Marketinq strategiyaları kateqoriyası üzrə məqalələr

Hazırda dünyanı öz cənginə alan, milli iqtisadiyyatları çökdürən, bizneslərə ciddi ziyan vuran və ən əsası əhalinin həyat tərzini dəyişən bir virusla yaşamaqdayıq. Hələ müəyyən araşdırmalara görə bu virus uzun müddət bizimlə yaşayacaqdır. Koronavirusa oxşar pandemiyalar dünyada dəfələrlə baş vermişdir. Təbii ki, virus özü ilə ciddi böhran gətirdi və hələ böhranın uzun müddət əks effektini görəcəyik.

Rəqəmsal marketinqdə əsasən  “sales funnel”,  “purchase funnel”,  “sales pipeline”  kimi ifadə olunan “Satış qıfı” termininə tez-tez rast gəlinir. Bir çoxlarının bu termin haqqında  demək olar ki, məlumatı olduqca azdır. Bu məqaləmizdə sizlərə satış qıfının marketinq üçün  faydaları haqqında məlumat verəcəyik.
Satış qıfı nədir?

Şimali Amerikada pərakəndə satış zəncirləri Target, Macy’s və J.C. Penney, bütün keçmiş illərdə müştəriləri cəlb etmək və satışları stimullaşdırmaq üçün müxtəlif strategiyaları sınayırdı. Rəqabət isə əsasən qiymət fərqində olurdu, çünki müştərilər müxtəlif satınalma məhsulları üçün müxtəlif endirimlər və gəlirli təkliflər axtarırdılar.
Sadəcə aşağı qiymət təklif edin və müştərilər özləri gələcək. Lakin bu hər zaman belə deyil.

Reklam nədir?
Əsrlər boyu mühüm semantik dəyişikliklərə məruz qalan, latın  sözü olan “reclama” və “reclamare” sözlərindən yaranmış reklam – marketinq kommunikasiyalarında məlumatın yayılmasıdır. O əsasən müxtəlif yollarla reklam verenlərin məhsulları, xidmətləri, ideyaları haqqında, ümumilikdə ödənişli olan, şəxsi xarakter daşımayan bir məlumat ötürülməsidir.

Marketinq – ingilis dilində “market” sözündən götürülüb və bazar mənasını verir. Azərbaycan dilində “bazarda fəaliyyət” kimi tərcümə olunur.  Geniş mənada isə insanların sosial ehtiyaclarının müəyyənləşdirilərək təmin edilməsi prosesidir.
Marketinq anlayışı

• Müasir ədəbiyyatda çox sayda marketinq  anlayışı mövcuddur. Bunlardan bir neçəsini sadalayaq:
• Marketinq ehtiyacları qarşılamağa yönəlmiş bir növ insan fəaliyyətidir – Philip Kotler
• Marketinq insanların və təşkilatların ehtiyac və istəklərini yerinə yetirməyə yönəldilmiş sosial prosesdir – Lamben Jean-Jacques
• Marketinq fərdlərin və təşkilatların məqsədlərini təmin edən mübadilə vasitəsilə qiymətlərin, ideyaların, məhsulların və xidmətlərin reallaşdırılması və həyata keçirilməsi prosesidir – Amerika Marketinq Assosiasiyası (AMA)
• Marketinq məhsulların yaradılması və onların mübadiləsi vasitəsilə lazım olanları əldə edən sosial idarəetmə prosesidir – Golubkov E və s.

Çox zaman biznes mühitində olanlar, müştəri qıtlığından əziyyət çəkdiklərini və mövcud müştərilərin sayının azaldığını bildirirlər. Real səbəblərə gəldikdə isə bunun niyə belə effekt verdiyini, nəticələrin təhlili və s. heç bir şəkildə aparılmır. X adlı sahibkar Y adlı mal gətirir, mağaza açır, plansız şəkildə işçilər işə götürür və xüsusilə satış menecerlərindən “babat satış” olmasını gözləyir. Təbii ki, istənilən sahənin əjdahası olsun, əgər ona müəyyən şəraitlər yaradılmayıbsa, o heç bir şəkildə tam olaraq potensialını ortaya qoya bilməyəcək. Bir neçə il qabaq adını çəkməyəcəyim şərti sahibkarla mövcud bir təhsil biznesinin inkişaf etdirilməsi üçün görüşmüşdük. Həmin şəxs bildirdi ki, sən mənə 100 müştəri gətir, onu qeydiyyatdan keçir sonra kart verəcəm, filan işləri görəcəm.

Şirkət satış şöbələrini genişləndirdikdə, yeni müştərilərlə əlaqənin yaradılmasına görə məsuliyyət daşıyan şəxs kimi gənc kadrları seçir. Əslində, bir çox satış şöbəsi nəsillər arasında olan fərqlərlə bağlı problemlərdən şikayət edir.
Mən buna təcrübənin asimmetriyası deyirəm. Gənc satıcılar onlardan yaşca böyük və daha təcrübəli olan müştərilərlə işləməyə məcburdurlar. Çox vaxt potensial alıcılar təcrübəsiz satış məsləhətçisinə şübhə ilə yanaşırlar (LinkedIn vasitəsilə mütəxəssisin təcrübəsi və təxmini stajını bir neçə saniyəyə öyrənmək olur).

Hər sahədə olduğu kimi, kiçik və orta biznes də günü-gündən inkişaf edir. Amma dayanıqlı biznes fəaliyyəti qurmaq o qədər də asan məsələ deyil. Çünki kifayət qədər rəqabətin və risklərin çox olduğu bir sahədən söhbət gedir. Bəlkə də məhz bu məqam biznesi daha maraqlı və rəngarəng edir. Təsadüfi deyil ki, çətinliklərə və risklərə baxmayaraq, öz biznesini qurmaq istəyənlərin sayı ildən ilə daha da artır.
Onlardan biri də həmsöhbətim Kənan Səlimovdur. Deyir ki, sıfırdan nəyəsə başlamaq həmişə çətin olur: «Mənim kimi, öz işini qurmaq istəyən yüzlərlə gənc var. Biznesə başlamağın ən çətin tərəfi maddi məsələlərlə bağlıdır. Adicə, istədiyin formada ofis tapmaq belə, bəzən çox ciddi məsələyə çevrilir. Plazalardakı ofislərin aylıq kirayə haqqı kifayət qədər yüksəkdir.