Musiqi kateqoriyası üzrə məqalələr

2012-2013 teatr mövsümünün nəticələrinə görə dünyada ən çox izlənilən operalardan birincisi Verdinin «La Traviata», ikincisi Corc Bizenin «Karmen» operasıdır. Bu statistika dünyadakı 700-dən çox opera teatrının repertuarının araşdırılması zamanı əldə olunmuşdur. «Karmen» fransız bəstəkarı Corc Bizenin 1874-cü ildə Lüdovik, Halevi və Anri Melyakın librettosuna bəstələdiyi 4 pərdəli faciə janrında olan operadır. Operanın librettosunun süjeti Prosper Merimenin eyni adlı novellasından götürülmüşdür.

Əllərini üzüb məndən,
Yarım birbaş gedən oldu.
Can deyib, can eşidərdik,
Bu ayrılıq nədən oldu?

Qızılgüləm dəstəyəm mən,
Bülbüləm qəfəsdəyəm mən
Gəzirəm mən, qəmli-qəmli,
Görən deyir, xəstəyəm mən

Staf Smit
Staf Smit — caz skripkasını yaradanlardan biridir. Smit bu alətdə çalmağa 1930-cu ildə başlayanda onun 20 yaşı vardı. Smitin ifası «xuliqansayağı oynaq» tərzi ilə seçilirdi. Bu skripkaçının çıxış etdiyi, onun özündən başqa Cimmi Consun (fortepiano) və Con Liviinin (bas) daxil olduğu trio «Onyx Club» səhnəsində müntəzəm çıxışları sayəsində bütün caz aləmində məşhurlaşmışdı. Təəccüblü də olsa, faktdır: zərb alətlərində ifaçının daxil olmadığı bu üçlük ritmik «pulsasiya» yarada bilirdi. Onların ifasının yeganə yazıları «Asch» firması tərəfindən aparılmışdır.

Getmə, kimsəsizəm,
Qal, sənə qurban.
Bu dilsiz, ağızsız,
Lal sənə qurban.

Mənlə şirin danış,
Mənlə şirin din.
Ələnsin ləbindən bal, sənə qurban, bal sənə qurban.

Bagatelle No. 25 A minör (WoO 59 ve Bia 515), hamımıza tanış olan adı ilə Für Elise / Fuer Elise. Möhtəşəmliyi ilə ruhumuza sığal çəkən musiqilərdən olsa da, bir sıra yerlərdə istifadəsilə çox insanda qıcıq doğurması da danılmaz faktdı. Axı Bethoveh haradan biləydi ki, onun hər notunu duyaraq bəstələdiyi əsər, bir gün bizim açıqcaların, musiqi qutularının, məktəb zənglərinin, ya da telefonda gözləmə musiqisinin yerinə keçəcək, öz də ən keyfiyyətsiz halı ilə. Bütün bu neqativlikləri qovub, gözlərimizi yumub dinləyəndə, hamısını unutdurub öz zərifliyini hissetdirəcək gücdə olan musiqidi Für Elise.

II Dünya müharibəsinin ən ağır blokadalardan biriolan Leninqrad mühasirəsi, 8 sentyabr 1941-ci ildə şəhərə gedən sonuncu yolunda kəsilməsi ilə başlamışdı.

İndiki adı St. Peterburq olan Leninqradın ələ keçirilməsi Hitlerin SSRİ-ni istila etmə planında üç strateji hədəfindən biri idi. Şəhərin siyasi,hərbi və sənaye baxımdan çox əhəmiyyətli olması, nasistlərin buranı hədəf seçməsinə səbəb olmuşdu. Nasist ordusu şəhərə gedən bütün qida kanallarını kəssə də, bu çətinlik qarşısında heç cür təslim olmayan sovet xalqı ilə qarşılaşmışdılar.

Qızıl Ordu üçün həyati əhəmiyyəti olan şəhərin tək qida kanalı Ladoqa gölü vasitəsilə çatdırılırdı. Şəhərə yardım soyuq aylarda donan Ladoqa gölünün üzərindən yük maşınları ilə gəlirdi. Qış aylarında -35 dərəcəyə qədər şaxta olan şəhərdə insanlar aclıqdan at, it, pişik və hətta insan əti belə yeməyə məcbur olurdu.

Çahargah — (farsca hərfi mənası — "çahar" — «dörd», «gah» — mövqe, məkan, vəziyyət) — Yaxın Şərq xalqları musiqisində ən çox şöhrət qazanmış muğamlardan biridir. Eyni zamanda Şərq musiqi sinin, başlıca məqam(lad) əsaslarından biri anlamında da işlənir. Qədim Şərq alimlərinin fikrincə, çahargah məqamı göy gurultusu ilə əlaqədar olaraq yaradılmışdır.

Ü. Hacıbəyov çahargah məqamının dinləyicidə coşqunluq və ehtiras hissi oyatdığını qeyd edir. Bəstəkar «Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları» elmi əsərində "Çahargah" məqamının səs sırasını belə müəyyən etmişdir (mayə pərdəsi oktavanın «do» səsidir).

Evlərinin önü yonca,
Yonca qalxmış dam boyunca, dam boyunca,
Boyu uzun, beli incə, ninnə yarım, ninnə,
Əsmər yarım, ninnə, ninnə, ninnə.

Evlərinin önü lalə,
Saqi olub ver piyalə, ver piyalə,
Yoldaş olaq, düşək yola, ninnə yarım, ninnə,
Əsmər yarım, ninnə, ninnə, ninnə.

Mən onu dan ulduzu,
Nazlı şəfəq sanardım.
Kimə inanmasam da,
Bir ona inanardım.
Kimə inanmasam da,
Bir ona inanardım.

Ahh…
Qəbahətim böyükdür,
Ay ellər, dünən axşam, dünən axşam çağı.
Qəbahətim böyükdür,
Ay ellər, dünən axşam, dünən axşam çağı.
Billur kimi bir ürək,
Bir könül sındırmışam.
Billur kimi bir ürək,
Bir könül sındırmışam.

Dünya şöhrətli İtaliya bəstəkarı, pianoçu Lüdoviko Einaudi “Qütblər üçün ağı” (“Elegy for the arctic”) adlı bəstəsini Norveç buzlaqlarında ifa edib.

Şimal qütbündə Svalbard bölgəsindəki Wahlenbergbreen buzlağının qarşısında, buzun üzərində inşa edilən asma meydançada ifasını gerçəkləşdirən sənətçi əsərini bəstələyərkən bu buzlaqların qorunması üçün səsini ucaldan 8 milyon insandan ilhamlandığını bildirib.