Bürclər kateqoriyası üzrə məqalələr

Ulduzlar sistemində ilk yeri tutan Qoç bürcü martın 21-dən aprelin 20-nə qədər olan müddəti (31 gün) əhatə edir. Ünsürü od, planeti Mars və Gü-nəş, xoşbəxt rəqəmi 9 (9 işlənən bütün rəqəmlər), astroloji rəngi moruğu, qırmızı, sarı-qızılı və bütün parlaq rənglər, qiymətli daşları almaz, akvamarin və ametistdir.

Bu Zodiak işarəsi astronomik baxımdan o qədər də diqqəti cəlb etmir. Belə ki, səmanın Şimal yarımkürəsində yerləşən Qoç bürcündə müşahidə edi-lən obyektlər yoxdur. Zodiakı əhatə edən 12 bürc arasında yeganə qəmli duruş da məhz Qoçlara aiddir. Sözügedən işarənin daşıyıcıları həyatın həl-ledici məqamlarında təklənir, kədərli hadisələrə yuvarlanırlar: ağrı-acılar, it-kilər, uğursuzluqlar və s.

Tərəzi bürcü Zodiakın cansız əşyaya həsr edilmiş yeganə işarəsidir. Payızın gəlməsiylə bərqərar olan bu bürc iki fəslin ab-havasını özündə cəmləşdirib. Belə ki, həm yayın qızmarlığı, həm də payızın soyuq təbiəti məhz «Tərəzi»lərin qismətinə düşüb. Elə bu səbəbdən də qədim misirlilər bu bürcü «gündüzü gecə ilə, əməyi istirahətlə tarazlayan» adlandırırdılar. Babil münəccimləri isə belə hesab edirdilər ki, bu işarə altında dünyaya gələnlər qətiyyətsiz və dəyişkən adamlardır. Bir-birini inkar edən bu məlumatlar «Tərəzi»lərin konkret xarakterini təyin etməkdə çətinlik yaradır. Amma hər halda bəhs etdiyimiz qrupa aid olan insanlar haqqında bizim də özəl baxışlarımız var…
Haqqında yazdığımız bürcün gəlişi təbiətdə olduğu kimi ictimai-siyasi hadisələrin axarında, elm və texnika sahəsində, eləcə də insanların həyatında mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bir qayda olaraq Tərəzi bürcünün əhatə etdiyi dövr məmləkətimiz üçün nisbətən düşərli olur.

Baharın gəlişi Günəşin BALIQLAR bürcünə daxil olması ilə əlamətdardır. BALIQLAR bürcü hələ Qədim Şərqdə məlum idi. Əfsanələrdən birində deyilirdi ki, gözəllik ilahəsi Afrodita və onun oğlu Erot öldürülməmək üçün çaya atılmış və dönüb balıq olmuşlar.
Qədim yunan astronomları göydə iki xəyali balıq görürdülər. Bunlar şimalda Erot, cənubda Afrodita idi.
Yaxın Şərq məbədlərində lap qədim vaxtlardan BALIQLAR üçün hovuzlar düzəldirdilər. Babillilər isə balıqda yalnız qüvvət və müdriklik deyil, həm də adamlara şəfa vermək qabiliyyəti görürdülər. Balıq fiqurlarından şəfaverici sehrlərdə istifadə olunurdu.

Bu bürc saysız-hesabsız əfsanələrlə, ulduzlara aid əsatirlərlə bağlıdır. Qədim xəritələrdə və atlaslarda DOLÇA bürcü əlində içərisindən şırıltı ilə su axan kuzə tutmuş adam şəklində təsvir edilirdi. Görünür, bu rəmz ilin fəslinin konkret əlamətlərini əks etdirirdi: Günəş bu bürcə bahar yağışları başlandığı, dağlarda qar əridiyi vaxt, daşqın mövsümündə daxil olurdu. DOLÇANIN rəmzi sayılan su qədim xalqların təsəvvüründə hər şeyin həm əvvəli, həm də axırı idi. Təsadüfi deyildir ki, bir sıra miflərdə DOLÇA bürcünü ümumdünya tufanı haqqında rəvayətlə bağlayırdılar.

Göy qübbəsində təqribən 400 kvadrat dərəcəlik sahəni tutur. Tərkibinə adi gözlə görünən 50 ulduz daxildir. İti ucu ilə planetin Cənub qütbünə istiqamətləndirilmiş üçbucaq şəkilli deltaplanı xatırladır. Üçbucağın sağ bucağı qoşa alfa ulduzudur. Bu ulduz Giyedi və ya Algedi adlanır. (Ərəbcə «əl-Cədi» sözündəndir, «alın» deməkdir). Ondan cənubda Dabix («keçi başı») beta ulduzu yerləşir. Qədim ərəblər bu ulduzlara «Səd-əl-Cabiq» («qəssabın sevinci») devirdilər. Solda görünən zəif ulduzu bəziləri süfrəyə qoyulmuş quzuya bənzədirdilər. Üçbucağın sol bucağındakı ulduz Deneb Algiyedi («keçi quyruğu») betta ulduzudur. Zodiakın bütün işarələri öz mənşəyini müxtəlif xalqların miflərindən götürmüşdür. Ulduzlardan bəhs edən miflər əsasında müxtəlif rəmzlərlə işarə olunan səma cisimlərinin hərəkət mənzərəsi yaradılmışdır. Qədim zamanlarda qış Günəşduruşu nöqtəsi Oğlaq bürcündə idi.

Misir astroloqları OXATAN bürcündə ikibaşlı (bir başı insan, o biri başı şir), qanadlı, ox-kamanlı kentavr görürdülər. Şumer-akkad mifologiyasının rəvayətlərində OXATAN səadət və firavanlıq gətirən bürc sayılır. Kentavrların ən məşhuru Xiron idi. Başqalarından fərqli olaraq o, müdrik, adil və xeyirxah idi. Xiron incəsənət, musiqi, ov və təbabət bilicisidir. Digər yunan mifinə əsasən OXATAN işarəsi kentavr Krotosa məxsus idi. O, insana xas olan bütün qüsurları və hədsiz vəhşiliyi ilə fərqlənirdi.

Antik xalqların təsəvvüründə ƏQRƏB mifik və müəmmalı bir böcək idi. Adamların fikrincə, ƏQRƏBDƏ təcavüzkarlıq, məkrlilik, qəfilcillik kimi keyfiyyətlər vardır. Qızıldan, gümüşdən, misdən düzəldilmiş əqrəb fiqurları Finikiya kahinlərinin vacib rəmzi idi. Oktyabrın axırlarında kahinlər onun şərəfinə qurban verirdilər.
Rəvayətə görə Makedoniyalı İsgəndər Orta Şərq yürüşlərindən birində səhrada quru saksaul ağacları arasında sürünən bir əqrəb görübmüş. Böyük sərkərdənin qoşunu yolu azmış, suyu qurtarmışdı. İsgəndər demişdi: «Əqrəbin nişan verdiyi istiqamətdə gedək». Bir neçə saatdan sonra ordu yaşıl vahəyə çıxmış, «Şərqin fatehi» öz xilaskarının şərəfinə orada məbəd tikməyi əmr etmişdi.

200 min il bundan əvvəl payız gecə-gündüz bərabərliyi nöqtəsi TƏRƏZİ bürcündə idi. O zaman TƏRƏZİ bürcü misirlilər üçün «gündüzü gecə ilə, əməyi istirahətlə tarazlaşdıran» işarə idi.
TƏRƏZİ Zodiakın cansız əşyaya həsr edilmiş yeganə işarəsidir. Qədim Misirdə astronomlar TƏRƏZİ bürcündə Nil sularının hündürlüyünü ölçən cihazın bir parçasını tərəzi qolu şəklində təsvir edirdilər. Bədirlənmiş Ay TƏRƏZİ bürcündə olanda misirlilər məhsulu tərəzidə çəkirdilər. Şərqin bir çox miflərində tərəzi ilahi ədalət mühakiməsinin rəmzi sayılırdı. Əhd-ətiq və xristian təsəvvürlərinə görə məlaikə Mikayıl ölənlərin ruhunu tərəzidə çəkir. TƏRƏZİ bürcü Hindistanda da məlum idi. Burada TƏRƏZİ bürcünü Misir mərasiminə bənzəyən və mərhumun mənəvi ləyaqətini müəyyən edən bir mərasimlə əlaqələndirirdilər. Qədim hindlilər tərəzinin bir gözünə müttəhimi qoyur, o biri gözünə torpaq tökürdülər.

Bu dövr məhsul yığımı vaxtına təsadüf etdiyinə görə misirlilər QIZ bürcünü əlində dərz tutmuş gözəl qız şəklində təsvir edirdilər. Naqada tayfasının (Şərqi İndoneziya) miflərində QIZ baş ilahələrdən biri idi. Rəvayətə görə, hər il torpaq ilahəsi Nitanı yağışla isladırmış. Nepalda da QIZA sitayiş edirlər. Orada «qızı ucaltmaq» mərasimi vardır. Mərasim avqustun axırlarında Katmandu yaxınlığındakı məbəddə keçirilir. Xüsusi düzəldilmiş meydanda qırmızı çadır qurur, şeypurların və barabanların sədaları altında rahiblərin müşayiəti ilə 10-12 yaşlı qız uşağı gətirirlər. Bu andan o, baş ilahə, saflıq və bakirəlik mücəmməsəsi sayılır. Bir il ona səcdə edilir, ehtiram göstərilir, adamlar yanına gəlib tövbə edir, qurbanlar verirlər. Bir ildən sonra yenisi seçilir. QIZIN gücünə və qüdrətinə inam, onunla bağlı mərasimlər və ayinlər Tibetin və Hindistan yarımadasının bir çox xalqlarına xasdır. Onlar əmin idilər ki, bakirəlik QIZA bəsirət və gələcəyi görmək qabiliyyəti bəxş edir.

Yayın oğlan çağı Günəş ŞİR bürcünə daxil olur. Misirlilər onu BÖYÜK ŞİR adlandırırdılar. Bu zaman bərk istilər düşür. Nil çayı daşmağa başlayırdı. Güman edilirdi ki, ŞİRLƏR ilahi qüvvə ilə əlaqədədirlər. Antik dövrün mədəni ənənəsinə görə padşaha, qəhrəmana ŞİR deyilirdi. Dişi ŞİR obrazı isə analığın simvolu, eyni zamanda şəhvətin, ehtirasın təcəssümü idi. Buddizmdə şir cəsurluğun, nəcibliyin, bütövlüyün təcəssümü kimi təsəvvür olunur. Buddizmə görə, şir insanlara uğur və səadət gətirir.