətinə görə «sahib» mənasında bağlayıcı olaraq istifadə edilən «zu» kəlməsi ilə, bir şeyi etməyi boynuna götürdü, yükləndi mənalarına gələn təkəffələ felinin məstərindən düzəlmiş olan" bu ifadə bir ad deyil, özünü əhdlə Allaha bağlayan insan və ya insanlar mənasında ayədə adları zikr olunan peyğəmbərlərin müştərək bir sifətidir. 

Möminlərin ilk anası Xədicə [radiyallahu ənhə] bint Huveyliddir. Xədicə adının mənası vaxtından əvvəl doğulan qız uşağı deməkdir. Yeddi aylıq doğulduğu üçün ona bu adı vermişdilər. Əslində isə o, 15 il əvvəl doğulmuşdu. «Vallahi, Allah mənə zövcə olaraq ondan daha xeyirlisini vermədi. İnsanlar məni inkar etdikdə o, mənə inandı, insanlar məni yalanladığında o məni təsdiqlədi, insanlar məni məhrum buraxdığında o mənə malı ilə arxa durdu. Allah digər xanımlarımdan deyil, yalnız ondan mənə uşaqlar nəsib etdi.» [Hədisi şərif]
Cahiliyyə dövründə onu ət-Tahirə [təmiz] deyə çağırırdılar. Çünki həqiqətən də təmizlərdən idi. Peyğəmbərimizdən [s.a.s] əvvəl iki dəfə ailə qurmuşdu. Birinci həyat Hind İbnun Nəbbaş İbn Zurarə [Əbu Halə] idi. Xədicə anamızın ondan Halə və Hind adlı iki oğlu olmuşdur.

1-Həzrət Peyğəmbəri-Əkrəm (s) buyurmuşdur: “Allah-taala buyurur: “Əlinin vilayəti Mənim möhkəm (və alınmaz) qalamdır; hər kəs Mənim qalama daxil olsa, cəhənnəm odundan amanda qalar.”

2-Həzrət Peyğəmbəri-Əkrəm (s) buyurmuşdur: “Əlinin vilayəti Allahın vilayətidir; ona məhəbbət bəsləmək Allaha ibadət etmək və ona tabe olmaq isə vacib əməlləri yerinə yetirməkdir.”

Hz. Əlidən soruşdular: «Allahın ən güclü əsgəri kimdir?». O, belə cavab verdi: «Dəmirə baxdım, onun möhkəmliyini və sərtliyini görüb Allahın ən güclü və əzəmətli əsgərinin dəmir olduğunu düşündüm. Daha sonra oda baxdım. Gördüm ki, od dəmiri əridir. Dedim ki, Allahın ən güclü və əzəmətli əsgəri oddur.
Daha sonra suya baxdım gördüm ki, su odu söndürür. Bu zaman suyun Allahın ən güclü və əzəmətli əsgəri olduğunu zənn etdim. Sonra buludlara baxdım. Buludların suları daşıdığını görüb buludların Allahın ən güclü və əzəmətli əsgərləri olduğunu düşündüm. Küləyə baxdım. Buludların küləklər vasitəsi ilə hərəkətə gətirildiyini gördüm.