Maraqlı faktlar kateqoriyası üzrə məqalələr

2011-ci il fizika sahəsi üzrə təqdim olunan Nobel mükafatları müəyyən edilib. Fizika sahəsində Nobel mükafatı üçün amerikalı Sol Perlmuter (Saul Perlmutter), Adam Rays (Adam Reiss) və əslən avstraliyalı olan amerikalı fizik Brayen Şmidt (Brian Schmidt) seçilib. Kainatın sürətlə genişləndiyini sübut edən fəaliyyətləri bu elm adamlarına Nobel mükafatı qazandırıb.

Nobel komitəsinin açıqlamasında alimlərin: “Ulduzların partlayışını və ulduz topalarını tədqiq etdikləri, kainatın artan sürətlə genişləndiyini kəşf etdikləri”, -deyilib. Bu nəzəriyyəyə əsasən, 14 milyard il əvvəl baş vermiş Böyük partlayışdan (Big bang) etibarən kainat genişlənir. Bu şəkildə davam edərsə, kainatın buz kütləsinə çevriləcəyi gözlənilir.

Qeyd edək ki, Allah Qurani-kərimdə 1400 il əvvəl kainatın genişləndiyi bildirmişdir. Alimlərin bu kəşfləri də bir daha Quranın Allahın sözü olduğunu, elmə doğru istiqamət verdiyini təsdiq edir. Kainatın genişlənməsi ilə bağlı ayə belədir:

 “Biz göyü qüdrətimizlə yaratdıq və Biz onu genişləndirməkdəyik”. (Zariyat surəsi, 47)

 

Gözəlin çox vaxt xalına aşiq olurlar. Xalın olduğu yerə görə xarakteri təyin etmə yönündə surətşünaslar yüzilliklər boyu tədqiqatlar aparmışlar. Müşahidələri ümumiləşdirən alimlər risalələr ərsəyə gətirmişlər. Müxtəlif dillərə tərcümə edilən bu əsərlər indi bütün bəşəriyyətin malı olmuşdur. Aristotelin yaratdığı surətşünaslıq elmini təkmilləşdirən İmam Cəfər Sadiq (Allah ondan razı olsun), ən çox davam etdirən isə Uzaq Şərq alimləri olmuşlar.
Xalları öyrənən xüsusi elm «metoposkopiya» adlanır ki, bu da yunanca «metopos» (alın) və «skopeo» (müşahidə edirəm) sözlərindən əmələ gəlmişdir.
Yapon fizioqnomikasına görə, sifət şərti olaraq üç hissəyə bölünür — üst (alın), orta (qaşlar və burun) və alt (dodaqlar və çənə). Hissələrin hər biri insan həyatının müəyyən dövrü ilə (gənclik, yetkinlik və qocalıq) birbaşa əlaqədardır.

Qədim Misirdə, Qədim Çində, skiflərdə, hunlarda açıq rəngli saç – bir növ İlahiyə “yaxınlıq” əlaməti sayılırdı.

Xristofor Kolumbun Amerikanı kəşf edənədək Hopi adlı hindu xalqında belə inanc vardı ki, guya, bu xalq arasında “ağbaşlılar” (açıq rəngli saçı olanlar) peyda olarkən, onların “qızıl erası” başlayacaq.

Şərq xalqlarından (Şərqdə açıq rəngli saçlar) fərqli olaraq, ingilissakson ölkələrində tünd qara saçlar İlahiyə “yaxınlıq” əlaməti hesab olunurdu. Onlara görə, qara saçlılar atlantlar sivilizasiyasının yoxa çıxmış Lemuriya kontinentinin nümayəndələridirlər və bu mifik xalqlar Qərbi Avropanın, Qədim Misirin və Qədim Şumerin əsasını qoyanlardır.

Bədənin dərisində olan saçların çoxluğu isə istər Qədim Şərqdə, istərsə də Qədim Avropada günah, günahkarlıq əlaməti sayılırdı.

Orta əsrlərdə Avropada belə hesab edirdilər ki, sarışın, kürən kəkilli insanlar iblis xislətli olurlar. Bunu da belə izah edirdilər, guya, sarı kəkillilərin əcdadları nə vaxtsa şeytana uymuş, günah işlətmiş və bu da sonrakı nəsillərdə şeytanın bir möhürü kimi kəkil formasında özünü biruzə vermişdir. Tarixçilərin məlumatlarına görə, inkvizisiya dövründə odda yandırılan qadınların əksəriyyəti sarı – kürən kəkillilər olmuşdur.

Dubayda yerləşən Bürc Xəlifə binası dünyanın ən hündür binasıdır və onun hündürlüyü 829,8 metrdir. Binanın tikintisi 2004-cü il sentyabrın 21-də başlanılıb və onun xarici hissəsinin tikintisi 2009-cu il oktyabrın 1-də başa çatıb. Bina rəsmi olaraq 2010-cu il yanvarın 4-də açılıb. Binanın tikintisinə 1,5 milyard dollar pul xərclənib və onun layihəsinin müəllifi amerikalı memar Adrian Smith-dir.
 

Balerinaların başları hərlənmədən dəfələrlə fırlana bilmələrinin səbəbi bəlli olub. Belə ki, incəsənətin bu növü ilə məşğul olanların beyin quruluşunda dəyişiklik olur. Məhz bu da baş hərlənməsinin qarşısını alır.

İngilis elm adamları balerinalar ilə başqa idman növləri ilə məşğul olan qadın idmançıların beyinlərini müqayisə ediblər.

Onlardan qaranlıq otaqda bir stulun başına fırlanmaları istənilib. Dayandırılandan sonra özlərini necə hiss etdikləri soruşulub. Bundan əlavə onların göz refleksləri ölçülüb,beyin MR çəkilib.

Nəticədə rəqqasələrin beyin quruluşlarında fərqliliklər müşahidə edilib. Belə ki, onların beynindəki müvazinət hissinin işləndiyi və baf hərlənməsindən məsul olan hissə fərqli olub.

Alimlərin sözlərinə görə, balerinalar illərlə məşq etdiyi üçün onlarda daxili qulaqdakı müvazinət orqanlarına gedən siqnallar əngəllənir. Bunun sayəsində də dəfələlrə ayaqüstə fırlana bilirlər.

Klonlaşdırma prosesi üçün klonlaşdırılacaq canlının DNT-sindən istifadə edilir. Canlının bir hüceyrəsində olan DNT-si mikroskop altına qoyulur və o növdən olan başqa bir canlıya aid yumurta hüceyrəsinin içinə yerləşdirilir. Bundan dərhal sonra ona şok verilir və yumurta hüceyrə şok nəticəsində bölünməyə başlayır. Bölünməyə davam edən rüşeym o növdən olan hər hansı canlının bətninə yerləşdirilir və inkişaf edib doğulması gözlənilir.

Klonlaşdırmanın nə üçün təkamüllə əlaqəsi yoxdur?

Klonlaşdırma və təkamül anlayışları təqdimat baxımından bir-birindən tamamilə fərqlidir. Təkamül nəzəriyyəsi cansız maddələrin təsadüflər nəticəsində canlı əmələ gətirməsi üzərində qurulmuşdur (bu iddianın həyata keçəcəyinə aid heç bir fakt yoxdur). Klonlaşdırma isə canlı hüceyrəsinin genetik maddəsindən istifadə edilərək həmin canlının kopyalanmasıdır. Burada proses onsuz da canlı olan hüceyrədən başlanılır və bioloji proses laboratoriya mühitində süni üsulla həyata keçirilir. Yəni ortada təkamülün əsas iddiası olan “təsadüfi” proses və ya cansız maddənin canlanması kimi bir vəziyyət yoxdur. Əslində klonlaşdırma prosesi təkamülə heç bir dəlil vermir, ancaq təkamül nəzəriyyəsini kökündən məhv edən bioloji qanunun çox açıq sübutudur. Bu qanun məşhur alim Lui Pasterin XIX əsrin sonuna yaxın ortaya qoyduğu “həyat həyatdan qaynaqlanır” prinsipidir. Bu aşkar həqiqətə baxmayaraq, klonlaşdırmanın təkamülə dəlil kimi göstərilməsi media yolu ilə həyata keçirilən yanıltma və yalandan ibarətdir.

Gülən şəxslərdə stres hormonları əhəmiyyətli dərəcədə azalır. Yaşlı insanlar komediya filmlərinə baxandan sonra informasiyanı daha yaxşı yadda saxlayırlar. Alimlər belə qənaətə gəliblər. Bundan əlavə gülüş stres hormonu olan kortizol istehsalını da azaldır. Məhz bu hormon yaddaşa mənfi təsir edir. 

Kaliforniya universitetinin alimləri bunu müəyyən etmək üçün könüllülər üzərində təcrübə keçiriblər. Belə ki, 20 sağlam insandan 20 dəqiqə ərzində gülməli filmə və ya proqrama baxmaq xahiş edilib. İkinci qrupda olan 20 nəfər isə heç bir şeyə baxmadan gözləyiblər. 

Daha sonra hər iki qrup yaddaş testindən keçib, analizlər veriblər. Komediyaya baxan iştirakçıların nəticələri daha yaxşı olub. Belə ki, gülən şəxslərdə stres hormonları əhəmiyyətli dərəcədə az olub. 

Gülüş orqanizmdə endorfin hormonunu artırır. Nəticədə beynə gedən və insana xoşbəxtlik hissi verən dopamin hormonunun səviyyəsi artır. Bütün bunlar isə beynin fəaliyyətinə yaxşı təsir edir və yaddaşı qoruyur. 
Mənbə: anspress.com

Bu gün bir çox elm adamı və tədqiqat-təkmilləşdirmə (ARGE) mütəxəssisi layihələrinə başlamazdan əvvəl canlılardakı nümunələri araşdırır, onlardakı sistemləri və dizaynları təqlid edirlər. Başqa sözlə, elm adamları Allahın təbiətdə yaratdığı sistemləri tədqiq edir və bunlardan ilham alaraq yeni texnologiya məhsulları icad edirlər.Palmaböcəkləri də elm adamlarına ilham verən minlərlə canlıdan biridir.

Xüsusilə son illərdə təbiətdəki üstün yaradılış dəlilləri elm adamlarına texnoloji irəliləyişdə ilham mənbəyi olur. Kornel Universitetində Kimya və Biomolekulyar Mühəndislik fakültəsindən professor Pol Stin (Paul Steen) tərəfindən dizayn olunan mikro elektrik açarları bu nümunələrdən biridir.Palmaböcəklərindən ilham alaraq son texnologiya ilə istehsal olunmuş bu elektrik açarları mikron səviyyəsi adlandırılan metrin milyonda birinə bərabər ölçüdə öz-özünə işləyə bilir.

Palmaböcəklərinin hansı xüsusiyyəti açar istehsalına ilham mənbəyi olub?

Palmaböcəyi hücuma məruz qaldıqda düşmən canlı gedənə qədər özünü yarpağa yapışdıraraq qoruyur. Dərhal sonra hər biri sadəcə bir neçə mikron ölçüdə təqribən 120 min yağ damcısı ifraz edir. Bu yağ damcıları böcəyin ayaqları ilə yarpaq arasında təmas quran körpü funksiyası yerinə yetirir.Palmaböcəyi yağ vasitəsilə yarpağa təması mexaniki tənzimləyir. Pol Stinin böcəkdən ilham alaraq icad etdiyi elektrik açarı isə su və elektrikdən istifadə edir.

Amerikalı alimlər ilk dəfə qalaktikamızda Yer ölçüsündə planet aşkarlayıb. Onlar bəyan edib ki,  həmin göy cismində potensial bioloji həyat ola bilər.

 Alimlər bu planetə 2009-cu ilin martında orbitə buraxılmış “Kepler” adlı teleskopun, “Planetlərin ovçusu”nun yardımı ilə “baxıblar”.

 Yeni planetə şərti olaraq, kosmik qurğunun adı verilib – “Kepler-186f”.

 “Onun aşkarlanması Yerdəki kimi həyatın olduğunu axtarmaq üçün önəmli addımdır”-deyə, “NASA”-nın astrofizika idarəsinin rəisi Pol Gerts bildirib.

 O, deyib ki, yeni ekzoplanet yaşama zonasında, daha doğrusu üzü mülayimə temperatura doğrudur. Bu vəziyyətdə su maye halında olur. Həmin zonada əvvəllər aşkarlanan başqa planetlər Yerdən azı 40 faiz böyükdür.

 “Kepler-186f” 500 işıq ili məsafəsində yerləşir. O, 130 günə bir dövrə edir. Kütləsi hələ müəyyənləşməyib.

Həyatımız boyu bədənimizlə görür, eşidir, nəfəs alır, yeriyir və qaçırıq. Bədənimiz sümükləri, əzələləri, damarları, daxili orqanları ilə birlikdə mükəmməl nizama malikdir. Bu nizamın təfərrüatını təhlil etdikdə isə daha heyranedici həqiqətlə qarşılaşırıq: insan bədəni yer üzündəki ən kompleks sistemlərdən təşkil olunmuş canlı “robot”dır. Bu robotun içində ən üstün texnologiyalardan da üstün texnologiyaya malik cihazlar, Allahın izni ilə hərəkət edən, öz sahəsində ixtisaslaşmış fərdlər, tam təchizatlı əsgərlər və başqa sistemlər mövcuddur. Bədənin içindəki sistemlərin bu nizamını və bütün üstün sistemləri yaradan göylərin, yerin və bunların arasındakıların hakimi olan uca Allahdır.

Beyin/komüter
Sinir hüceyrələrinin hər biri məlumat ötürülməsi üçün xüsusi vahidlərdən təşkil olunub. Beyin təkmil kompyuterdəki mikroprosessorun məlumat ötürməsini təmin edən 4.5 milyon tranzistorun işini təkbaşına görə bilir. Bu rəqəm beyində elektrik mübadiləsi aparan 10 milyard sinir hüceyrəsi ilə müqayisə edildikdə çox kiçikdir. Üstəlik, beyin dad və qoxu impulslarını qavraya bilir, lakin bunu edən qurğu hələ mövcud deyil.