Maraqlı faktlar kateqoriyası üzrə məqalələr

Graffiti divar yazıları və şəkillər ilə özünü ifadə edən vizual tətbiqetmə sənətidir və “graphic” sözündən gəlir. Graffiti bəzi mühitlərdə sənət növü kimi qəbul edilsə də, digərləri bunu vandalizm adlandırır. Onun tarixi uzun keçmişə — mağara divarlarındakı rəsmlərin yarandığı vaxta dayanır. Hətta Pompeydəki divar yazılarının graffiti olduğu ehtimal edilir.

Qədim Misir dönəmində insanların keçdikləri yerlərdəki divar və qayalardakı qoyduqları, şəkil və yazılardan ibarət izlər graffitinin ilk addımları sayılır. Amma ümümi inkişafı 2-ci dünya müharibəsinin başladığı ildən, yəni 1940-cı ilə təsadüf edir. Bu zaman Almaniyanı Şərq və Qərb şəklində bölən Berlin divarının hər iki tərəfi rənglənərək yazılarla bəzədildi.

Elmi dairələrdə “İsanın arvadının İncili” («The Gospel of Jesus`s Wife) adlandırılan papirus parçasının həqiqi olduğu sübuta yetirilib. O da sübut olunub ki, həmin sənəd Matfey, Luka, İohann və Mark incilləri ilə eyni dövrə mənsubdur.
Rusiyanın `Komsomilskaya Pravda` qəzeti yazır ki, iki il əvvəl Harvardın ilahiyyat professoru Karen Kinq Romada keçirilən 10-cu Kopt Araşdırmaları Forumunda sensasion sənəd nümayiş etdirmişdi. Qədim kopt (Misirin ilk xristianları belə adlanırdı) dilində olan papuris parçasında İsanın evli olmasına dair açıq eyhamlar var.
Ölçüləri 4x8 santimetr olan papirusda 8 sətr yazı var, 9-ci sətrin izləri görünür. 

Altruizm bir insanın fədakarcasına, bəzən də öz həyatını təhlükəyə atmaqla başqaları üçün, hətta bəzən onların xəbəri belə olmadan xeyirxahlıq etməsi hesab edilir. Sosial biologiyanın banisi Edvard Uilson (1929) hesab edir ki, insanlardakı altruizm balasını, yəni nəslini xilas etmək naminə öz həyatını riskə atan ana heyvanlarda rast gəlinən altruizmə bənzərdir.

Məsələn, əsgərlər öz ölkəsinin insanlarını xilas etmək üçün hər gün müxtəlif formalarda öz həyatını təhlükəyə ataraq qəhrəmanlıqlar göstərirlər. Digər tərəfdən, bu cür qəhrəmanlığın tənqidçiləri hesab edirlər ki, onlar öz mədəni və dini inanclarını, eləcə də öz şərəflərini qoruyurlar.

Altruizm nə deməkdir?
Onun iki əsas tərifi vardır. Bioloji altruizm dedikdə, hətta öz həyatın təhlükədə olsa belə, digər insanın həyatını xilas etməyə çalışmaqdır – məsələn, kimisə xilas etmək üçün gur çaya tullanmaq.

Psixoloji altruizm isə hər hansı bir şəkildə heç bir mükafat əldə etməyəcəyini bildiyin halda başqası üçün fədakarlıq etməkdir – məsələn, insanlarla dolu qatarda ayaq üstə dayanmağın rahat olmadığını bildiyiniz halda ayağa duraraq kiməsə yer vermək.

«Mən onu bütün qəlbimlə sevirəm», «Filankəs filankəsə bir könüldən, min könülə vurulub» dilimizdəki bütün bu ifadələr insanın ürəyi ilə sevdiyi təsəvvürünü formalaşdırıb. Amma, bu mövzuda aparılan araşdırmalar göstərir ki, əslində sevginin ürəklə heç bir əlaqəsi yoxdur.
Yayılan məlumata görə, o, bilavasitə beyində yaranan və inkişaf edən hissdir. Bu fikir ilə çıxış edən mütəxəssislər məsələyə belə münasibət bildiriblər:
«Beynimizdəki eşq funksiyasına genlərimiz nəzarət edir. Bu səbəbə görə deyə bilərik ki, sevginin təməlində əslində genlərimizin nəzarət etdiyi sinir hüceyrələri dayanır».

Bəzilərimiz üçün anlaşılmaz olan bu fikirə aydınlıq gətirmək üçün alimlər bir təcrübə keçirib. Təcrübə zamanı bir-birini heç tanımayan cütlüklərə qarşı tərəfin fotoşəkilləri təqdim olunub və onlardan özlərinə yaxın, daha ürəyəyatımlı hesab etdikləri bir insanın şəklini seçmək istənilib. Daha sonra isə bir həftə ərzində həmin şəkilləri təqdim edilən insanların gündəlik geyindikləri köynəklər bir qutu içərisinə yığılıb.

İlk dəfə Antarktikada norveçli fotograf tərəfindən çəkilib. Adətən bu buz kütlələri özlərində işığı parçalayan çox sayda hava qabarcıqları saxlayır. Nadir hallarda aysberqlər belə bir möcüzəvi rənglər alırlar.
Yaşıl rəng buzun içində böyüyə bilən yosunların həyat fəaliyyəti nəticəsində meydana gəlib.
Qəhvəyi, qara və sarı rənglər isə tortalı qayalar nəticəsində meydana çıxıb.
Göy rəng isə buzun sürətli əriməsi nəticəsində qabarcıqlar itir və onların içindəki hava isə atmosferə keçir. Sonra da aysberqin üstündəki nəmişlik isə yenidən soyuyur və bu dəyişiklik də aysberqin rəngini göyərdir.

Kliniki ölüm keçirmiş şəxslərin danışdıqları onları dinləyənləri qorxutmaqla yanaşı, valeh də edir. Tunel, aydın işıq, dünyasını dəyişmiş qohumlarla görüş, görəsən, bütün bunlara inanmaq olarmı? Bəlkə bu, ölüm öncəsi təcrübə və ya ölmüş beyinin qallisunasiyasıdır? Belçika alimləri bu kimi məsələlərə aydınlıq gətirməyə çalışıblar. Onlar komadan ayılan xəstələrin xatirələrinin real olub-olmadığını yoxlamağın yolunu tapıblar.

«Mən nəhəng borunun içərisində harasa uçurdum. Uçuş hissi tanış idi. Bu hissi əvvəllər yuxuda yaşamışdım. Sanki istəyirdim, uçuşu ləngidim, istiqaməti dəyişim. Alınırdı. Qorxum yox idi. Yalnız zövq yaşayırdım. Baş verənləri təhlil etməyə də çalışırdım. Bir andaca nəticəyə gəldim ki, hazırda yaşadığım dünya var. Mən düşünürdüm, eyni zamanda mövcud idim». Bu fikirlər kliniki ölüm keçirməsini ən yaxşı xatırladığı təsdiqlənən xəstələrdən birinə məxsusdur.

Lakin onun dedikləri heç də hər suala aydınlıq gətirmir. Ən böyük sual isə bundan ibarətdir: həyatın başa çatmasından sonra nə isə varmı? Belə hesab edilir ki, ölümün astanasında olan şəxslər daha çox müəmma içərisində olurlar. Tunel, aydın işıq, bədəndə qeyri-adi yüngüllük — bunlar daha çox təsvir olunan səhnələrdir. Bəzən dünyasını dəyişmiş qohumlar və dostlarla görüşmənin təsvirlərinə də rast gəlinir və söz-söhbətlərin yekunu bir məsələ üzərində də cəmləşir: ölümdən sonra həyat var.

  İnsulin iynəsinə son
Tibb sahəsi nanotexnologiyanı sevdi. Nanotexnologiya indi də diabet sahəsini təsiri altına aldı. Hər il milyonlarla insanın əziyyət çəkdiyi şəkər xəstəliyinin müalicəsi üçün insulin həbləri istehsal edildi. Bu həblər insulin iynəsindən istifadə edilməsinə son verəcək və gündəlik iynədən daha təsirli olacaq, bədəndəki qlükoza nisbətini tarazlayacaq.

 Yaşlanmağı gecikdirən elmi tədqiqat
Amerikalı elm adamları laboratoriya mühitində yaşlanmağa səbəb olan hüceyrə fəaliyyətlərini qismən də olsa dayandırmağı bacardı. 
ABŞ-da elm adamları laboratoriya mühitində siçanlar üzərində apardıqları təcrübələrdə qırışlar, əzələ toxumasının zəifləməsi və katarakt kimi yaşlanma əlamətlərini ortadan qaldırmağı bacardılar.

700.000 il əvvəlki dövrə aid gəmi, 400.000 illik mizraqlar, 35.000 illik şəkillər, 8.000 il əvvəl professional şəkildə aparılan diş müalicəsi… Arxeoloji qazıntılar təkamülçülərin “ibtidai insan” iddiasının doğru olmadığını göstərir. İndiyə qədər əldə edilmiş bütün arxeoloji qazıntılar onu göstərir ki, insan var olduğu gündən insandır və yüksək mədəniyyətə malikdir. Bu səbəbdən, təkamülçülərin iddia etdikləri “tarixin təkamülü” də yalandan ibarətdir.

Təkamülçülər birhüceyrəlidən çoxhüceyrəliyə, sonra da meymundan insana doğru uzanan təkamül prosesini izah etmək üçün tarixin inkişafını da ssenariləşdirmiş, bunun üçün primitiv insanın həyatını açıqlayan “mağara dövrü”, “daş dövrü” kimi xəyali dövrlər uydurmuşlar. Bu iddialarını sübut etmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə etməyə çalışmışlar. Arxeoloji qazıntılarda tapılan daşı, oxu və ya saxsı qabı bu istiqamətdə şərh etmişlər.

Madaqaskarda özünün möhtəşəmliyi ilə hamını heyran edən unikal bir yer var. Bu yer dünyanın 10 geoloji möcüzəsindən biridir.

Tsinci-de-Bemaraha qoruğunu 152 000 hektarlıq ərazidə yerləşir. “Daş meşə” adını daşıyır. Yerli əhali buranı tərcümədə “yalınayaq gəzilməyən yer” mənasını verən “Tsinqi” adlandırırlar. 1927-ci ildə Tsinci-de-Bemaraha Milli Qoruq statusunu almış, 1990-cu ildə isə Uneskonun Dünya Mədəniyyət Mirasları siyahısına alınmışdır.

Hörümçək toru ilə insan dərisinin hüceyrələrindən hazırlanan parça gülləkeçirməz xüsusiyyətə malikdir. Hollandiyalı sənətkar Jalila Essaidinin yeni “2.6g 329m/s” layihəsi üçün hazırladığı gülləkeçirməz parça hörümçək toru və insan dərisi hüceyrələrindən hazırlanmışdır. “Discovery News”-un verdiyi xəbərə əsasən, aparılan tədqiqatlar nəticəsində alt dəri təbəqəsi (dermis) ilə üst dəri (epidermis) təbəqəsi arasına şprislə yeridilmiş hörümçək torunun sürəti nisbətən zəif olan gülləyə qarşı dayanıqlı olduğu aşkar edilmişdir.