Görkəmli fiziklər kateqoriyası üzrə məqalələr

Evancelista Torriçelli İtalyan fiziki və riyaziyyatçısı olub, Faentsedə anadan olmuşdur. Uşaq ikən atadan məhrum qalan Torriçelli əmisinin himayəsində qalmış və onun təklifi ilə dini-yezuit məktəbində oxumuşdur. Məktəbi bitirdikdən sonra o, riyazi təhsilini davam etdirmək üçün 1626-cı ildə Romaya gəlir, Qalileyin tələbəsi və dostu B.Kastelli (1577-1644) ilə tanış olur. Kastelli öz dövrünün qabaqcıl alimi olmuş və tələbəsi Torriçellini də elmi ideyalarla, xüsusən Qalileyin əsərləri ilə tanış etmişdir.
Qalileyin «iki elm haqqında müsahibə» əsərini Torriçellinin oxuması onun yaradıcılığına böyük təsir etmişdir. Bu əsərin təsiri altında o, «Təbii təcilli hərəkət haqqında»  adlı əsərini yazmış və Kastelliyə göstərmişdir. Kastelli Romadan Venesiyaya gələrək bu əsəri Qalileyə göstərir. Həmin əsər Qalileyin xoşuna gəldiyindən Torriçellini yanına dəvət edir və 1641-cı ildən Torriçelli Qalileyin yanında işləyir.

Məşhur ingilis A.Amper deyib: «M.Faradey — böyük fizikdir», F.Engels — elektrik sahəsində nəhəng tədqiqatçı adlandırmışdılar. Görkəmli rus alimi A.Q.Stoletov M.Faradeyin xidmətlərini çox yüksək qiymətləndirərək demişdir: «Qaliley dövründən indiyə qədər bir başdan çıxan bu qədər rəngarəng kəşflər olmamışdır.»
Elmin korifeylərindən olan M.Faradey haqqında məşhur fransız kimyaçısı akademik J.Dümanın xatirələri belədir: «Faradey ortaboy, diribaş, xoştəbiət, itibaxışlı bir adam idi, yeyin və inamla yeridirdi, çox böyük eksperiment aparmaq məharəti vardı. Dəqiqliyi və səliqəni çox sevirdi. Var qüvvəsini işə vermişdi. Onun bütün günü laboratoriyada keçirdi. Səhər laboratoriyasına gəlir və axşam gününü kontorda keçirmiş, tacir dəqiqliyi ilə işdən gedirdi.

Georq Rixman Estoniyanın Pernov şəhərində anadan olub. O, təhsilini artırmaq üçün Almaniyaya gedib Qalle universitetinə daxil ol­muş və bir qədər oxuduqdan sonra məktəbi yarımçıq qoyaraq işləmək üçün Peterburqa gəlmişdir. Rixman Peterburqda bir qraf ailəsində tərbiyəçi işləməklə yanaşı mütaliə etmiş və beləliklə biliyini artırmağa çalışmışdır. Öz üzərində inamla çalışmasına görə Rixman 1735-ci ildə Peterburq Elmlər Akademiyası nəzdindəki universitetə daxil olur. Yaxşı oxumasına və tədqiqatçılıq bacarığına görə Rix­man 1740-cı ildə akademiyada adyunktluğa və 1741-ci ildə isə, professorluğa keçirilir.

Enriko Fermi — müasir nəzəri və təcrübi fizikanın inkişafında böyük rol oynamış dahi italyan fizikidir. İstedadına görə onu anadangəlmə fizik adlandırırlar.
Fermi 1901-ci ildə Romada dəmiryol qulluqçusu ailəsində anadan olub, hələ kiçik yaşlarında onda dəqiq elmlərə böyük maraq yaranmışdır.
Uşaq ikən Enriko, bazara qaçar, köhnə kitablar satan dükandan fizika və riyaziyyata aid kitablar alar və onları böyük maraqla oxuyarmış. Hələ orta məktəbdə oxuyarkən, mütəxəssislərin həll edə bilmədiyi məsələləri həll edərmiş.
Fermi 1918-ci ildə Pize universitetinə qəbul olur. Univer­sitetdə oxuyarkən fizikanı çox mükəmməl bildiyinə görə bəzən professorlar mühazirə oxumağı ona həvalə edirlərmiş.

Dünyanın görkəmli fizikləri içəri­sində şərəfli yer tutan Volta — böyük mütəfəkkir və məşhur ixtiraçı olmuş­dur. Bacarıqlı və qeyri-adi eksperimentator olan Volta demək olar ki, bütün həyatını elektrik haqqında təlimin inkişafına sərf etmişdir.
Volta (18.2.1745-5.3.1827) məşhur İtaliyan fiziki, kimyaçısı və fizioloqudur. O, İtaliyanın kiçik Komo şəhərində anadan olmuşdur. Gənc Volta məktəbdə oxuyarkən əməksevərliyi ilə böyük istedada malik olduğunu büruzə verər, elektrik hadisələri ilə daha çox maraqlanardı. Volta L.Qalvaninin «Heyvan elektriki» nəzəriyyəsini təcrübədə yoxlayıb səhv olduğunu göstərmişdir.
Volta qəribə təcrübələr müəllifidir. O, müxtəlif metaldan olan iki pulun birini dilinin üstünə, o birisini isə dilinin altına qoyur. Sonra məftillə pulları birləşdirəndə turş dad duyardı. Belə dada səbəb dildən keçən elektrik cərəyanı olduğunu bilirdi. Volta elektrikin dadını duyan ilk alimdir.  

Teslanın adı çəkiləndə elektrotexnika və radiotexnika sahəsində ixtiraları, beynəlxalq maqnit induksiyası vahidi xatırlanır, fırlanan maqnit sahəsi hadisəsinin təsvirini verən, çoxfazalı elektrik maşınlarını və çoxfazalı cərəyanların paylanma sxemlərini işləyib hazırlayan insan, yüksək tezlikli texnika və radiotele avtomatika sahəsinin pioneri xatirimizdə canlanır. 20-ci əsr energetikasının onun kəşfləri sahəsində meydana gəldiyini öyrənirik. Onun kosmik proseslərin elmi təhlilini vermək qabiliyyətindən qürur duyuruq. Nikola Tesla dəyişən cərəyan, enerjinin məftilsiz ötürülməsi problemlərini həll etmiş, ilk elektrik saatlarını, turbinanı, günəş enerjisi ilə işləyən mühərriki ərsəyə gətirmişdir. Tesla bir neçə onilliklər bütün kainat enerjisinin problemi üzərində işləmişdir. O, Günəşi və digər səma cisimlərini hansı enerjinin hərəkətə gətirməsini də öyrənməklə məşğul olmuşdur. Kosmik enerjini idarə etməyi də öyrənməyə, kainatın müxtəlif cisimləri arasında rabitə yaratmağa çalışmışdır. Biləndə ki, onun kəşflərindən bütün bəşəriyyətin geniş istifadə etməsinə baxmayaraq, adı və əməlləri az qala unudulmuşdur, əslində bütün dövrlərin çox böyük alimi kimi şöhrət tapmış bu alimin barəsində yol verilmiş ədalətsizlikdən əndişələnirsən.

Bolsman dahi Avstriya nəzəriyyəçi fiziki, molekulyar-kinetik nəzəriyyənin əsasını qoyanlardandır. Bu nəzəriyyə ilk dəfə Bolsmanın əsərlərində ardıcıl fiziki nəzəriyyə şəklini almışdır.
Bolsman (Ludwig Eduard Boltzmann) 1844-cü ildə Vyanada anadan olub. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra Vyana universitetinə daxil olur və fizika elminə ürəkdən vurulur. Onun müəllimlərindən biri məşhur fizik Y.Stefan olub. Tələbə olarkən öz müəllimləri Y.Loşmidt və Y.Stefanla dostluq etmişdir. Şüalanmaya aid Stefanın elmi işini ölümündən sonra Bolsman davam etdirib.

Məşhur ingilis fiziki C.C.Tomson Mançestr yaxınlığında Çitem-hill şə­hərində anadan olub. Mançestr universitetində oxuyub. 1880-ci ildə Kembric universitetini bitirdikdən sonra Kavendiş laboratoriyasında işə başlayır. Maksvelldən sonra həmin laboratoriyaya məşhur fizik Reley rəhbərlik edib. İlk vaxtlarda C.Tom­son işığın elektromaqnit nəzəriyyəsinə həsr olunmuş birinci məqaləsini 1880-ci ildə nəşr etdirir. Sonra isə 1881-ci ildə elektromaqnit nəzəriyyəsinə aid daha iki məqaləsini yazıb. Onun bu işləri Reley tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilir və ona görə 1884-cü ildə öz yerinə laboratoriya direktoru vəzifəsinə Tomsonu namizəd göstərir.

Görkəmli Sovet alimi İ.V. Kurçatov Ural Quberniyasının Sim kəndində anadan olub.
1908-ci ildə Kurçatovlar ailəsi Simbirskə, 1912-ci ildə isə Simferopola köçmüşdür. İqor Vasilyeviç 1920-ci ildə gimnaziyanı qızıl medalla bitirərək, Krım universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinin riyaziyyat şöbəsinə daxil olmuşdur. Tələbəlik dövründə Kurçatov yaxşı oxumuş, idman və musi­qi ilə məşğul olmuşdur. O, hər yayda təsərrüfat işlərində atasına kömək edərmiş.

Fizika tarixində XIX əsrin sonu bir sıra görkəmli kəşflərin edilməsi ilə əlamətdardır ki, bu kəşflər bəzi fiziklərin dünyagörüşlərində elmi inqilab yaratdı. Rentgen şüalarının kəşfi məhz belə kəşflərdəndir.
1895-ci il noyabrın 8-də alman fiziki Rentgen gözə görünməyən qəribə xassəli şüalar kəşf edir.
Qazların elektrik keçirməsinin və katod şüalarının tədqiqi, rentgen şüalarının kəşfinə səbəb oldu. Rentgen seyrəldilmiş qazlardan elektrik cərəyanı keçərkən qazın işıqlanmasını öyrənirdi. O, nasosla borunun havasını sorub, boru ilə çox yüksək gərginlikli cərəyan buraxarkən qaz işıqlanırdı.