Marketinq kateqoriyası üzrə məqalələr

Reklam agentliyi— hüquqi şəxs olub marketinq və PR sahəsində fəaliyyət göstərən,reklam istehsalı və yayımı ilə bağlı kompleks xidmətlər göstərən peşəkar təşkilatdır. Reklam agentlikləri hazırda 3 növdə olur:

1. kreativ reklam agentlikləri- TV,mətbuat,internet və s.-də reklamların hazırlanması, reklam ideyaların tərtibi.kopiraytinq xidmətləri. Efirdə gördüyümüz video-reklamları məhz kreativ agentliklər fikirləşib hazırlayır ya da adaptasiya edir.
2. media firmaları- onlar əsasən reklamın mediada yerləşdirilməsi ilə məşğul olurlar. Çünki şirkətlərin özlərinə reklamı birbaşa yerləşdirmək sərf etmir: onların marketinq mütəxəssisinin vaxtı ya heç olmur,olsa da kifayət qədər bacarığı olmur. həm də reklam firmalarında böyük endirim olur.Ona görə də böyük şirkətlər əsasən öz işləri məşğul olur, reklamı yerləşdirməyi peşəkarlara həvalə edirlər.
3. xüsusiləşmiş agentliklər- yalnız bir növ işlə məşğul olurlar. Məsələn, Azərbaycanda metro reklamına bir agentlik cavabdehdir.

Reklamların seksuallığı bizə nə deyir?
Müasir dövrdə həyatımızın bir parçasına çevrilən reklamın yaxşısı pisi yoxdur deyərək məhsulun hər cür reklamı üçün hər vasitəyə əl atılır. Bu vasitələrdən biri də reklamlarda seksuallıqdan istifadə etməyə çalışılmasıdır. Çünki görüntünüzə, səsinizə, söz və ya ifadə xəzinənizə bir az seksual dad qatmaq, həqiqətən başdan çıxarıcı ola bilər. Lakin ondan istifadə etmək istəyib-istəmədiyinizə əvvəlcədən qərar verməlisiniz. İstədiyiniz halda nə qədər istifadə edə biləcəyinizi də bilməlisiniz. Reklam potensial alıcının məhsul ilə bir anlıq, xəyala gətirilən bir əlaqə qurulmasını hədəfə alır. Bu əlaqənin qurulmasına sevgi, simpatiya, dostluq, yaxınlıq, aktivlik, ucuzluq, rahatlıq, xoşbəxtlik, komfort, lüks kimi təsvirlər xidmət etdiyi kimi, seksuallıq da stimul, həzz və zövq kontekstində effektlidir.

Müştərilərin öyrənilmişi: yalan və statistika
Biznes öz müştərilərini tanımalıdır. Müştərilərin öyrənilməsi mənzərənin tam aydınlaşdırılmasına imkan verməyən adi yoldur.
Müştərilər heç də yalan danışmaq istəmirlər, bununla belə, onlar yalan danışır. Tədqiqatların çoxu istehlakçılarla münasibətlərin aydınlaşdırılmasına, onların fikirlərinə və etdikləri hərəkətlərin əsaslandırılmasına yönəldilmişdir. Biz müxtəlif istehlakçılarla iki tədqiqat işi aparmışıq. Birinci tədqiqat çərçivəsində insanlara sual verilirdi ki, nəyə görə məhz bu televizoru almışlar. Onlar öz seçimlərini qiymət mülahizələrindən, istehlak xüsusiyyətlərindən, işçi xarakteristikalar və keyfiyyət baxımından əsaslandırırdılar. Cavablar təsdiq edirdi ki, mağaza satdığı malların qiymətlərinə, xassələrinə və keyfiyyətinə xüsusi diqqət verməlidir.

Gözümüzü hər sabah rəngarəng bir dünyaya açırıq və bu rənglər bizə bizim anladığımızdan daha çox şey söyləyir. Rəng ilk nəzərimizə çarpan və son unutduğumuz şeydir. Rəng ən dərin düşüncələrimizin, duyğularımızın və istəklərimizin qapısıdır. Məşhur alman filosofu Höteyə görə «işığın acıları» olan rənglər, əslində, «marketinqin sevincinə» çevrilə bilər.

Sənaye inqilabından fərqli olaraq informasiya əsrində bazara istehsalçıların satmaq istədikləri deyil, sata biləcəkləri, yəni istehlakçıların arzuladıqları, almaq istədikləri məhsulların çıxarılması zərurəti yaranmışdır. Müasir marketinq strategiyalarının əsasında da məhz mürəkkəb sosial-psixoloji varlıq olan insan, onun arzu və istəkləri, davranışı dayanır.

Marketinqin mahiyyəti bir və ya daha çox tərəfin öz tələblərini yerinə yetirmək üçün bir-biri ilə nə isə dəyərli bir şeylə mübadilə prosesi aparmasıdır. Bir halda, insanlar pullarını CD, geyim və ya avtomobil kimi maddi əşyalara verir. digər halda qeyri-maddi, məsələn, uşaqlara baxmaq üçün, bərbərxanada saç düzümü və ya konsertə getmək üçün pul verirlər. Elə situasiyalar da vardır ki, insanlar öz vəsaitlərini və ya vaxtlarını əvəzsiz verirlər, deyək ki, Qırmızı Xaç təşkilatına qan verir, yeni idman zalının, kilsə və ya məktəb tikintisi üçün ianə verir və ya ətraf mühitin yaxşılaşdırılması üzrə kampaniyada iştirak edirlər.
Marketinqin həmişə biznesin bir hissəsi olması və belə də qalmasına baxmayaraq, onun mühümlüyü xeyli dəyişir. Marketinq tarixində dörd dövrü nəzərdən keçirək: 1) istehsal dövrü; 2) satış dövrü; 3)marketinq dövrü; 4) qarşılıqlı münasibətlər dövrü.

İstehsal dövrü
1925-ci ilə qədər fəaliyyət göstərən şirkətlərdən çoxu, hətta Qərbi Avropanın Şimali Amerikanın ən inkişaf etmiş ölkələrində olan şirkətlər əsasən istehsalla məşğul olmuşlar. İstehsalçılar əsasən yüksək keyfiyyətli məhsul istehsalına diqqət yetirmiş, sonra isə bu məhsulun satışı ilə məşğul olan insanları axtarmışlar. İstehsal yönümlü şirkətlərdən Pillsbury-nin tarixi önəmlidir. Vaxtı ilə bu şirkətin icraçı direktoru olmuş mərhum Robert Keyt Pillsburynin fəaliyyətinin ilk illərini belə təsvir etmişdir

Bazar mühiti dedikdə, azad sahibkarlıq sistemi başa düşülür. Bu, qiymətlər və bazarlar sistemi vasitəsilə, bazarın böyük miqdarda subyektlərinin hərəkətlərini birləşdirməyə xidmət edən əlaqə mexanizmi vasitəsilə işləyən mürəkkəb koordinasiya mexanizmidir.
Bazar sistemində hər bir firma, hər müəssisə öz işində mənfəət əldə etmək və zərərlərə yol verməmək motivinə əsaslanır. şirkətlər mənfəət gətirən mallar istehsal edir, xidmətlər göstərir, və əksinə, ziyan gətirən malları və xidmətləri istehsal və təqdim etmirlər.
İstehsal predmeti və xidmət təklifi şirkətlər tərəfindən məhz bu mövqedən seçilir. Əgər istehsalçı görərsə ki, istehlakçı bu məhsulu almağa hazırdır və bu məhsulun istehsalı zərər gətirirmi, — istehsalçı bu məhsulu istehsal edəcək.
İstehsalçı öz seçimini istehlakı ilə razılaşdırmalıdır. Əks halda, o zərərə düşərək, hətta müflisləşərək cəzalanacaqdır.

Seqmentasiyanın strategiyası coğrafi, psixoqrafik, davranış və ya demoqrafik prinsiplər əsasında fərqlənən xüsusi və çox vaxt yeganə bazar seqmentində rəqiblər üzərində üstünlüyün təmin edilməsinə yönəldilmişdir. Onun zəruriliyi təklif olunan məhsulun, istehlakçıların, bazarların milli xüsusiyyətlərinin xarakteristikalarının müxtəlifliyindən doğmuşdur. Strategiyanın başlıca ideyası ondan ibarətdir ki, müəssisə özünün dar məqsədli bazarında öz resurslarını bütöv bazarda cəmləşdirən rəqiblərdən daha səmərəli xidmət göstərə bilər. Nəticədə rəqiblər üzərində üstünlük ya məqsədli bazarın ehtiyaclarının daha tam ödənilməsi əsasında, ya da seçilmiş seqmentə xidmət zamanı daha az xərclərə nail olunmaqla əldə edilir. Baza bazarının bölgüsü prosesinə makroseqmentasiya və mikroseqmentasiya daxildir.

Müasir şirkətlər yoğun rəqabət, sürətlə dəyişən bazar dinamikaları, daha yüksək səviyyələrdə texnoloji köhnəlmə, daha qısa mal ömrü və sayları artan məlumatlı müştərilərin ehtiyaclarını təmin etməyin artan əhəmiyyəti kimi səbəblərə görə əhəmiyyətli təzyiqlər yaşayır. Mövcud ola bilmək, daimiliyi təmin etmək şirkətlər üçün getdikcə çətinləşir. Bundan başqa, müasir şikətlər daha çox fərqli bir şəraitdə-yeni rəqabət şərtlərində-mövcudluqlarını davam etdirmək məcburiyyətindədirlər.Yeni rəqabət şərtləri-şirkətlərə əvvəlkinə görə daha çox qeyri-müəyyən, daha çox qarmaqarışıq və qlobal bazar şəraiti yaradır.

Rəqabətdə üstünlük, əsasən, yenilik etmə/inkişaf və dəyişikliyə əsaslanır. Şirkətlər rəqabət üçün yeni bir əsas tapdıqları zaman rəqiblərinə qarşı üstünlük təmin edirlər. “Sony”, radionu transistorlu edən ilk şirkət idi. “Boing”, oxşar planlara əsaslanan bir təyyarələr ailəsi məfhumuna birincilik etdi və öz sektorunda qlobal bir həmlə edən şirkət oldu.

Marketinq strategiyanızı bazar payının çox hissəsini əldə etməyə yönəltmisinizsə, bu fikri tez bir zamanda unudub müştəri payını artırma strategiyası haqqında düşünmənizi məsləhət görürük.
Əsas fərq nədir bilirsinizmi? İlkin strategiya bazarda mümkün olduğu qədər çox insan arasında yayılmaqdır. Bu stategiyanı həyata keçirmək istəyirsinizsə, yəni bütün insanları müştərinizə çevirmək niyyətindəsinizsə bunun sizə çox pul xərclədəcəyini nəzərdən qaçırmamalısınız. İkinci strategiya isə mövcud müştəriləri sizin işinizlə əlaqədar olaraq daha artıq pul xərcləməyə yönləndirmək üçün çox az (hətta bəzən sıfır) pul xərclədər.