Qadın kateqoriyası üzrə məqalələr

Hamiləlik dövrü, ana üçün həm fiziki, həm də psixoloji dəyişikliklərin yaşandığı mərhələdir. Ana ilə uşaq arasındakı münasibət qadının hamilə olduğunu öyrəndiyi andan etibarən başlayır. Buna görə də ananın hamiləlik dövrünü necə keçirməsi, uşağı hansı yolla dünyaya gətirməsi, ana ilə uşaq arasındakı emosional kontaktın formalaşmasına təsir göstərir.
 
Analıq duyğusunun hiss edilməyə başladığı bu dönəm sosial və duyğusal sahələrdə müxtəlif dəyişikliklərə, eyni zamanda fiziki görünüş, özünü dərk və sosial rolda fərqliliyin yaranmasına səbəb olan və bundan dolayı təşviş hissinin müşahidə olunduğu mərhələdir.

Cinsi sıxıntıları olan, daha dəqiq, vaginizmdən əziyyət çəkən xanmların ən çox eşitdiyi qınayıcı sualdır bu: “Əgər eləyə bilmirsənsə, onda niyə ərə gedirdin?! Oturmuşdun da atanın evində!”

Bu sualı ona istiqamətləndirən xala, rəfiqə, qonşu, qayınana və s. olduğu kimi, həkimlər də siyahıya qatılır. Sonuncunu təəssüf hissi ilə yazıram. Çünki xüsusilə cinsi problemlərimiz varsa, birinə bu haqda danışmaq olduqca çətindir. Özümüzü toplayıb həkimə getmək isə daha da çətindir. Nə ilə üzləşəcəyimizi əvvəlcədən bilmərik. Hələ üstəlik, tam da cəsarətimizi toplamışkən, həkimdən belə qınayıcı bir reaksiya gördüyümüzdə, qəlbimizlə yanaşı, motivasiyamız da qırılmış olur. Siz buna, ümidi də əlavə edə bilərsiniz.

«Hamilə qadınların qida seçimində kreativlik axtarması yersizdir. Sağlam, təbii qidalara üstünlük vermək lazımdır”.

Pediatr Vaqif Qarayev bildirib ki, regionda yetişən meyvə və tərəvəzlərə, gündəlik menyumuzda olan qidalara genetik olaraq uyğunlaşmışıq:

»Həmin məhsullarla qidalanmaq lazımdır. Başqa ölkələrin mətbəxinin, müxtəlif tərkibli yeməklərinin bizə dəxili yoxdur. Qadınlar çox vaxt həkimin dediyi deyil, özlərinin haradasa gördükləri, qarşılaşdıqları qidaları yemək istəyirlər.

Abort qadın üçün əhəmiyyətli qərarlardan biridir. Abortdan sonra psixoloji olaraq yaxşı hiss etməyiniz üçün bir psixoloqdan da kömək ala bilərsiniz.
Abort etdirəcəyiniz gün yalnız olmamağınız məsləhətdir. Anesteziya alacağınız üçün yanınızda duracaq və sizə kömək olacaq birinin olması yaxşıdır.

Həkiminizlə lokal, yaxud ümumi anesteziyanı seçməyinizlə bağlı məsləhətləşin. Uşaq əmizdirirsinizsə, lokal anesteziyanı istəyə bilərsiniz. Sizin üçün uyğun varianta həkiminizlə birlikdə qərar verə bilərsiniz. Ümumi anesteziya tətbiq olunacaqsa, adətən əməliyyatdan öncəki 6 saat boyu yemək yeməməli və su içməməlisiniz. Bununla əlaqədar dəqiq məlumatı yenə də həkiminizdən alın.

Duyğularını bəzən gizlədən, bəzən də hisslərini göstərməkdən çəkinməyən qadınları xoşbəxt etmək təsəvvür etdiyimiz qədər çətin deyil. Qadınların ən xoşbəxt olduğu an “brilliant üzüyü” barmağına taxdığı gün olduğunu düşünürsünüzsə yanılırsınız. Əslində onları cəsarətləndirmək üçün sərvətə ya da son dəqiqə alınan hədiyyələrə ehtiyac yoxdur.

“Kədərli” olduqları anda belə qadınları sevindirən 9 şey

1. Əslində tək ehtiyacları çiyindir!
Kədərli olduğunu anlayıb həmin an qadının yanında olan yoldaş ona hədsiz xoşbəxtlik bəxş edir.

Südün Disforik Gəlişi Refleksi (ing. Dysphoric Milk Ejection Reflex, qısaca olaraq D-MER) laktasiya edən qadının əmizdirmə əsnasında qəfil disforiyası və ya sadə dil ilə desək, südün gəlməsindən öncə mənfi emosiyaların bürüdüyü və bunun bir neçə dəqiqə davam etdiyi bir haldır.

Disforiya dedikdə, xoşagəlməz halda olmaq, əhvalsızlıq keçirmək, qəmgin, depressiv, qıcıqlı, rahatsız, ürəksıxılmaları kimi hisslər yaşamaq nəzərdə tutulur. Disforiya eyforiyanın tamamilə əksi kimi qeyd etmək olar.

İlkin araşdırmalar göstərir ki, D-MER hətta kəskin hallarda belə müalicə olunur. Onun əsas səbəbi dopamin hormonunun südün gəlişi refleksi zamanı qeyri-adekvat fəaliyyəti ilə əlaqədardır. Bu refleksi anlamaq üçün bilməliyik ki, süd döşlərə hələ axmamışdan öncə südün gəlişi üçün prolaktin hormonunun səviyyəsi qalxmalıdır. Dopamin hormonu prolaktin hormonunun ifrazına nəzarət etdiyindən, dopaminin səviyyəsi azalmalıdır ki, prolaktinin səviyyəsi qalxsın. Prolaktin artmağa başladıqda dopamin sabitləşməyə başlayır. Bu mexanizm bütün əmizdirən qadınlarda müşahidə olunur.

Körpələrini ana südü ilə bəsləmək istəyən anaları ən çox maraqlandığı mövzu məhz südartıran ərzaqlar və əmizdirmə dövründə düzgün qidalanma vərdişləridir. Əmizdirən analar adətən südlərinin miqdarını artırmaq üçün yüksək kalorili yeməklərə üz tutmağa və lazımından artıq miqdarda qida qəbul etməyə başlayırlar. Süd ehtiyatlarını artırmaq, ana-bala köpünü azaltmaq, əmizdirən müddət daxilindənəinki kökəlməmək hətta özünüzə və körpənizə xələl gətirməməklə istədiyiniz qədər arıqlamaq, ən əsası isə sağlamlığınızı möhkəmləndirmək üçün analarımıza bir neçə sadə məsləhətlərimiz var.

— Suyu bədəniniz tələb edən miqdarda qəbul edin. Son araşdırmalar (L.B. Dusdieker et al. “Effect of supplemental fluids on human milk production”) göstərir ki, bədənin tələb etdiyindən artıq mayenin qəbul etməsi südün keyfiyyətinə mənfi təsir göstərə bilir.

Hamilə ikən saç boyamaq olar?
Hamilə ikən ilk 3 ay həkimlər saç boyamağı məsləhət görmür. Boyanın içində olan ammonyak kimi kimyəvi maddələr uşağınıza və sizə zərərə verə bilər. Adətən saç boyası başda 30-40 dəqiqə boyunca qalır. Bu müddətdə boyada olan zərərli maddələr saç dərisinə sürətlə nüfuz edir və az miqdarda da olsa qana keçir. Beləliklə, bu zəhərli maddələr ana qanından dölün qanına düşə bilər. 
 
Hamilə ikən saç kəsdirmək olarmı?
Hamilə ikən qadınlar adətən saç kəsdirməz. Bəzi insanlar orqanizmə girən maddələrin uşağa fayda vermək yerinə saça fayda verəcəyinə inanır. Lakin saçınıza gedən maddələrlə uşağınıza gedən maddələrin bir-biri ilə əlaqəsi yoxdur. Son dərəcə səhv olan bu davranış ananı mənfi mənada təsirləndirə bilər. Həkimlərin fikrincə, hamilə ikən saç kəsdirməyin heç bir mənfi yönü yoxdur. Əksinə, hamiləlik dövründə onsuz da çox həssas olan qadınlar uzanmış və baxımsız saçlarla özlərini mənfi düşüncələrə sürükləyə bilərlər.

Doğuşdan əvvəl hamilələr ümumi olaraq qayğılanırlar və bu, təbii bir vəziyyətdir. Daha əvvəl heç doğum etməmiş bir qadın bilmədiyi bu vəziyyət üçün narahat olur, ya da qorxur. Bəzi qadınlar isə birinci doğuşdan sonra ikinci uşaq dünyaya gətirməkdən imtina edirlər.

1. Xəstəxana seçin
Doğuşdan əvvəl yatacağınız xəstəxananı ziyarət etmək əhəmiyyətlidir. Bununla doğuşa gedərkən qayğınız daha az olar. Xəstəxananın evə yaxın olması sizi daha da rahatladacaq.

2. Doğuşla əlaqədar kurslara gedin
Belə kurslara getmək müəyyən mənada sınaq etmənizi təmin edəcək. Əgər doğuşu zehninizdə böyütmüsünüzsə, bu, narahatlıqlarınızı azaldacaq.

Qadın ailənin psixi enerjisini təcəssüm etdirir. Qadının ruhi enerjisi necədirsə, özünü nə cür aparırsa, ailədə də eyni ruhi enerji hökm sürür. Əgər qadının psixi enerjisi hər şeyin yaxşı olacağına inanarsa, onda onun müsbətə olan inancı həqiqətən də işə yarayacaq. Bu cür düşünən xanımlar ərinə uğur gətirir. Bu fakt rusiyalı psixoloqların apardığı araşdırmalar nəticəsində ortaya çıxıb.

Hətta qadının əhvalı pis olsa da, o, öz ərinin uğurlarından heç vaxt şübhə etmir. Amma bu, çox nadir hadisədir. Çünki əsasən qadınlar həyəcanlanmağa, şübhə etməyə və əsəbiləşməyə meyllidir. Psixoloqlar bildirib ki, əslində hər şey qadınların psixi qüvvəsindən asılıdr. Məsələn, problem yarananda hansısa qoruyucu duaları oxumaq və inancını itirməmək qadının əsas vəzifəsidir. Qadın ağlı kişilərdən altı dəfə həssasdır, buna görə də qadın qarşıda duran çətinlikləri kişilərdən daha tez dəf edir. Və bu çətinliyi duymaq qadının borcudur.