Stomatologiya kateqoriyası üzrə məqalələr

Təxminən 2,4 milyard insan diş çürüklərindən əziyyət çəkir. Gün ərzində dişlərimizi təmizləyərkən fərqinə varmadan səhvlər edirik. Bu səhvlər zamanla dişlərimizə zərər verərək diş ağrısı, həm də pul israfı kimi qarşımıza çıxır. Bəs, söhbət hansı səhvlərdən gedir? Dişlərə zərər verən diş qulluğu ilə bağlı səkkiz yanlışı sizinlə paylaşırıq;
Ağızdan gələn pis qoxuya diqqət etməmək
Ağız boşluğundan pis qoxunun gəlməsi gigiyena baxımından sağlamlığın pozulmasına işarə ola bilər. Bu diş əti xəstəliyindən də xəbər verir. Bəzən, ağızdan gələn pis iyin fərqinə varmırıq. Bir çox insanlar bunun səbəbini araşdırmaq əvəzinə qoxunu dəf etməyə, onu başqa ətirvericilər ilə ört-bas etməyə çalışır. Qoxunun olub olmamasını yoxlamaq üçün bu üç yolu sınaya bilərsiniz.

Diş ətinin qanamasının əsas səbəbi dişləri düzgün fırçalamaq, bərk sürtməkdir. Lakin bunun digər daha təhlükəli səbəbləri də var.
İnsanların əksəriyyəti diş ətinin qanamasına ciddi simptom kimi baxmır və bu çox səhv yanaşmadır. 
Diş ətinin qanamsının gizli səbəbləri arasında:

Aktiv kömür tibdə geniş istifadə olunan təbii vasitədir. Bu vasitənin köməyi ilə orqanizmi təmizləmək mümkündür.
Digər tərəfdən kömürü dişləri ağartmaq üçün də istifadə etmək olar. Saglamolun.az sizə dişləri ağardan təbii məcunun reseptini təqdim edir.
Lazım olanlar:

• 10 həb aktivləşdirilmiş kömür
• 1 x.q. bal
• 1 ç.q. soda

Kariyes – ağız boşluğundakı mikroorqanizmlərin iştirakı ilə baş verən dişin çürüməsi prosesidir.
Kariyes niyə yaranır
Bu barədə alimlərin bugünə qədər 414 nəzəriyyəsi vardır. Lakin 1898-ci ildə Millerin nəzəriyyəsi əsas tutulur. Bu nəzəriyəyə görə kariyesin yaranma səbəbləri bunlardır: ağız boşluğunda kariyesgətirici mikroorqanizmlər karbohidrat mühitində (yeməkdən sonra ağız boşluğunda qalan yemək qalıntıları) orqanik turşular ifraz edirlər. Nəticədə bu turşular ilk öncə diş minasını dağıdır və daha sonra kariyes yaranmağa başlayır. Beləliklə, kariyesin yaranma səbəbi ağız boşluğunun qiqiyenasından asılıdır.
Hansı bakteriyalar dişdə kariyes yaradır

Stomatoloqa müraciət edən pasientlərin bir qismində diş ətində iltihab, diş ətinin çəkilməsi və dişlərin laxlaması əlamətləri müşahidə edilir. Bu pasientlərin böyük bir hissəsi siqaret çəkən insanlardır.

Amma bu insanların əksəriyyəti siqaretin tərkibindəki tütünün yanma məhsullarının dişlərə və bütövlükdə ağız boşluğu toxumalarına ziyanlı olmasından xəbərsizdirlər.

Siqaret tüstüsü ilə ağız boşluğuna 100-dən çox zəhərli maddə daxil olur. Bunlardan ammonyak, aseton, metanol, nikotin, metan, fenol birləşmələri, karbon oksid, arsen, kadmium, sinil turşusu kimi maddələri göstərmək olar.

Parodontoz 50% insanın rastlaşdığı, ağrı və ciddi simptomları olmayan, sanki qəfil başlayan, qanlı və dişlərin düşməni olan bir xəstəlikdir.Bir çox insanlar artıq dişlər laxlayıb düşənə yaxın xəbər tutur.

İllər öncə başlayan, bir çox ağırlaşmaları olan, gizli gedən sistem xəstəliyi olan parodontoz nədir, necə başlayır, əlamətləri hansılardır? Tibbdə parodontoz parodontun toxumasının distrofik sistem xəstəliyidir.

Dişlərin sağlamlığını qorumaq üçün əsas şərt gigiyena qaydalarına əməl etməkdir. Gigiyena qaydaları deyəndə isə ilk növbədə yadımıza dişləri vaxtında və düzgün fırçalamaq düşür. Amma dişlərə düzgün qulluq qaydalarını çoxlarımız bilmirik.

Hər gün doğru bilərək etdiyimiz yanlışlar dişlərin vaxtından tez sıradan çıxmasına, onların itirilməsinə səbəb olur. Mütəxəssislər də gündəlik yol verilən bir çox yanlışların dişlərdə, diş ətində problemlərə yol açdığını düşünürlər. Həmin xətalar hansılardır?

Diş fırçalarını uzun zaman istifadə etmək
Bir diş fırçasının təxmini ömrü üç aydır. Təxminən 200 dəfə istifadə edəndən sonra onu dəyişməlisiniz.

Son illər ağız boşluğunda yaranmış qüsurların müalicəsində diş implantlarından geniş istifadə olunur.
İmplant qoyduranların sayı artsa da, hələ də bu üsulun zərərli olması haqqında məlumatlar yayılır. Bəzi xəstələr çıxan protezlərin daha etibarlı və təhlükəsiz olduğunu, damağa daha az ziyan vurduğunu hesab edirlər.

Bu barədə Azərbaycan Tibb Universitetinin ortopedik stomatologiya kafedrasının assistenti Tofiq Mahmudov məlumat verib. Həkim bildirib ki, bu fikirlər tibbi cəhətdən əsassızdır. Onun sözlərinə görə, çıxan protezlər damaq yatağına ciddi problem yarada bilər: «Bəzən körpü formalı protezlər yerindən tərpənir, onun altına qida qırıntılar girir, çürümə verir və s. Amma əksinə, diş implantlarının damağa və sümüyə böyük xeyri olduğunu demək olar. İmplant sümüyün atrofiyasının qarşısını alır, çeynəmə zamanı sümüyə düşən yükün öhdəsindən rahatlıqla gəlir».

Şəkər tozu kariyesə səbəb olmur, buna səbəb turşudur. Ancaq şəkərli məhsullar qəbul etdikdə, ağızda yaşayan bakteriyalarda bundan faydalanır.

Bakteriyalar turşu istehsal esir. Bu isə diş emalının zədələnməsinə səbəb olur. Növbəti qida məhsulları və içkilər dişləri zədələyir.

Diş minasının cilalanması gigiyena prosedurunun son mərhələsidir. Diş daşı və ərpinin təmizlənməsindən sonra minanın səthi nahamar olur. Bu vəziyyəti aradan qaldırmağa cilalama proseduru kömək edir.

Diş minası cilalalanmazsa qida qalıqları asanlıqla minaya yapışaraq diş ərpi və daşlarının tez əmələ gəlməsinə səbəb olacaq. Cilalama proseduru bunun üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi rezin başlıqlar, ştripslər, abrazivliyi müxtəlif olan məcunlar, konusşəkilli və digər fırçalarla icra olunur.