Gündəlik həyatın çətinlikləri kateqoriyası üzrə məqalələr

Son dövrlər texnologiyanın sürətli inkişafı cəmiyyətdə müəyyən təəccübə səbəb olmaqla yanaşı, müəyyən narahatlığa da gətirib çıxarır. Çünki mobil telefonlar, kompyuterlər, sosial şəbəkələr ilk baxışdan sürət əsrində olması vacib olan vasitələr kimi çıxış edir. Ancaq əslində texnologiya ixrac edən ölkələr bununla öz düşüncə tərzlərini, mənəvi-əxlaqi dəyərlərini və mədəniyyətlərini ixrac edirlər. Biz də bu alış-veriş prosesində qazanclı çıxdığımız üçün ilk baxışda sevnirik.

Hazırda milyonlarla insan üçün internet həm iş, həm informasiya, həm də əyləncə vasitəsidir. Deməli, fərqli bir dünyada yaşayırıq. Bu dünyada internet həyatın ən arzuolunan atributu olmaqla yanaşı, sosial və ictimai-siyasi həyatda mühüm rol oynayır. Bu mənada sosial şəbəkələrin və internetin müasir dövrün ən vacib tələblərindən biri olması mübahisə doğurmur.

Bəzən insanlar evlənməyi planlaşdırdığı şəxsdən “Bitdi” sözünü eşidir. İlk bir neçə gün rahat, qayğısız özünü aparsa da, günlər hər iki tərəf üçün getdikcə ağırlaşıb gah əlimizi, gah da ağlımızı “yoldan çıxarıb” bizə bəzi istəmədiyimiz şeyləri etdirir...Hər şey virtual aləmdə köhnə sevgilini izləməklə, F5 düyməsini tez-tez vurmaqla, “görəsən yeni sevgili tapıb özünə?” sualını dəfələrlə öz-özünə verdikdən sonra telefonu götürüb hansısa bəhanəylə ona yazmaqdan başlayır...

Elə mövzumuz da bu bəhanələrdir. Hamımızın ən azı bir dəfə müraciət etdiyi bu bəhanələrdən görün hansı sizə daha yaxındır?

Yuxumda səni görmüşəm
Bu mesajı yazıb ondan “Aaa yazıq məni yuxusunda görüb, tez qayıdım ona” deməyini gözləyirsiniz? Qarşındakının da “Sanki bir ildə hər gün görüb dağı dağ üstünə qoydun, qaldı yuxuda görməyin” cavabını yazmağı nə yerinə düşərdi!

Böyük bacı, yaxud qardaş olmaq həqiqətən gözəl hissdir. Amma yeri gələndə müxtəlif çətinliklər ortaya çıxır. Həmin çətinliklərin bəzilərini təqdim edirik.

“Axı o balacadır”
Evin böyük uşağının ən çox eşitdiyi cümlədir. Balaca uşaq ona istədiyini edər, amma o əsəbiləşib qışqırsa, günahkar çıxar. Üstəlik ata-anadan da danlaq eşidər: “O balacadır, başa düşmür, sən ki böyüksən!”. 

Özünə alınanları yeyib böyük uşağınkılara göz tikmək
Balaca uşaqların ən çox sevdiyi şey yəqin ki budur. Ata iki dənə şokolad alır, böyük uşaq şokoladı açınca balaca uşaq özününkünü tez yeyib qurtarır. Çünki arxayındır ki, biri də var. Başlayır ağlamağa. Ana da “qardaşın indi bunu yesin, sənə sonra alarıq” deyir.

Balacaların əşyaları qırıb dağıtmağı
Böyüklər həvəslə bir şəkil çəkər, yarım saatdan sonra həmin şəklin üstündə ya tüpürcək, ya da başqa cızma-qara, ən pis halda balkondan atıldığını görərlər. Mobil telefonu suya atar, televizorun pultunu gizlədər, ən sevimli oyuncaqları qırar, amma ona “gözün üstə qaşın var” deyən tapılmaz.

Ətrafınızdakı insanları müşahidə edirsinizmi? Kim nə işlə məşğuldur, nələr edir, nələr düşünür və s. Bəlkə bir çoxunuz düşünər ki, başqaları məni niyə maraqlandırsın ki. Amma təfəkkür etmək üçün ətrafımızdakı insanlar çox gözəl mövzudur. Bir ticarət mərkəzinə gedəndə sağınızda, solunuzda gəzən, fərqli söhbətlər edən, fərqli düşüncələri və ya hərəkətləri olan insanlara yəqin ki, diqqət edirsiniz.

Ümumiyyətlə diqqət etməmək mümkün deyil. İstər-istəməz gözünüz sataşır, baxırsınız. Bəziləri çox nəzəri cəlb edən, gözəl geyimlərdə. Bəziləri çox sevincli, şən söhbətə başı qarışıb. Bəziləri tələsir, harasa nəyisə çatdırmağa çalışır. Bəziləri telefonla danışır, ətrafında nələr baş verir, heç görmür də. Baxan kimi də heç tanımadağınız bu insanlar haqqında ağlınızda çox sürətli fikirlər yaranır. Bir anlıq baxışla, əxlaqı, şəxsiyyəti, yaşadığı həyat tərzi haqqında beyninizdə dərhal şəkil çəkirsiniz.

Bəzən bir əyləncə mərkəzindəki insanlar, böyük izdiham halında, sevinc içində, yüksək səslə danışaraq, hər biri diqqət çəkən, bahalı maşınlarına minib ordan uzaqlaşırlar.

Bizim gecikmələrimiz — bizim problemimizdir, lakin bizim etmədiklərimizin bir səbəbkarı var — özümüz

Dost tanışlarımızdan, iş yoldaşlarımızdan tıxaclarda ilişib qalmaları barədə, bir neçə dəqiqə ərzində qəbul olunan onlarla məktub, fasiləsiz müşavirələrin nahar etməyə imkan verməməsi, işin şəxsi həyatlarına zaman ayırmağa imkan verməməsi barədə şikayətlərini çox tez-tez eşidirsiniz?
Mən daim bu haqda eşidirəm. Bundan başqa, mən özüm hər gün öz iş yoldaşlarım, dostlar və tanışlarıma bundan şikayətlənirəm. Və ən pisi də odur ki, mən özümə haqq qazandıraraq israr edirəm ki, alınmadı, müvəffəq olmadı və.s.

Siz mənə taym-menecment haqqında kitablar oxumağı məsləhət görəcəksiniz? Lazım deyil. Mən bu cür kitablara inanmıram, mən ədəbiyyata inanmıram. Buna görə də, insan mahiyyətinin korporativ mədəniyyətin səmərəli elementinə çevrilməsi barədə kitablar mənim üçün mənasız görsənir.

Lakin etiraf edim ki, qadınlar üçün taym-menecment haqqında kitab oxumuşam. O kitab «Növbəti 50 il. Qocalığı aldatmağın yolları» adlanırdı. Mən o kitabı oxudum və anladım ki, qocalığı aldatmaq mümkün deyil. Həmçinin mən onu da anladım ki, kimisə aldatmaq zamanı boşuna sərf etməkdir.

Bu tipli nəzəriyyələr xaricində mən dəqiq bilirəm ki, bizim zamanımız bizim məsuliyyətimizdir. Bizim gecikmələrimiz — bizim problemimizdir, amma bizim edilməmiş işlərimizin yalnız bir səbəbkarı var — özümüz.

Batil inanclara inamınız yoxdur, lakin bütün tərsliklərin sizin başınıza gəldiyini düşünürsünüz, eləmi? O zaman özünüzü bu yazıda axtarın...
   
Deyirlər, ilanın zəhləsi yarpızdan gedər, o da onun yuvasının ağzında bitər. Sizdə də belədir? Sanki qaçdığınız problemlər dönüb-dolaşıb sizi tapır. Eyni sevgi hekayəsi və eyni ayrılıq nəticələri yaşayırsınız. “Niyə hər dəfə mən aldadılıram?”, yaxud “Niyə istədiyim kimi iş tapa bilmirəm?” və s. bu tip suallarla qarşı-qarşıya qalırsınız. Xalq arasında “dəvəsi ölmüş ərəb” kimi adlanan bu durumları gündəlik həyatımızda da yaşayırıq. Bəzən bütün günü işlərimiz yaxşı getmir, sanki qara buludlar başımızın üstünü alıb. 
 
Belə hallar adətən psixoloqlar tərəfindən müxtəlif formada qiymətləndirilir. Hadisəyə necə yanaşırıqsa, elə də yaşayırıq. Psixoloqların məsləhətlərinə görə, belə halları yaşamamaq üçün hər səhər yerinizdən qalxanda “Bu gün necə də gözəl gündü” — deyib, ətrafınızda pozitiv enerjini formalaşdırmalısınız. Məhz gününüzün yaxşı keçəcəyi qərarını da elə o andan etibarən özünüz verməlisiniz. Hətta gün ərzində mənfi hallarla da rastlaşsanız belə, bu, sizə o qədər də pis təsir etməyəcək. Çünki siz artıq hadisələrə müsbət tərəfdən yanaşmağa qərarlısınız.

Qorxu əslində bir enerjidir və istəklərə çatmaq üçün qorxularla mübarizə aparmaq lazımdır. 
Bəzən dünya insanlara çox qorxunc bir yer kimi görünür. Maddi sıxıntılar, dəyişən iqlim şərtləri, müharibələr hamının qorxuları arasında yer alır. Eyni zamanda bunlar insanları çox yorur. Məqsədlərə çatmaq üçün qorxulardan yaxa qurtarmaq lazımdır. 

Duyğusallıqdan xilas olmaq üçün idmanla məşğul ola bilərsiniz. 

Qorxularınızı qəbul edin.
Bunun fərqində olmaq sizə seçim şansı verir. 

Bədəninizdəki qorxu mərkəzini bəlli edin.
Bu mədəniz, çiyniniz, ya da ağırlıq hiss etdiyiniz hər hansı bir yer ola bilər. 

Qorxu orqanını düşünərək dərin nəfəs alın.
Beləcə rahatlayıb gərginliyi ata bilərsiniz. Nəfəs verərkən qorxunuzu bədəninizdən atdığınızı və içinizdə huzur olduğunu düşünün. 

Gün ərzində davamlı olaraq su için. Deyilənlərə görə, su pis fikirlərin atılmasına kömək edir və insanı sakitləşdirir. 

Özünüzə davamlı olaraq dəstək verən, ruhlandıran və casarətli edən sözlər deyin.
Özünüzün ən yaxşı dostu olun və sevdiyiniz dostlarınızla necə davranırsınızsa, özünüzlə də elə davranın.

İnsanlıq yaranandan bəri qayınana gəlin münasibətləri və mübahisələri yaranıb. Ana gəlini, gəlin isə ananı şikayət edir...

Ana oğlunu, gəlin isə həyat yoldaşını paylaşa bilmir. “Qızım sənə deyirəm, gəlnim sən eşit” cümləsi və digər məsləhətlər gəlinləri qıcıqlandıran səbəblər sırasındadır. Belə hallarda isə oğul gəlin və qayınana arasında qalmalı olur.

Bəs, gəlin və qayınana davasına  “dur” deməyin bir yolu yoxdurmu? Ancaq qarşınızdakı insanın sizdən böyük birisi olduğunu zehninizə yeritməli və ona hörmətlə yanaşmalısınız. Unutmayın ki, o qadın sizin sevdiyiniz insanı dünyaya gətirib. Oğul üçün anası qədər əziz və dəyərli heç nə yoxdur. Qayınana istəsə, hər an gəlini oğlundan boşatdıra bilər.

Vücudun bütün ağırlığı ayaqlara düşür. Təəssüflər olsun ki, ən az qulluq edilən də elə ayaqlardır. 

Üzümüzə makiyaj edib gözəlləşdiyimizi düşünürük lakin ayaqları sonuncu plana atırıq. Halbuki, yorğun ayaqlarla sağlam və gümrah görünmək olmur. Ayaqlara qulluq edilmədiyi halda şişlər yaranır, topuqlarda çatlar və müxtəlif infeksiyalar əmələ gəlir. Nəticədə isə dəri problemi ilə qarşı-qarşıya gələ bilərsiniz.

Cürbəcür arzularla böyüyürsən. İstəyirsən ki, böyüyüb məşhur olasan, insanlara faydası olan işlərlə məşğul olasan...
Böyüyürsən, ancaq hər şey istədiyin kimi olmur. Heç ağlından keçməyən bir sənətin yiyəsi olursan və gündəlik qayğılarını, ailənin problemlərini o sənətdən qazandıqlarınla ödəyirsən. O qədər belə qəribə, ağlagəlməz işlər var ki, ətrafımızda. Ancaq əsas məsələ insanın hansı işlə məşğul olmasında deyil, çünki sənət insanı ucaltmır, insan sənəti ucaldır. Əsas məsələ insanın hansı yolda “tər tökməsindədir”, gördüyü işin xeyrə, yoxsa şərə xidmət etməsindədir.

Dünyada o qədər varlı və məşhur insanlar var ki, gördükləri iş insanlığı fəlakətə sürükləməkdən başqa bir şey deyil. Belələri həm məşhur, həm də güclü göründükləri üçün onlara bənzəmək istəyənlərin sayı da çoxdur. Bəs sən nə işlə məşğulsan? — Xeyir qapılarını açmaqla, yoxsa şər qapılarını?
Deyəcəksiniz ki, bu sual haradan çıxdı. Ancaq oturub ciddi düşünəndə görəcəksiniz ki, bu sual heç də əsassız deyil.