sağlam həyat tərzi kateqoriyası üzrə məqalələr

1. Ac qalmağı öyrənin
Alimlərin 1934-cü ildən bəri apardığı araşdırmalar göstərib ki, ac saxlanılan siçanlar daha çox yaşayır. Təsadüfi deyil ki, dünyanın ən uzunömürlü insanlarının yaşadığı Yaponiyanın Okinava prefekturasında əhali süfrədən doymamış qalxma vərdişi ilə tanınır.

2. Dil öyrənin
Uzunömürlülüyün və xoşbəxtliyin ən mühüm açarlarından biri də beynin yaxşı işləməsidir. Araşdırmalar göstərir ki, iki və ya daha çox dili yaxşı bilən insanların beyni yaxşı işləyir və bu da çox yaşamağa təsir edir. Yaşlı vaxtlarda belə, dil öyrənmək ömrü uzadır.

3. Dağlarda yaşayın
Dağlarda yaşayan insanların daha uzunömürlü olurlar. Bunun səbəbi isə hərəkət, təmiz hava və gözəl mənzərədir.

4. Gen müalicəsi edin
2012-ci ilə qədər mümkünsüz olan bu müalicənin siçanlar üzərində aparılan araşdırmalarda ömrü 24 faiz uzatdığı məlum olub. Gen müalicəsi ilə xəstəliklər əvvəldən təsbit edilib müalicə olunur.

Ümumdünya Səhiyyə Təşiklatının statistik məlumatına görə hazırda dünyada 1.2 milyard insan siqaret çəkir.

Bəs bu qədər insan siqaretin zərərlərindən xəbərsizdirmi? Əlbəttə ki yox...

• Siqaretin  Ən ağır zərəri ağciyərlərə  vurduğu zərbədir.Belə ki agciyər xərçəngindən əziyyət çəkənlərin 80 % siqaret istifadəçilərdir. ( Müalicə olunmadıqda ağciyər şişindən ölüm faizi 85 % dir )
• Tütünün tərkibində olan karbonmonooksid,nikotin,  qətran, kimi maddələr ağciyər xərçəngi  başda olmaqla tənəffüs  sistemi xəstəlikləri, xroniki bronxit, emfizema kimi xəstəliklərə qapı  açır.Ağciyərlərin təbii müadifə sistemi pozulur, infeksiyalar asanlıqla   tənəffüs yoluna daxil olur.

Bu soyuq havalardan bir çoxlarımız soyuqdan titrəməkdən dayana bilmirik. Amma elə qidalar var ki, onların sayəsində canımızı qızdıra bilərik. 

Qırmızı pul bibər: Bədən temperaturunu artırdığından eyni zamanda metabolizmi də sürətləndirir. Tərkibində olan kapsaisin adlı piqment gündəlik sərf olunan enerjinin artırılmasına kömək edir. Amma mədə və sinir sistemi problemleri olanlar onu diqqətli istifadə etməlidirlər.

Zəncəfil: Bədən temperaturunu artırır. Onun qışı rahat keçirmək olar. İmmuniteti sistemini gücləndirir və metabolizmi sürətləndirir.

Artıq çoxumuzun yoqanın faydalarından xəbərdarıq. Yoqa bizi rahatladır və sakitləşdirir. Yoqa ən çox tətbiq edilən qədim elmdir. 
 

• Əxlaqlı olmaq yoqanın ən əhəmiyyətli elementidir. 
   
• Əsas proqramlar fiziki məşq, nəfəs çalışması, boşalma, meditasiya və düzgün qidalanmadır. 
   
• Qısası yoqa həyat sənətidir. 
   
• Yoqanın uşaqlara da faydası çox yüksəkdir. 
   
• Yoqa ilə hər yaşda, hər irqdə, bir sözlə hər bir insan yoqa ilə məşğul ola bilər. 
   
• Uşaqlar strukturlarından dolayı qısa müddət ərzində fikirni toplaya bilir və əzələləri də hazır olur. Həm də məsuliyyət duyğusuna ehtiyacları var.
• Yoqa uşaqların ruhi və fiziki baxımdan rahatladır və paylaşma duyğularını da artırır. 
   
• Yoqa uşaqların konsantrasiyasını inkişaf etdirir, onların məktəbdə daha bacarıqlı olmasına kömək edir. 
   
• Uşaqların böyüyən vücudlarında əzələləri qüvvətlənir. Bu isə sümüklərin daha güclü olmasına və boy artımına səbəb olur. Yaş artdıqca bədəndə sallanmalar olmur. 
   
• Uşaqlar yoqa ilə məşğul olarsa, başqa canlıları yaxşı hiss edər və anlamağa başlayar.

Musiq ürəyimizi mənən qidalandırdığı kimi  həmdə ürəyin gücləndirməsində faydası varmış. 

Serbiyanın Nis Universitetindən elm adamlarının araşdırması instrumental musiqinin ürəyi gücləndirdiyini, ürək xəstələrinin daha tez yaxşılaşmasına kömək etdiyini göstərib.

Ürək xəstəsi olan 74 nəfəri 3 qrupa ayıran alimlər ilk qrupdakılardan 3 həftə ərzində aerobika dərslərinə getmələrini, ikinci qrupdakılardan dərslərə gedərək gündə yarım saat musiqi dinləmələrini xahiş edib. Son qrupdakılar isə sadəcə musiqi dinləyib.

3 həftədən sonra idman edən və musiqi dinləyən ürək xəstələrinin vəziyyətinin xeyli yaxşılaşdığı məlum olub. Bu qrupdakıların ürək fəaliyyəti yüzdə 39 artıb.

Musiqi dinləməyən, yalnız idman edənlərin ürək fəaliyyətinin yüzdə 29, sadəcə musiqi dinləyən qrupdakıların isə yüzdə 19-a yüksəldiyi müəyyən edilib.

Beləliklə, alimlər musiqi dinləyərək idman etməyin ürək fəaliyyətinin yaxşılaşmasına kömək etdiyini bildirirlər.

Qarşıda bizi qış fəsli gözləyir. Qışda xəstəliklərdən qorunmaq üçün qış meyvələrinin xeyirlərini bilməliyik. 

Naringi, portağal, qreyfrut, alma, kivi, armud, banan qışın ən çox yeyilən meyvələridir. Naringi tərkibində olan antioksidanlarla damarları, xüsusən də kapilyarları gücləndirir. Naringi suyu ürəyin zərər görməsinin qarşısını alır və bədəndə olan əzik nahiyələrin sağalmasına kömək edir. Qış mövsümündə ən çox yeyilən bu meyvə tərkibindəki fol turşusu, lifləri sayəsində öskürəyi və xolestrolu azaldır. Bağırsaq parazitlərinin tökülməsi üçün xeyirlidir. Portağal, naringi, qreyfrutun tərkibində bolluca A, C və E vitamini, karbohidrat, kalium, fol turşusu və bioflavin var.

Qış meyvələri içərisində çox sevilən meyvələrdən biri də armuddur. Armud mədəyə xeyirli olub həzmi asanlaşdırır, ürəyin tez-tez döyünməsinin qarşısını alır

1.Hamının xoşuna gəlmək cəhdi      

Bu ən başlıca səhvdir. Hamının xoşuna gəlmək mümkün deyil. Bu, qətiyyən sizin nə dərəcədə yaxşı insan olmağınızdan asılı deyil. Ətrafdakı insanların hamısında təəssürat oyatmağa çalışaraq, siz öz vaxtınızı əbəs yerə sərf edirsiniz. Qarşınıza çıxan hər bir kəsə öz enerjinizi məsrəf etmək əvəzində, bu enerjini həqiqətən də lazımlı insanlar üçün ehtiyat saxlamaq daha yaxşı olardı. 

Yod orqanizmdə normal inkişaf üçün vacib olan (hətta çox az miqdarda olsa belə) bir elementdir. Buna görə də orqanizmdə yod çatışmadıqda insan həm zehni, həm də fiziki inkişafdan geri qalır.

Yod əslində orqanizmə qida və su vasitəsilə daxil olur. Normal şəraitdə isə orqanizmdə 15-20 milliqram yod olur.

Vitaminlər sağlamlığımız üçün həm çox faydalı, həm də çox əhəmiyyətlidir.

Lakin hər şeyin çoxu zərərli olduğu kimi, vitaminlərin də çoxu zərərlidir. Bu baxımdan A, D, E və K vitaminlərini çox qəbul etdikdə bədəndə yığılır və “hipervitaminoz” deyilən vitamin çoxluğuna səbəb olur. Lakin bir şeyi də qeyd edək ki, vitamin çoxluğu sağlamlığımızda problemlərə səbəb olduğu kimi, vitamin əskikliyi də sağlamlığımızda problemlərə səbəb olur. Odur ki, hər iki halda həkimlə məsləhətləşmək və hansı yaşda hansı vitaminləri qəbul edəcəyimizi öyrənmək lazımdır.

Kilo problemi, ümumiyyətlə çox yeməyə və az hərəkət etməyə bağlı olsa da, az yatmağn köklük yaradan gizli bir düşmən olduğu müəyyən olundu.

Son 40 ildə edilən araşdırmalar, indiki vaxtda yuxu müddətinin doqquz saatdan yeddi saata düşdüyünü və insanların daha az yatıb daha çox kilo aldıqlarını göstərir. Mütəxəssislər, az yatmanın insan sağlamlığı üzərində bir çox mənfi təsiri olduğunu və kilo probleminin də bu mənfiliklərdən biri olduğunu ifadə edir.

Necə bir əlaqə var?
Televiziya və kompüter qarşısında keçirilən zamanın gec saatlara qədər davam etməsi gecə bir şeylər yeməyinizə səbəb olur.
Gecə gec alınan qidaları bədən tərəfindən enerji olaraq xərclənə bilmədiyindən yığılaraq kiloya çevrilir. Yuxu pozuqluğunun hormonlarla arasındakı əlaqə isə belədir: Leptin və Ghrelin iştah üzərində təsirli olan iki hormondur. Leptin bədəndə enerji çox olduğu zaman iştahı kəsərək yeməyi dayandırmağımızı təmin edər. Ghrelin isə mədə tərəfindən mədə boş olduğunda aclıq hissini ortaya çıxardar. Mədə boş olduğu zaman Ghrelin səviyyələri artar və Leptin düşərək bizim yemək yemə istəyimizi qalib gələr.

Sinirlərə də təsir edir
Yuxusuzluğun sinirlər üzərində də mənfi təsirləri var, yuxusuzluq sinirləri xəbərdar edərək rahatlamasını maneə törətdiyini, karbonhidrat və şəkərli yeməklərə meylin daha çox artdığını və kortizol deyilən stress hormonunun da yuxusuzluq müddəti tərəfindən artaraq yağlanılmağa səbəb olduğunu bilirik.

Bu səbəblə yuxunun son dərəcə əhəmiyyətli olduğunu unutmamaq və mütləq kafi müddətlərdə yatmaq lazımdır.