Körpəyə qulluq və analıq kateqoriyası üzrə məqalələr

Cavan ananın uşağı ağlayanda o, çox narahat olur: uşağına kömək etmək istəyir, lakin nə etmək lazım gəldiyini bilmir.
Nə yeni doğulmuş uşaq, nə də südəmər uşaq səbəbsiz ağlamır. Uşaq da böyük adam kimi, yalnız hər hansı bir səbəb olduqda ağlayır. Buna görə də həmişə uşağa kömək etməyə çalışmaq lazımdır. Uşağı ağladan səbəbi aradan götürəndə o tez ağlamağı kəsir.
Sağlam südəmər uşaq bəs niyə ağlayır?
Südəmər uşağa kömək etmək üçün onun niyə ağladığını bilmək, həmçinin belə halda ananın nə etməli olduğunu bilmək lazımdır.

Ailə üzvləri, ana özünün ilkini səbirsizliklə gözləyir; bu intizarda həm ümid, həm də təşviş vardır.
Uşaq dünyaya gəlir, o sağlamdır. Ailənin sevinci aşıb-daşır! Lakin ana körpəsini görən kimi, çox vaxt məyus olur. O, uşağının belə olacağını təsəvvür etmirdi, o, elə bilirdi ki, uşağı daha qəşəng və iri olacaqdır. O bilmirdi ki, uşağın dərisi qıpqırmızı və qırış-qırış, başı şişmiş və formasız olacaqdır. Həmçinin indi onu təşvişə salan bir çox başqa şeyləri də ağlına gətirmirdi.
Yeni doğulmuş uşaq necə olur?
Yeni doğulmuş uşağın müayinəsi nə göstərir, bu, nəyə dəlalət edir və nə etmək lazımdır? Dünyaya gəldiyi ilk günlərdə yeni doğulmuş uşağın necə olduğunu daha ətraflı nəzərdən keçirək

Çəki
Vaxtında doğulmuş uşağın çəkisi adətən 3 kq olur. Belə hallarda deyirlər ki, uşağın vaxtında doğulmuşdur: çəkisi 2500 q-dan çox olan yeni doğulmuş uşaq da vaxtında doğulmuş uşaq hesab olunur. Çəkisi 2500 q-dan az olan uşaq adətən yarımçıq (vaxtından qabaq doğulmuş) uşaq sayılır (belə uşaqlar barədə biz gələcəkdə daha ətraflı danışacağıq). Yeni doğulmuş oğlanların çəkisi qızlardan bir qədər çox olur.
Adətən, ilk günlər uşağın çəkisi bir qədər azalır (anadan olanda çəkisi 3 kq olan uşaq birinci 2-3 gün çəkidə 100-200-250 q. itirə bilər); bu, fizioloji hadisə olduğu üçün ananı qorxutmamalıdır. Ananın südü çoxalana qədər uşağa tez-tez çay vermək lazımdır. Birinci həftənin axırında adətən uşağın çəkisi artır və iki həftəliyində anadan olandakı çəkiyə çatır. Sonrakı 1-2 həftə uşağın çəkisi bir bərabərdə artır.

Bədənin uzunluğu

Südəmər uşağın yeməyini ayrı bişirmək lazımdır! Südəmər uşaq azca böyüyən kimi (bir neçə aydan sonra) bəzi analar ona ailənin böyük üzvlərinə hazırlanan azca əzilmiş yeməkdən verməyə başlayırlar. Bu, çox zərərdir! Böyüklərin yeməyi südəmər uşaqda ağır ishal törədə bilər. Bu cür yemək yeyən uşaqlar köpmüş, solğun olurlar, onların xəstə görkəmi olur. Ana uşağa «lazım olan hər şeyi» verməsinə baxmayaraq uşağın pis inkişaf etməsi ananı narahat edir. Südəmər uşağın pis inkişaf etməsi ananı narahat edir. Südəmər uşağın orqanizmi əzilməmiş və ya lazımınca əzilməmiş qidanı çox pis həzm edir, bu cür qida həzm olunmayıb bağırsaqlardan olduğu kimi çıxır. Uşaq ac qalır.
Südəmər uşağın yeməyini hazırladıqda təmizliyə xüsusi fikir vermək lazımdır, çünki böyüklər üçün zərərsiz olan bəzi bakteriyalar südəmər uşaqlarda ağır xəstəliklər törədə bilər.
Südəmər uşağın qabı (krujka, kasa, boşqab, qaşıq, kiçik ələk, sürtgəc və s.) ayrı olmalıdır! Bu qabdan böyüklər və ya başqa uşaqlar istifadə etməməlidirlər.
Südəmər uşağın qab-qacağını hər gün qaynatmaq lazımdır. Uşağın qablarını böyüklərin qablarından ayrı yumaq lazımdır.

Yeni doğulmuş uşaqlar anadan olan kimi çəkidə artmırlar. Birinci 3-4 gün onların çəkisi bir qədər azalır. Sonra bir neçə gün çəki gah artır, gah azalır və adətən iki həftəliyində uşaqlar anadan olandakı çəkiyə çatırlar, sonralar isə onların çəkisi müntəzəm artmağa başlayır.

Südəmər uşağın çəkisi müntəzəm artmalıdır.
Südəmər uşağın çəkisi nə qədər artmalıdır? Ayda orta hesabla 0,5 kq. Lakin bu hələ təxmini rəqəmdir. Adətən 2 aylığından 6 aylığa qədər onların çəkisi daha çox artır, 6 aylığından başlayaraq uşaqların çəkisi bir qədər az artır. Məsələn, 5-6 aylığında uşaqların çəkisi anadan olandakı çəkidən təxminən iki dəfə çox olub 6 kq-a qədər olur; 12 aylığında doğulandakı çəki təxminən 3 dəfə artır və 9-10 kq-a qədər olur.
Sonralar uşağın çəkisi ildə orta hesabla 2 kq-a qədər artır. Beləliklə, uşaq bir yaşa qədər daha sürətlə böyüyür. Bir çox analar elə bilirlər ki, uşaq iki yaşına girdikdə çəkidə birinci ildəki kimi sürətlə artacaqdır. Bəzi analar isə elə bilirlər ki, uşaq nə qədər iri olsa, çəkidə də bir o qədər çox artmalıdır. Uşağın çəkisi hər il 6 kq artsaydı, o eybəcər bir adam olardı.
Bütün uşaqlar bir yaşında 9 kq gəlmir. Bədən quruluşu zəif uşaqların çəkisi 1 yaşında 8 kq-dan çox olmur. Halbuki onlar normal inkişaf edirlər. Onların valideynlərinin çəkisi də südəmər vaxtı yaşıdlarından az olmuşdur, Südəmər uşaqlar 10-11 kq da gələ bilər.

Cavan ananın uşağı ağlayanda o, çox narahat olur: uşağına kömək etmək istəyir, lakin nə etmək lazım gəldiyini bilmir.
Nə yeni doğulmuş uşaq, nə də südəmər uşaq səbəbsiz ağlamır. Uşaq da böyük adam kimi, yalnız hər hansı bir səbəb olduqda ağlayır. Buna görə də həmişə uşağa kömək etməyə çalışmaq lazımdır. Uşağı ağladan səbəbi aradan götürəndə o tez ağlamağı kəsir.