ginekologiya kateqoriyası üzrə məqalələr

Hamilə qalmazdan əvvəl fol turşusunun əhəmiyyəti
Əgər siz gələcək aylarda hamilə qalmağı planlaşdırırsınızsa, fol turşusu əlavələri qəbul etmək yaxşı olardı.  Fol turşusu hamiləliyin ilk mərhələlərində körpənizin onurğa və beyninin sağlam inkişafı üçün çox vacibdir. Kifayət qədər fol turşusu qəbul etməsəniz, körpənizdə spina bifidanın yaranma təhlükəsini artırırsınız (onurğa sütununun hamiləliyin ilk ayında bağlana bilməməsi) Həmçinin, fol turşusu bol olan qidaları da qəbul etmək əhəmiyyətlidir, çünki vitaminlər bütöv qidadan alındığı zaman daha yaxşı absorbsiya edilir və bitki fermentləri assimiliyasiyaya kömək edir.

Hamiləliyiniz ərzində körpənizin yaxşı inkişaf etdiyindən əmin olmaq üçün sizə iki dəfə müayinə təklif oluna bilər: 12-ci həftədə ilk müayinə və 20-ci həftədə anomaliya müayinəsi. Əgər həkiminiz bunun lazım bilirsə hamiləlik zamanı əlavə ultrasəs müayinələri təyin oluna bilər.
Burada təsvir olunan ultrasəs müayinəsi səs dalğalarını istifadə edərək ekrana qara və ağ rəngli görüntüləri ötürən, əldə tutulan cihazı ultrasəs müayinəsini aparanın sizin qarnınızda hərəkət etdirməsidir. Müayinə üçün sizdən çoxlu su içməyiniz xahiş oluna bilər, çünki dolu sidik kisəsi uşaqlığın qabağa basılmasına kömək edir və ultrasəs müayinəsini aparanın daha çox detal görməsinə imkan yaradır.

Embriyogenezin xüsusiyyətlərinə görə, ilk mərhələdə insan embrionu pellucida zonası adlanan xüsusi bir protein membranı ilə əhatə olunur. Bu yumurta qabığının bir analoq növüdür. İmplantasiya prosesində embrion bu qabığını parçalayır. Bu fenomen hatching deyilir.
Bəzi hallarda, in vitro gübrələmə prosedurunu yerinə yetirdikdən sonra, həkimlər bu qabığın kəsilməsini təşkil edirlər və böyrək çatışmazlığına kömək edirlər. IVF prosedurasında iştirak edən mütəxəssislərin əksəriyyətinə görə, bu proses tez-tez hamiləliyin başlanmasına kömək edir. Belə manipulyasiya «embrionların köməkçi həşərat» adlanır.

Hamiləlik müddətində qadında bir sıra xəstəliklər baş qaldıra bilər. Bu, hormonal dəyişikliklərlə əlaqəlidir.
Bəziləri belə problemlərə ciddi yanaşsa da, buna məhəl qoymayanlar da mövcuddur.
Hamiləlik zamanı ən çox rastlanan belə problemlərdən biri hipotireozdur, yəni qalxanabənzər vəzin funksiyasının aşağı olması (TSH yüksəkliyi). Bu problemə məhəl qoymadıqda isə istənilməyən nəticələr baş verə bilər.

Toksoplazmozun insan bədənində olmasını dəqiqləşdirmək üçün qan analizi verilməlidir, qanda İgG və İgM imunoqlobulinlərinə diqqət yetirilməlidir. Əgər İgG normadan çoxdursa, bu o deməkdir ki, toksoplazmoz nə vaxtsa insan bədənində olub, yəni bu qorxulu deyil. Əgər İgM normadan çox olursa, deməli toksoplazmoz təzə yoluxub müalicə olunmalıdır, əks təqdirdə qorxulu ola bilər. Ümumiyyətlə əgər yeni ailə qurulubsa bu analizləri verməli, belə deyək — bədənlərini tam təmizləməli, ondan sonra uşaq haqqında fikirləşməlidirlər. Yaxşı olar hamiləlikdən əvvəl immunitet artıran vasitələrdən istifadə edilsin. Hər gün 2 saat səhər saat 8-ə qədər axşam saat 18-dən sonra açıq havada olsun, unutmaq olmaz ki. D vitamini immun sisteminin güclənməsində aktiv rol oynayır. Hamiləlikdən əvvəl belə bir məcun yeyilməsi olduqca yaxşıdır, bu məcun həm immuniteti yüksəldir, həm bədənin minerallara olan tələbatını ödəyir, həm qan azlığını aradan qaldırır, həm də bu məcunu yedikdən sonra hamiləlik zamanı ürəkbulanmalar, qusmalar azalır.
Məcunun tərkibi belədir:

• Zəncəfil kökü tozu — 40 qram
• Ud hindi kökü tozu — 50 qram
• Qarazirə toxumu tozu — 50 qram
• Sarıkök kökü tozu — 40 qram
• Zəyərək kökü tozu — 50 qram
• Bal — 1 kq

Deməli bitkilərin hamısı quru vəziyyətdə qəhvədöyəndə üyüdülməli, bal ilə qarışdırılımalı, sonra gündə 3 dəfə yeməkdən 30 dəq əvvəl 1 dolu çay qaşığı yeyilməlidir. Məcunu 1 çay qaşığı 1 stəkan ilıq suyada qarışdırıb içə bilərsiniz. Xatırladım ki, bu məcunu hamiləlikdən əvvəl yemək lazımdır. Əgər hamiləlik vaxtı İgM yüksəlibsə, deməli hamiləlik zamanı qadın toksoplazmoza tutulmuşdur. Ümumiyyətlə toksplazmoz ən çoxu evdə saxlanılan pişikdən, Itdən, evdə yaşayan siçanlardan, yuyulmamış meyvə — tərəvəzlərdən keçə bilər. Toksoplazmoz zamanı ürəkbulanma, halsızlıq, yorğunluq bəzi nahiyyələrdə vəzilərin böyüməsi, əzələrdə qüvvətsizlik kimi hallar ola bilər. Toksoplazmoz halının uzun çəkməsi bədəndə tənbəllik göbələklərinin əmələ gəlməsinə səbəb olurki. Bundan sonra vəziyyət daha da ağırlaşır. Hamiləlikdən əvvəl kürəkdən 6, beldən 4 ədəd həcəmət edilməsidə saydığım bu əlamətlərin aradan qalxmasına ümumi aktivliyin yüksəlməsinə səbəb olur. Toksoplazmoz ona görə hamilələr üçün qorxuludurki, törədicilər yəni ibtidailər cift baryerini keçə bilirlər və uşağın düşməsinə səbəb ola bilirlər. Hamiləlik zamanı da toksoplazmoza tutulma baş vermişdirsə hamiləliyə ziyan gətirməyən üsullarla qoruna bilərsiniz. Məsələn gündə 3 dəfə yarım çay qaşığı zəncəfil tozunu ağıza atıb üstdən 1 stəkan su içə bilərsiniz, bu müalicəni 10 gün edib 20 gün fasilə verib yenə təkrar edə bilərsiniz. Və ya hər axşam 1 stəkan südə 1 diş sarımsaq 1 çay qaşığı balqabaq toxumunu tozunu qarışdırıb içə bilərsiniz. Xatırladım ki, bu qarışımı bütün hamiləlik zamanı da edə bilərsiniz. Təzə zəncəfil çayının içilməsi həm toksoplazmozu aradan qaldırır, həm də ürəkbulanmaları aradan qaldırır.
Dəmləməmiz belədir barmaq boyda təzə zəncəfili soyub qəpik kimi nazik-nazik doğrayıb 3 stəkan su tutuan termosda dəmləyib gündə 3 dəfə yeməkdən 30 dəq əvvəl 1 stəkan içilməlidir. Təzə zəncəfili belədə edə bilərsiniz, deməli təzə zəncəfili sürtgəcdən keçirib soyuducuya qoyun, gündə içdiyiniz təbii şirələrin hər stəkanına 1 çay qaşığı sürtgəcdən keçirilmiş zəncəfil qarışdırıb içə bilərsiniz.
Sonda xatırladım ki, hamiləlik zamanı gün ərzində 11-15 ədəd xurma yeyilməsi dölün düşməsinin qarşısını alr, doğuşun rahat keçməsinə səbəb olur, doğuşdan sonra uşaqlığın tez yığılmasına səbəb olur. Xurmanın özündə də toksoplazma törədicilərinə qarşı faydalar vardır. Sonda Allah hamıya saleh və sağlam övlad nəsib etsin.

Süd vəzi kistaları nədir?
Süd vəzilərin maye tərkibli boşluq şəklində olan xoşxassəli törəməsidir.Əksər kistalar süd vəzilərin axarlarının içində maye toplanması və axarın tıxanması nəticəsində əmələ gəlir(lokal genişlənmiş və dəyişikliyə məruz qalmış axar hissəsi).Hər yaşda rast gəlinir.Ölçüləri müxtəlif olur.
Süd vəzi kistalarının əmələ gəlmə səbəbi:
stress, emosianal sarsıntılar;
zehni və fiziki yüklənmə;
artıq çəki;
hormonal pozğunluqlar;
menstrual siklin pozulması;
hormonal preparatların qəbulu;
zədə;
ultrabənövşəyi şüaların təsiri.

İltihabi xəstəliklər adı altında qadın cinsiyyət sisteminin müxtəlif nahiyyələrində (uşaqlıq, yumurtalıq, uşaqlıq boruları və s.) olan iltihabi proseslər nəzərdə tutulur. Bəzən iltihabi proses bir deyil eyni zamanda bir neçə nahiyyəni əhatə edir.
Cinsi orqanların iltihabi xəstəlikləri ginekoloji xəstəliklər içərisində daha çox rast gələnlərdəndir.
Bu xəstəliklərə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Çünki əhəmiyyət ondan ibarətdir ki, bunlar birbaşa reproduktiv sistemə təsir edirlər. İltihabi xəstəliklər sonsuzluğun, menstrual tsiklin və cinsi funksiyanın pozulmasının, endometriozun və s. nin əsas səbəblərindən hesab edilirlər. İltihabi proseslər nəinki bakterial eləcə də zöhrəvi xəstəliklərin nəticəsində meydana çıxırlar.

İkinci uşağın gəlişi bir çox ailədə problemlərə səbəb olur; qısqanclıqlar başlayır və ya böyük qardaş və bacıların davranışlarında dəyişikliklər olur, marağın yeni doğan körpəyə yönəlməsi ilə özlərini qıraqda qalmış hiss edərlər.
Psixoloqa görə heç bir ana-ata özlərini ikinci uşaq üçün əslində hazırlıqlı hiss etmir… İkinci uşaq doğulduğunda ilk uşağın onu qısqanmasıyla ya da böyüdüklərində bir-birləriylə dava-dalaşı ilə başa çıxa bilmirlər. Daxildə olan günahkarlıq duyğusu onlara birini digərindən qorumaları lazım olduğunu söyləyir. Çox zaman qardaş qısqanclığı ya da çəkişməsi ana ataların müdaxilə etməsi ya da tərəf tutmasıyla daha da alovlanır.