Psixologiya kateqoriyası üzrə məqalələr

Uzun illər insanlar, xüsusilə çinlilər bədən quruluşu ilə insan psixologiyası arasındakı əlaqəni araşdırmağa çalışıblar. Nəticədə onlar üz oxuma sənəti olan «fizionomiya»nı yaradıblar. Burada alın, burun, çənə, qaş, göz və dodaqlar əsas alınaraq müəyyən nəticələr çıxarılır.

ALIN
İnsanın düşüncələri haqqında məlumat verir. Böyük alın güclü xəyal gücü və intelektuallığı göstərir.
Dar alın isə insanın diqqətli, zamana önəm verən, riyazi qabiliyyətinin yüksək olduğuna işarə edir.

1. Ünsiyyətin psixoloji xarakteristikası.
2. Ünsiyyətin növləri və funksiyaları.
3. Ünsiyyət informasiya mübadiləsi kimi.
4. Ünsiyyət qarşılıqlı təsir kimi.
5. Ünsiyyət insanın bir-birini qavraması və anlaması kimi.
6. Ünsiyyət çətinlikləri və onların aradan qaldırılması.

Şəxsiyyət haqqında anlayış. Müasir psixologiyada şəxsiyyət problemi. "Şəxsiyyət" anlayışının mürəkkəb anlayış olması. "Şəxsiyyət" anlayışının adekvat şəkildə anlaşılmasına təsir edən amillər. İnsan şəxsiyyəti onun birbaşa və dolayı mənada sifəti, siması kimi. Şəxsiyyətin fərdin özünü cəmiyyətdə eyniləşdirməsinə imkan verən davamlı fiziki və psixi xarakteristikasının məcmusundan ibarət olması. Şəxsiyyət bioloji, sosial və psixoloji keyfiyyətləri inteqrasiya edərək fərdin özünəməxsus simasının yaradılıması prosesidir.

Temperament fərdi-psixoloji xüsusiyyət olub, bədəndə hisslərin müəyyən nisbəti deməkdir. Hippokrata (e.ə. 460-377) görə, temperament bədəndə olan qan, selik, öd və qara öd mayelərinin nisbəti ilə əlaqədardır. İnsan orqanizmində hansı mayenin üstünlük təşkil etdiyini əsas götürərək sanqvinik, xolerik, melanxolik və flaqmatik olmaqla 4 temperament tipini müəyyənləşdirmişdir.

1. Təfəkkürün psixoloji mahiyyəti.
2. Təfəkkürün formaları.
3. Təfəkkürün növləri və prosesləri.
4. Təfəkkür və məsələ həlli.
5. Ağlın keyfiyyətləri.
6. Təxəyyül haqqında anlayış.
7. Təxəyyülün növləri.
8. Təxəyyül və yaradıcılıq.

El arasında belə bir deyim var. Soruşanda qardaşın necə adamdır, ağıllı adamlar cavab verir ki, yol yoldaşı olmamışam. 
Psixoloqlar isə insanı daha yaxından tanımaq üçün ilk növbədə onun hansı temperament tipinə mənsub olduğunu aydınlaşdırmağı məsləhət görürlər. Bir sözlə, insanın xarakterini, xasiyyətini onun hansı temperamentə malik olması müəyyənləşdirir. Nəzərinizə çatdıraq ki, temperament sözünün latıncadan tərcüməsi «hisslərin lazımi qarşılıqlı nisbəti» deməkdir.

Psixoloqlar insanı daha yaxından tanımaq üçün ilk növbədə onun hansı temperament tipinə mənsub olduğunu aydınlaşdırmağı məsləhət görürlər.Bir sözlə insanın xarakterini,xasiyyətini,onun hansı temperamentə malik olmasını müəyyənləşdirirlər.Temperament sözünün latıncadan tərcüməsi «hisslərin lazımı qarşılıqlı nisbəti» deməkdir.Temperament insana irsən xas olan davamlı xüsusiyyətlər toplusudur.Temperamentin formalaşmasına ətraf mühit, həyat tərzi,tərbiyə ciddi təsir göstərir.Xüsusən də uşaq və yeniyetməlik çağlarında bu təsirə daha çox məruz qalırıq.
Psixoloqların fikrincə 4 temperament tipi var:sanqvinik,xolerik,fleqmatik,melanxolik.

Xasiyyət və temperament uşaq ilə doğulur və irsən keçir. Onun tamam dəyişmək və istədiyiniz ideal məcraya salmaq qeyri-mümkündür. Körpənin temperamenti qıcıqlandırıcı şeylərə — ananın səs tonuna, islanmış altına, güclü işığa, aclığa və sairəyə əsəb sisteminin reaksiyasından bəlli olur. Körpə var ki, altı islanan kimi ağlayır, eləsi də var vecinə deyil, yuxusuna haram qatmır. Uşağınızın temperament tipini o hələ körpə ikən müəyyənləşdirin ki, onunla mübahisəsiz yola getməyin  və tərbiyə etməyin yolunu tapasız.

1. Temperament haqqında anlayış.
2. Temperament haqqında təlimlər tarixindən.
3. Temperamentin xassələri və tipləri.

1-ci sual. Temperament sözünün latın dilində hərfi tərcüməsi «hisslərin lazımi qarşılıqlı nisbəti» deməkdir.Yunan həkimi Hippokrat (V-IV əsr) tətbiq etmişdir. Temperament dedikdə o insanın həm fərdi anatomik-fizioloji, həm də psixoloji xüsusiyyətlərini nəzərdə tutmuşdur. Temperament tiplərinə Hippokratın verdiyi sanqvinik, xolerik, fleqmatik və melanxolik adları müasir psixologiya indi də işlənilməkdədir.

• Psixologiyanın predmeti və vəzifələri.
• Psixika haqqında anlayış.
• Psixi hadisələrin təsnifi.
• Psixikanın təkamülü.
• Psixologiya elminin inkişaf mərhələləri.
• Azərbaycanda psixoloji fikrin inkişafı.

1-ci sual. Müasir dövrdə insanı 200-dən artıq elm sahəsi öyrənir. Onlardan biri psixologiyadır.