Gündəlik həyatın çətinlikləri kateqoriyası üzrə məqalələr

Heç uşaqların oyandıqları “evcik-evcik” oyununa tamaşa etmisinizmi? Ya da ən azı uşaqlıqda oynadığınız “evcik-evcik” oyununu xatırlayırsınızmı? Bu yazıda sizə “evcik-evcik” oyununun iki əsas xüsusiyyətindən bəhc edəcəyik…

Bu iki xüsusiyyətdən birincisi uşaqların oyun vaxtı öz aralarında problem yaşasalar belə, bir qədər sonra heç bir şey olmamışmış kimi eyni oyunu davam etdirmələri, ya da, necə deyərlər, oyuna sıfırdan başlamalarıdır. Bu, çox vaxt evli tərəflərdə çatışmayan və evli tərəflərin yaşadıqları problemlərin böyüməsinə səbəb olan bir xüsusiyyətdir.

“Evcik-evcik” oynayan uşaqların bu “yanaşma tərzi”ndən məhrum olan evli tərəflər günlərlə, hətta aylarla bir-birilərindən incik (və ya küskün) qala bilirlər. Evli tərəflər arasında yaşanan bu cür incikliklər (və ya küskünlüklər), nəticə etibarı ilə, tərəflər arasında soyuqluq meydana gəlməsinə səbəb olur. Hətta bir qədər sonra bu, evli tərəflərin istər sözlərinin, istərsə də hərəkətlərinin bir-birilərinə “anormal” görünməsinə gətirib çıxarır.

Şübhəsiz ki, hər bir evli tərəf problem yaşaya bilər. Ancaq əsas məsələ, evli tərəfin problemə necə yanaşması və incikliyə (və ya küskünlüyə) necə nöqtə qoymasıdır. Təbii ki, burada da ən yaxşı misal yenə “evcik-evcik” oyunudur.

”Evcik-evcik” oyununun iki əsas xüsusiyyətindən ikincisi isə uşaqların vaxtaşırı da olsa, rollarını dəyişmələridir. Belə ki, uşaqlar bir gün əvvəl “ata” rolunu ifa etdikləri halda, ertəsi gün “uşaq” rolunu ifa edə bilirlər.

Təhsil sahəsində araşdırmalar aparan beynəlxalq ekspertlər qrupunun gəldiyi rəyə əsasən, yuxu çatışmazlığı şagirdlərin məktəbdə geriləməsinin əsas səbəblərindən biridir.

Yuxu ekspertləri problemi məktəblilərin hətta yataqda olarkən belə mobil telefon və kompüterdən istifadə etmələrilə bağlayırlar.

Alimlər şagirdlərin riyaziyyat, ədəbiyyat və fiziki tərbiyə üzrə nailiyyətlərini, həmçinin onların neçə saat yatmalarını təhlil ediblər.

Daha az yatan uşaqların daha aşağı, yuxusu normasında olan uşaqların isə daha yükcək nailiyyətlər əldə etdiyi məlum olub.

Texnologiya bu gün “olmazsa olmaz” dediyimiz bir çox növləri ilə (üstəlik də, hər gün yenilənərək) hər birimizin evinə daxil olmaqdadır. Ancaq bu texnologiyaların bəzilərinin bizə necə faydalı olduğunu bildiyimiz halda, bəzilərinin də necə zərərli olduğunu bilmək istəmirik.

Yeni texnologiyalar içərisində, demək olar ki, hər kəsin istifadə etdiyi soyuducu, paltaryuyan maşın, qabyuyan maşın və digərləri işlərimizi asanlaşdırır. Təbii ki, əvvəllər bütün bu işlərin insan əli ilə görüldüyünü, ancaq indi bu işləri texnologiyaların görüb, bizə xeyli güc və vaxt qazandırdığını nəzərə alsaq, bunların hamısı çox gözəl bir haldır.
Lakin buradan “qalan” gücünü və vaxtını faydalı işlərə sərf etmək əvəzinə, faydasız işlərlə keçirənlər, işini texnologiyaya həvalə edib, vaxtını televizor qarşısında, kompyuter arxasında və s. “öldürən”lər isə başqa bir müzakirə mövzusudur.

Həyatımıza təsir edən ən vacib məqamlardan biri və qadınların əhvalına təsir edən ən pis xəstəliklərdən biri depressiyadır. Əhvalın pis olduğu zamanlar həyatımızın risk altında olduğu bir dövrdür. Depressiyanın ilkin əlamətləri ortaya çıxdıqdan sonra onu ciddi qəbul etməsəniz, illərlə sıxıntısını çəkə bilərsiniz. Bu xəstəlik terapiya və dərmanlarla müalicə olunsa da, alternativ müalicə növləri də mövcuddur.

Peşənizi sevirsiniz. Amma hər gün getmək məcburiyyətində olduğunuz ofisdə önəmsiz hesab etdiyiniz problemlər dağ kimi böyüyərək dözülməz vəziyyət yaradıb.
Maaşınız yüksək deyil, üstəlik iş yoldaşlarınız dedi-qodularıyla başınızı ağrıtmaqdan başqa heç nə etmirlər. Yaşadığınız gündəlik stress bəs deyilmiş kimi dayanmadan ultimatum verən müdirlə də əlləşirsiniz.

Bütün bunlara baxmayaraq müdirin stoluna qoymağı planlaşdırdığınız istefa ərizəsini siyirməyə atın. Əvvəlcə problemi anlamalısınız.

İşdə hər gün qarşılaşdığınız problemlərin qarşısını ala bilməsəniz də əhvalınızın pozulmasına mane olmaq mümkündür. Siqaret və ya çay fasiləsində ətrafdakı insanlarla dedi-qodu etməkdən çəkinin.
İş yerinizdə kimin maaşının çox, kimin maaşının daha az olması sizin probleminiz deyil. Daha çox özünüzə köklənin.

Evililiyin başlanğıcında cütlüklərin 6 səhvi:
Evliliyin ilk ayalrında ərköyünlük edərək ortaq mənfəətlərinizi gözdən qaçırmayın. Çox romantik olmasa da, evlilikdə ilk il maddi cəhətdən edilməli işlərin siyahısı  əsasdır. Əgər bir neçə il ərzində ev almaq fikriniz varsa, pulu ehtiyatla xərcləməlisiniz. 

Pul – pul yeni evlənənlərin çox müzakirə etdiyi bir mövzudur. Ortaq məxrəcə gəlmək mümkün olmadığı zaman boşanmaya səbəb ola bilər. Pulu necə yığmaq və düzgün xərcləməyi danışın. Ağlınızdakı şübhələri bir-birinizə deyin. Ailənizin gələcəyi üçün pul yatırımı haqqında fikirləşin. 

Dostlarınızla yadlaşmaq – evləndikdən sonra cütlüklər dostlarını ikinci planda saxlayır. Dostlarınızı ailənizdən və özünüzdən uzaqlaşdırmamalısınız. Dostluq etmə bacarığı və xeyirxahlığınızı evliliyə görə gizlətməməlisiniz. Dostlarınızı özünüzdən uzaqlaşdırmaq və evinizə gəlməməyini istməmək (bir-iki ay ola bilər), evliliklə bağlı onları tələsdirmək, həyat yoldaşınızın həmişə yanınızda olmağını istəmək şəklində özünü göstərə bilər. Dostlarınızın  sizdən uzaqlaşmamağı üçün birlikdə yaxşı keçirin və mütləq evinizə dəvət edin. 

Kilo almaq – yeni evlənənlər bal ayından sonra sürətlə kilo almağa başlayır. Bunun üç səbəbi ola bilər. “Evləndim və məni bəyənən artıq bəyənib” deyib, yeməklərə fikir verməmək düzgün yanaşma deyil. Bütün günü evdə vaxt keçirmək və yağlı yeməklər yemək də kilo almağı sürətləndirir. Formada qalmaq üçün nə etməlisiniz? Evləndikdən sonra idmana vaxt ayırıb, kilonuzu qoruya bilərsiniz.

Səhər vaxtı əksəriyyətimizin içində yuxudan durmamaq, işə, məktəbə, universitetə getməmək istəyi baş qaldırır. “Beş dəqiqə də yatım, duracağam” deyə-deyə bir də görürsən, iş vaxtına az qalıb. İşə daima gecikənlərə biz də bəhanə sarıdan kömək göstərməyə çalışacağıq. “Yox, mən punktual insanam” deyənlər də bu yazını oxuya bilər, axı heç kim sabah nə ilə qarşılaşacağını bilmir...

Ən köhnə bəhanə: Əlbəttə ki, tıxac… İçəri donquldana-donquldana: “Bezdim bu tıxaclardan. Ömrümüz tıxaclarda keçir. Saat 8-dən evdən çıxanam, buna bax, artıq 10-dur. Gərək saat 5-dən düşək yollara” – deyib, müdirinizi qabaqlayın, “harada qaldın?” sualının verilməsinə şərait yaratmayın. Əmin olun ki, həmin gün tıxacda qalan yoldaşlarınız sizin sözünüzə qüvvət verəcək: “Yaxşı daha, oturum işləyim, onsuz da gecikmişəm”, — desəniz, müdir deməyə söz tapmayacaq.

Günahı maşının üstünə atın: Təkər partladı, yağı qurtardı, birdən yolun ortasında dayandı, su qaynatdı… Onsuz da metal parçasıdır, dili-ağzı yoxdur ki, izahat versin.

Özünüzü yaxşı vətəndaş kimi göstərin: “Elə işə gəlirdim ki, qarşımdakı iki maşın toqquşdu. Tək şahid də mənəm!

Sakitləşmək üçün apardığınız uzunmüddətli  seansları sizə unutduracaq, stressinizi nəzarət altına ala bilmək üçün aşağıdakı məsləhətləri təqdim edirik. Bu məsləhətlər sizə özünüzü daha yaxşı hiss etməyə imkan verəcək.

1.Addım: 2 dəqiqə
Səssiz bir yerdə saatlarla seanslar etməyinizə ehtiyac yoxdur. Bunu istədiyiniz zaman hər yerdə edə bilərsiniz. Bir yerdə oturub dərin nəfəs alın,  bədəninizin nə hiss etdiyini anlamağa çalışın. Kürəyinizi oturacağa söykəyin, ayaqlarınızı isə yerə qoyun və qollarınızı sərbəst şəkildə yanlara doğru buraxın. Gicgahdan başlayaraq gərginliyi bədəninizin hansı tərəfində hiss etdiyinizi anlamağa çalışın. Başqa şeylər haqqında düşünməyin.

2.Addım: 30 saniyə
Özünüzü ən stressli hiss etdiyiniz dəqiqələr, eyni vaxtda bütün problemlərinizi düşündüyünüz anlardır. Belə zamanlarda əhatənizdəki insanların sizi əsəbləşdirdiyini düşünməyiniz son dərəcə normaldır.

Yaxşı mübahisə etməyin yolları:
Mübahisələr və küsüşmələr bütün münasibətlərdə var. Lakin mübahisələrin sonu yaxşı nəticələnməlidir. 

1. Vaxtını düzgün təyin edin! Həyat yoldaşınızla aranız dəydiyi zaman bunu müzakirə etməyin. Hirsinizin soyumasını gözləyin.

Söhbət edin
Gündəlik işlərdən söhbət etməyə vaxt olmur. Uşaqlarla, alış-veriş siyahısı və günün dedi-qoduları ilə bağlı ayaqüstü danışa bilirik. Necə olduğunuzu, ruh halınızı və dərdləşməyə vaxt tapa bilmədiyiniz anlar olursa, günah sizdədir. Dərdləşmək və söhbət etmək üçün vaxt ayırmalısınız və bu sizin öz əlinizdədir. 

İki həftədən bir bir neçə  saatınızı həyat yoldaşınızla söhbət edib, dərdləşməyə sərf edin. Lakin bu müddət ərzində evliliyiniz və bir-birinizin duyğusal istəkləri xaricində olan mövzulardan uzaq durmalısınız. 

Güahlandırmaqdan vaz keçin 
Özünüzü kök hiss edirsinizsə, bu onun günahı deyil. “Məni daha tərifləyib xoş sözlər demirsən!” kimi günahladırıcı cümlələr qurmayın. Bu cümlələrin əvəzinə, “Hamiləlik kilolarından xilas olmadım. Məni əvvəlki kimi cazibədar hesab etməyin üçün dəstəyinə ehtiyacım var”  deyə bilərsiniz. Əgər yeməyi daha çox sevirsinizsə, kişinin diqqətsizliyini başa düşmək olar. Odur ki, yeməklərinizə fikir verin.