Düşündürücü hekayələr kateqoriyası üzrə məqalələr

Bir gün padşah öz saray əhli ilə ovdan qayıdanda, çay kənarında bir adam görür. Adam oturub boş aş süzəni suya salır, çıxardır, aş süzəndəki su süzülür və yenə eyni ilə təkrar edir. Hadisə padşaha çox maraqlı gəlir. Vəziri göndərib adamı yanına çağırtdırıb ondan niyə belə etdiyini soruşur. Adam deyir, aş süzən mənim həyatımdır, süzülən su isə həyatımdan gəlib keçən dostlarımdır. Kimi ölüb, kimi vəfasız çıxıb kimi də dostluğunu davam etdirə bilməyib. Padşah adamdan dostluqda bu qədərmi vəfalı olduğunu soruşanda adam cavab verir, bəli mən vəfalıyam. Padşah adama dostluq təklif edir. Adam padşahın dostluğunu qəbul edib onunla saraya gedir. Belə illər keçir və dostluq günü-gündən möhkəmlənir.

Kiçik qızın atası İspaniyanın ən ağır siyasi cəzalarının verildiyi bir həbsxanada məhkum idi. Fürsət tapdığı hər həftəsonu atasını ziyarət üçün anasıyla birlikdə həbsxabaya gedərdi. Yenə bir ziyarətə gedərkən atası üçün çəkdiyi rəsmi yanında apardı, ancaq həbsxana qaydalarına görə azadlığı xatırladan hər cür şeyin məhkumlara verilməsi qadağan idi.
Bu səbəblə kağıza çəkdiyi quş şəkilini qəbul etməmiş və oradaca cırmışdılar...
Çox kədərlənmişdi kiçik qız… Atasına söylədi bunu, o da «kədərlənmə qızım, yenə çəkərsən; bu dəfə çəkdiklərinə diqqət yetirərsən olarmı?» dedi.
Kiçik qız digər ziyarətində atasına yeni bir şəkil çəkib apardı. Bu dəfə quş yerinə bir ağac və üzərinə qara kiçik xallar çəkmişdi. Atası şəkilə baxdı və soruşdu: «Hmmm! Nə gözəl bir ağacdır bu! Üzərindəki xallar nədir? Portağaldır?
Kiçik qız atasına əyilərək, səssizcə: Hşşşşt! O xallar ağacın içində gizlənən quşların gözləridir!..

Zəngin bir iş adamının bağçasında, yan-yana əkilən iki limon ağacı vardı. May ayı sonlarında açan limon çiçəkləri, bütün bağçanın havasını bir anda dəyişdirər və mənzillərə həbsedilmiş insanlara baharın gəldiyini müjdələyirdi. Ancaq limon ağaclarından biri, digərindən cılız və görkəmsiz idi. Buna görə böyük ağac hər fürsətdə onu kiçik hesab edər və təpədən baxardı. Ev sahibi də kiçik boylu limon ağacından ümid kəsmiş görünürdü. Ona görə ağac, bu gedişlə quruyub öləcəkdi. Buna görə də onu çox sulamaz və qulluq etməyi çox istəməzdi.

Gənc bir adam öz bölgəsində çox tanınan bir müdrikin yanına getdi. Dərdi bir az fərqli idi. Gənc yaşında həmişə müvəffəqiyyət qazanmışdı. Atasından götürdüyü kiçik işi sürətlə böyütmüş, zəngin olmuşdu. Ətrafındakı hər kəs ona hörmət göstərirdi.
Düşməni yox idi. Evlilikləri müvəffəqiyyətli olmuş, çox gənc yaşlarda başlayaraq bir neçə dəfə ata olmuşdu. Və gənc adamın dərdi də bundan sonra başlayırdı. Bu qədər erkən müvəffəqiyyət, sayılıb hörmət edilmək üzündən bütün ətrafındakı insanları «kiçik» görməyə başlamışdı.
Gənc adam üçün "əhəmiyyətli" heç bir iş, heç bir insan, heç bir vəziyyət qalmamışdı. Heç bir danışığı bir neçə dəqiqədən çox dinləyə bilmir, oxumağa başladığı hər şeyi bir neçə dəqiqə içində əlindən buraxırdı.

Qaranquşun biri, bir adama aşiq olmuş. Pəncərənin önünə qonmuş, bütün cəsarətini yığmış,  tüklərini qabartmış, gözəl dayandığına əmin olduqdan sonra, kiçik sevimli dimdiyiylə şüşəyə vurmuş. Tıq… tıq. .....Tık....

Adam şüşəyə baxmış. Amma içəridə öz işləriylə məşğul olurmuş… Məşğulmuş! Kimmiş onu işindən saxlayan? Kiçik bir qaranquş!

Həyəcanlı qaranquş, təlaşını basdırmağa çalışaraq, dərinbir nəfəs almış şirin dimdiyini açmış, sözlər tökülməyə başlamış. Ey adam! Mən səni sevirəm. Səbəbini  soruşma. Uzun zamandır səni izləyirəm. Bu gün cəsarət tapdım danışmağa. Lütfən pəncərəni aç və məni içəri al. Birlikdə yaşayaq.

Adam birdən partlamış: Yox daha nələr? Dayandıq yerdə sən də haradan çıxdın indi? Olmaz, ala bilməm, demiş.

Deyirlər ki,bir gün Əflatun şəhərin adlı-sanlı adamları ilə bir yerdə oturub,söhbət edirdi.Birisi onun görüşünə gəlib salam verdi,yanında oturub,ordan-burdan danışdıqdan sonra dedi:Ey filosof,bu gün filankəsi gördüm,sənin barəndə danışır və tərifləyərək deyirdi:"Əflatun çox böyük filosofdur,indiyə qədər onun kimisi nə olub,nə də olacaqdır".İstədim onun tərifini sənə çatdıram.
Filosof Əflatun bu sözü eşitcək başını aşağı salıb,ağladı,bərk qanı qaraldı.halı pozuldu.O kişi dedi:«Ey Filosof,mən sənə nə ağır bir söz dedim ki,halın belə pozuldu?».
Filosof Əflatun dedi:«Ey xacə.şəxsən sən mənə elə ağır bir söz demədin,lakin bundan daha ağır müsibət olarmı ki,nadanın biri məni tərifləsin,mənim gördüyüm iş ona xoş gəlsin? Bilsəydim nə nadanlıq etmişəm ki,onun təbiətinə uyğun olmuş,xoşuna gəlmiş və məni tərifləmişdir,tövbə edib o işdən əl çəkərdim.Halımın pozulması ondadır ki,mən hələ də nadanam,çünki,nadanların təriflədikləri adamlar yalnız nadanlar olar».

Bir tısbağa bir əqrəblə həmdəm olub dostluq və qardaşlıq iddiası edirdi.
Səhərdən axsama tək bir oturub durardı,
Gecədən sübhə qədər onunla mırt vurardı.
Bir dəfə təbii fəlakət üz verdi, doğma vətəni tərk edib başqa yerə köçməli oldular. Təsadüfən dərin bir çaya rast gəldilər. Tısbağa çayı keçməyə hazırlaşmağa başladı, əqrəb isə yerində donub qaldı. Tısbağa dedi: — Ey əziz dost! Sənə nə olub ki, fikir dəryasına batmısan? əqrəb dedi: -Qardaşım, bu çaydan, sudan necə keçəcəyimi düşünürəm. Mənim üçün nə sudan keçmək mümkündür, nə səndən əl çəkmək?!

Pis xarakterli bir gənc varmış. Bir gün atası ona mismarlarla dolu bir torba vermiş. " yoldaşların ilə mübahisə edib döyüşdüyün zaman hər səfər bu taxta pərdəyə bir mismar çax" demiş. Gənc, birinci (ilk) gündə taxta pərdəyə 37 mismar çaxmış. Sonrakı həftələrdə öz-özünə nəzarət etməyə çalışmış və keçən hər gündə daha az mismar çaxmış. Nəhayət bir gün gəlmiş ki heç mismar çaxmamış. Atasına gedib söyləmiş.

Keçmiş zamanlarda bir kral, saraya gələn yolun üzərinə böyük bir qaya qoydurmuş, özü də pəncərəyə oturmuşdu.
Baxaq nələr olacaqdı? Ölkənin ən zəngin tacirləri, ən güclü karvançıları, saray vəzifəliləri bir-bir gəldilər, səhərdən günortana qədər. Hamısı qayanın ətrafından gəzib saraya girdilər. Bir çoxu kralı yüksək səslə tənqid etdi. Xalqından bu qədər vergi alır, amma yolları təmiz tuta bilmir.
Sonunda bir kəndli çıxıb gəldi. Saraya meyvə və tərəvəz gətirirdi. Kürəyindəki bazar torbasın yerə endirdi, iki əli ilə qayaya sarıldı və var-gücü ilə möhkəm itələməyə başladı. Sonunda qan tər içində qaldı amma, qayanı da yolun kənarına çəkdi.

Bir zamanlar, bütün duyğuların üzərində yaşadığı bir ada varmış: Xoşbəxtlik, Kədər, Məlumat və bütün digərləri, Eşq daxil.
Bir gün, adanın batmaqda olduğu, duyğulara xəbər verilmiş. Bunun üzərinə hamısı, adanı tərk etmək üçün qayıqlarını hazırlamışlar.
Eşq, adada ən sona qalan duyğu olmuş. Çünki, mümkün olan ən son ana qədər gözləmək istəmiş.
Ada az qala haradasa batdığı zaman, Eşq, yardım istəməyə qərar vermiş.