Hikmət dənizi və aforizmlər kateqoriyası üzrə məqalələr

1. Hər şeyi eyni vaxtda istəyən, heç nəsiz qala bilər.
2. Etdiyin əməlin cəzasından yox, özündən qorx.
3. Danışmağı bacarmaq üçün susmağı öyrən.
4. Axmaq düşündüyü haqda danışır, aqil isə danışdığı haqda düşünür.
5. Axtaranlardan olma, tapanlardan ol.

1. Hətta axmaq da sakit duranda ağıllı görsənir.
2. Ağıllılar bədbəxtliyi qabaqcadan anlayır və qorunur, təcrübəsizlər isə irəli gedir və cəzalanır.
3. Səbrli cəsarətlidən, özünü idarə etməyi bacaran isə bir şəhəri fəth edəndən daha dəyərlidir.
4. Mənim üçün üç şey əlçatmaz, 4 şey isə anlaşılmazdır — qartalın səmadakı yolu, ilanların qayalardakı yolu, gmilərin dənizdəki yolu və kişilərin qadınlara yolu.
5. Öz dostunu tərifləyən şəxs sanki onu tora salır.
6. Hər əməkdən gəlir var, amma boşboğazlıqdan isə yalnız zərər gələr.
7. Axmaqlar müdrikləri də məhv edir.

Loğman (ə) oğluna dedi:Oğlum!Başqaları səndən qabaq övladları üçün (mal) topladılar.Nə topladıqları qaldı,nə də onlar üçün toplanan malların sahibləri.Doğurdan da,sən əcir (muzdur) bir bəndəsən ki, bir işi görmək (təqvalı olmaq) üçün məmur olmusan.Bir muzdun da sənə veriləcəyi söz verilmişdir.Beləliklə,işində vəfalı ol,muzdunu -Behişti al.

Bu dünyada o qoyun kimi olma ki,yaşıl çəmənliyə girəndə köpənə qədər yeyir.Bu da onun ölümünə səbəb olur.Əksinə,dünyanı çayın üstündəki  körpüyə bənzət ki,onun üzərindən keçdikdən sonra,onunla  heç bir işin olmur,bir də ona tərəf qayıtmırsan.Onu (şəhvət körpüsünü) xarab et,düzəltmə.Çünki sən onu abadlaşdırmağa məmur deyilsən.

Bil ki,sabah sən ALLAHın hüzurunda olanda,dörd şey haqqında da sorğuya çəkiləcəksən:Cavanlığını necə keçirtdin?Ömrünü necə keçirtdin?Malını hansı yoldan əldə etdin və harada xərclədin?Deməli,özünü belə bir günə və bu suallara tapmaq üçün hazırlamalısan.

Dünya malından bir şey itirsən,kədərlənmə.Çünki dünya malı tez qurtarar,çox olsa,başa bəla olar.Günah etməkdən qorx,işində ciddi ol,qəflət pərdəsini üstündən at.ALLAH istəyən işlərlə məşğul ol,qəlbində tövbəni təzələ.Ölüm sənin sorağına gəlmədən,hökmünü vermədən və arzularınla sənin aranda fasilə salmadan öncə,öz rahatlığın -Axirətin haqqında fikirləş..

Ey Əli! Elə ki, gördün camaat müstəhəbbi əməllə məşğuldur, sən vaciblərlə məşğul ol.
Elə ki, gördün camaat dünya işləri ilə məşğuldur, sən axirət işləri ilə məşğul ol.
Elə ki, gördün camaat başqalarının eyiblərini axtarmaqla məşğuldur, sən öz eyiblərini axtarmaqla məşğul ol.
Elə ki, gördün camaat öz dünyasını bəzəməklə məşğuldur, sən öz axirətini zinətləndirməklə məşğul ol.
Elə ki, gördün camaat əməlini artırmaqla məşğuldur, sən əməllərinin ixlası ilə məşğul ol.
Elə ki, gördün camaat məxluqatın ətəyindən tutub, sən Xaliqin ətəyindən yapış.

İohann Volfqanq Höte
Böyük alman şairi Gete (1749-1838) demişdir:  Təbiət öz hərəkətində dayanmaq nə olduğunu bilmir və buna görə də hər bir fəaliyyətsizliyi ölümlə cəzalandırır.
Gete, Veymar şəhər parkında gəzərkən onun əsərlərini tənqit etmiş bir tənqidçiyə rast gəlmişdi və yol dar olduğu üçün tənqidçi Geteyə müraciətlə demişdi: Mən hər axmağa özümdən qabaq keçməyə yol vermərəm! -Mən isə məmnuniyyətlə!- deyə Gete ona yol vermişdi.

Bu aforizimləri Frans Kafka 1917-1920-ci illər ərzində yazıb. Təəssüf ki digər yazıları kimi bu aforizimlər də yarımçıq qalıb. Aforizimləri yazdığı dövr F. Kafka ömrünün ən ağır, çətin günləri hesab olunur. Çünki o vaxt F,Kafka təzəcə vərəm olduğunu öyrənmişdi, nişanlısından da ayrılmışdı. Eyni zamanda uzun illər işlədiyi Siqorta şirkətindən də xəstəliyi ilə əlaqədar olaraq icazə almışdı, valideyinləri onun evlənməyini istəmirdilər və onu məşhur yazıçı kimi qəbul etmirdilər. Kafkanın xususi bir diqqətlə aforizimləri yazmağı sübut edir ki, o bu yazıları cap etdirmək, yaymaq istəyib. Əgər Kafkanın oxuculara vəfalı, Kafkaya görə isə vəfasız dostu Brod olmasaydı, onun aforizimləri və əsərləri bu gün oxucuların ixtiyarında olmayacaqdı. Bu baxımdan Brodun “xəyanətini” alqışlamaq lazımdır. Çünki Kafka ölüm ayağında bu sözləri demişdi: “ Brod dünyada yazıçı olduğuma dair heç bir iz qalmasın”…

HİKMƏT SAHİBLƏRİ DEMİŞKİ..
Dörd şey gözəldir, lakin dörd şey ondan daha gözəldir.

1. Kişilərin utanması gözəldir. Lakin qadınların utanması ondan daha gözəldir.
2. Hər kəsin ədalətli olması gözəldir. Lakin əmr sahiblərinin ədalətli olması daha gözəldir.
3. Qocanın tövbəsi gözəldir. Lakin gəncin tövbəsi daha gözəldir.
4  Varlının comərdliyi gözəldir. Lakin kasıbın comərdliyi daha gözəldir. 

1. Bəndədən soruşulacaq ilk şey namazdır, əgər o qəbul olunsa, digər əməlləri də qəbul olunacaq. İmam Baqir (ə)
2. Hər kim Allahın ona vacib etdiyi əməlləri etsə, onda o ən yaxşı insanlardandır. İmam Zeynəlabidin (ə)
3.Sənə pislik edənə özünü ona sevdirməyin qədər böyük bir cəza verə bilməzsən. İmam Əli (ə)
4.Allaha itaətin tacı, bəndənin xoşuna gəlsə də, gəlməsə də Allahın işinə rza olmaqdır. İmam Sadiq (ə)
5. Allah Məhəmmədən (s) yaxşı insan yaratmayıb. İmam Əli (ə)

21.Əvvəl öyrən, sonra düşün (Atalar sözü)
22.Öyrənməsən, öyrədə bilməzsən (Tomas Yuinq)
23.Həqiqi sevgi yaxşılıq görəndə artmayan, pislik görəndə azalmayandır (Atalar sözü)
24.Ən çətin iş ilk addımı atmaqdır (Markiz Dü Deffan)
25.Boş çuval dik durmaz (Benyamin Franklin)

1.Düşünmədən öyrənmək faydasız, öyrənmədən düşünmək təhlükəlidir (Konfutsi)
2.Sizə nə edəcəyinizi deyə bilərlər, ancaq nə düşünəcəyinizi əsla (Sokrat)
3.Bir ailə ilə bir dövlət idarə etmək arasında elə böyük bir fərq yoxdur (Monten)
4.Başqalarının izi ilə gedən iz qoya bilməz (Con İ.Brannon)
5.Ya bir yol tap, ya bir yol aç, ya da yoldan çəkil (Atalar sözü)