Sidik-cinsiyyət sistemi kateqoriyası üzrə məqalələr

Böyrəklər orqanizmimizin çox güclü filtridir. Gün ərzində böyrəklər dəfələrlə orqanizmdə dövr edən bütün qanı süzərək onu toksinlər, şlaklar, mikroblar, infeksiyalardan təmizləyirlər. Hesablanıb ki, gün ərzində böyrəklərdən 200 l qan keçir.
Ziyanlı maddələr böyrəklərdən sidik kisəsinə düşür və burada yığılaraq xaric olunur.
Böyrək xəstəlikləri ən yayılmış xəstəliklər qrupudur. Bu səbəbdən böyrəkləri daim qorumaq lazımdır.

Sidik qaçırtma, hiperaktiv sidik kisə, sidik saxlamazlıq dedikdə, sidik kisə əzələlərinin qeyri – iradi yığılması nəticəsində qəfildən yaranan və saxlanılması mümkün olmayan yaxud çox çətinliklə mümkün olan sidik ifrazına çagırış nəzərdə tutulur. Xəstələrin 30 % – də sidiyi saxlaya bilməmək səbəbindən sidik qaçırtma olur. Əsas xüsusiyyət sidiyə çağırışın qəfildən yaranması və məcburedici xarakteridir.

Prostat vəzin adenoması 40 yaşdan yuxarı kişilərdə müşahidə olunur və yaş artdıqca daha çox aşkarlanır.Prostat vəzin böyüməsi 50 yaşdan yuxarı kişilərdə ən çox rast gəlinən uroloji xəstəlik olmaqla yanaşı həm də ən çox əməliyyata səbəb olan xəstəlikdir. Prostat vəzin adenomasına prostat vəzin xoş xassəli hiperplaziyası da deyilir. Bu xəstəlik prostat vəzin həcminin böyüməsi nəticəsində sidik kisəsi boynunun deformasiyası, sidik kanalının prostatdan keçən hissəsinin daralması, uzanması və bununla əlaqədar olan şikayatlərin müydana çıxması ilə müşahidə olunur. Sidik kisə, sidik kanalı və prostat vəzin yerləşməsini, mövqeyini təsəvvür etməklə hətta həkim olmayan insan prostat adenomasının əlamətlərinin necə yarandığını anlaya bilər.

Kisə daşı, sidik daşı xəstəliyinin bir formasıdır. Onlar sidik kisədə əmələ gələ bilir, həmçinin böyrəkdən və sidik axarından da düşə bilir. Əsasən kişilərdə rast gəlinir, lakin az hallarda qadınlarda da rast gəlinir. ( Sidik kisə daşı )
Sidik kisə daşının əlamətləri
10 ildən artıqdır ki, mən həkim uroloq olaraq sidik daşı xəstəliyinin müalicəi ilə məşğul oluram. Bütün bu müddət ərzində çox müxtəlif əlamətlərlə müşahidə olunan sidik kisə daşı gördüm. Bəzən bir neçə mm ölçüsü olan çox kiçik bir daş şiddətli ağrı və sancı  verir. Əksinə isə böyük ölçüdə olan daş heç bir şikayət, ağrı vermədən təsadüfi müayinə zamanı USM ( uzi ) – də aşkarlanır. Bütün digər hallarda isə sidik kisə daşları aşağıdakı əlamətlərlə müşahidə edilir. ( Sidik kisə daşı )

Hidronefroz – sidik axarı keçiriciliyinin hər hansı səbəbdən pozulması nəticəsində böyrək ləyəni və kasacıqlarının proqressiv genişlənməsidir.
Bu xəstəlik vaxtında müdaxilə edilməsə böyrəklərin məhvinə səbəb olur. Hidronefroza qadınlarda 20-60 yaş arası, kişilərdə isə daha çox 60 yaşdan yuxarı rast gəlinir.

Heç düşünmüsünüzmü, dializ aparatına qoşulan xəstələrin sayı günü-gündən artır.

Əgər vaxtında dializ olunmazsa, nə baş verər?

Bədənimizdəki sistemlərin hamısının qorunması, onların sağlam olması bizim nəzərimizdə olmalıdır. Xüsusən də böyrəklərimizin qorunub saxlanması bizim üçün çox əhəmiyyətlidir. Əgər biz böyrəklərimizi qorumasaq, onlar öz funksiyalarını yerinə yetirə bilməz. Bunun da nəticəsində müxtəlif xəstəliklərlə qarşılaşa bilərik.

Sidik axarının daşları sidiyin böyrəklərdən axınının qismən və ya tam blokadası zamanı təzahür edir. Bu səbəbdən 90-95% pasientlərdə sidik axarının daşları yalnız böyrək sancısı yarandıqda aşkar edilir.

Sidik axarının mənfəzi daşla qismən tutulduqda ağrılar küt olub, müvafiq qabırğa-onurğa sütunu bucağında yerləşir. Sidik axarının tam obturasiyası zamanı sidiyin böyrəklərdən axını kəskin pozulur, ləyənlər genişlənir, ləyəndaxili təzyiq yüksəlir.

Böyrək toxumasında mikrosirkulyasiyanın pozulması və sinir uclarının qıcıqlanması güclü ağrı tutmasına-böyrək sancısına səbəb olur.

Hamiləlik zamanı ifraz olunan hormonların sidik-ifrazat yollarının, sidik axarlarının quruluşunu dəyişərək sidiyin böyrəklərə geri qayıtmasına səbəb olur.

Sidikdə olan infeksiyalar sadə sistitlə yanaşı ciddi böyrək xəstəliklərinə gətirib çıxara bilər. Belə hallar hamilələrdə tez-tez təsadüf edilir və vaxtında müalicə olunmazsa düşüklərə və vaxtından qabaq doğuşa səbəb ola bilər.

Hamilə qadınlar hamiləlik müddətində düzgün və sağlam qidalanmaları, bol su icməli və ən əsası daim həkim nəzarətində olmalıdırlar.

ABŞ alimləri böyrəklərin fəaliyyətinə mənfi təsir edən, böyrək xəstəliklərinin riskini artıran məhsulların siyahısını tərtib edib. Araşdırmalar göstərir ki, bu məhsulların çoxlu miqdarda istehlakı böyrəklərə ciddi ziyan vurur.

Alimlərin fikrinə görə, böyrəklər üçün ən təhlükəli məhsul qəhvədir. Bu içki böyrəklərə düşən gərginliyi artırır ki, bu da onlarda pozulmaların inkişafına təkan verir.